Akshay Garg của công ty FinAccel cho biết nền tảng Kredivo của ông thống trị thị trường mua trước trả sau mới nổi của Indonesia. Ông đang tìm cách đạt được thành tựu tương tự tại những nơi khác ở khu vực Đông Nam Á.
Thị trường mua trước trả sau (BNPL) đang bùng nổ ở Đông Nam Á. Theo báo cáo của Google, Temasek và Bain được công bố vào năm ngoái, thị trường cho vay kỹ thuật số khu vực Đông Nam Á, bao gồm cả BNPL, dự kiến sẽ đạt 92 tỉ đô la Mỹ giá trị giao dịch vào năm 2025, tăng từ 23 tỉ đô la Mỹ vào năm 2020.
Doanh nhân Ấn Độ Akshay Garg muốn đưa công ty FinAccel có trụ sở tại Singapore trở thành một trong những công ty hàng đầu của khu vực trong lĩnh vực mới nổi này. Ông tuyên bố nền tảng cho vay kỹ thuật số Kredivo là nhà cung cấp BNPL lớn nhất Indonesia với bốn triệu người dùng.
Garg, CEO kiêm đồng sáng lập FinAccel, đang bận rộn đưa Kredivo mở rộng khắp khu vực Đông Nam Á. Tháng tám năm ngoái, Kredivo hợp tác với VietCredit của Việt Nam để ra mắt dịch vụ tại Việt Nam và dự định tiến vào Thái Lan và Philippines năm nay. Tuy nhiên, ông cho biết trọng tâm chính của Kredivo sẽ là Indonesia, vì đây là thị trường lớn nhất của khu vực.
Một kế hoạch khác mà Garg, 43 tuổi, đang thực hiện để phát triển FinAccel là niêm yết thông qua thương vụ SPAC hợp tác với công ty Victory Park Capital của Hoa Kỳ, dự kiến diễn ra trong quý này. Với FinAccel, Victory Park Capital là đối tác cho vay lớn. Gần đây, họ tăng gấp đôi khoản thấu chi tín dụng cho FinAccel lên 200 triệu đô la Mỹ. Các giám đốc điều hành của Victory Park Capital không bình luận về thỏa thuận này.
Giao dịch này dự kiến định giá FinAccel khoảng 2,5 tỉ đô la Mỹ, gần bằng định giá 2,9 tỉ đô la Mỹ của gã khổng lồ thương mại điện tử Indonesia Bukalapak, gần đây mới được niêm yết tại quê nhà. Thỏa thuận này cũng sẽ mang lại tổng số vốn hơn 430 triệu đô la Mỹ cho FinAccel.
Nếu FinAccel được niêm yết, đây sẽ là công ty công nghệ tài chính đầu tiên từ Đông Nam Á có mặt trên sàn giao dịch Hoa Kỳ, tham gia vào nhóm ưu tú gồm các công ty đại chúng của khu vực này, bao gồm công ty Internet và game Sea, với vốn hóa thị trường 90 tỉ đô la Mỹ và là công ty công nghệ Đông Nam Á thành công nhất trên sàn Hoa Kỳ.
Ngoài việc tiến ra khu vực Đông Nam Á, Garg đang mở rộng dịch vụ của FinAccel. Hiện công ty chủ yếu tập trung cung cấp tài chính để mua hàng trực tuyến và tăng hạn mức tín dụng, nhưng sắp tới Garg muốn Kredivo cung cấp nhiều hơn thế nữa. Năm ngoái, Kredivo mua 40% quyền kiểm soát một ngân hàng nhỏ của Indonesia, cho phép ngân hàng này cung cấp nhiều dịch vụ hơn những dịch vụ truyền thống.
“Bạn nghĩ về Kredivo khi nhắc đến thương mại điện tử, khoản vay cá nhân và tiếp đến là cho vay mua hàng trực tiếp. Nhưng sau này chúng tôi muốn bạn nghĩ đến Kredivo khi nhắc đến việc cho vay mua xe máy, xe hơi và thẻ tín dụng,” Garg nói.
Cơ hội thị trường rất lớn. Kredivo và các tổ chức cho vay kỹ thuật số khác mở rộng bằng cách khai thác các cơ hội xuất phát từ lượng dân số am hiểu công nghệ nhưng ít hoặc không dùng ngân hàng trong khu vực Đông Nam Á.
Năm 2019, Google, Temasek và Bain cho biết số người ở Đông Nam Á chỉ có tài khoản tiết kiệm (không tiếp cận được dịch vụ ngân hàng truyền thống) và không dùng ngân hàng đạt mức 296 triệu người, gần 3/4 dân số trưởng thành.
Theo báo cáo công bố vào tháng 11.2021, BNPL được cho là nổi lên với lượt tìm kiếm “BNPL” của người tiêu dùng tăng vọt so với một năm trước đó – chủ yếu ở Indoniesa. Kredivo được thành lập năm 2016, nhưng nền tảng này phát triển mạnh ở Indonesia nhờ đại dịch. Theo Garg, Kredivo có 500 ngàn tài khoản vào cuối năm 2018, một năm sau đó có 1,2 triệu và đạt 2,2 triệu vào cuối năm 2020, trước khi tăng gần gấp đôi vào năm ngoái.
Kredivo là công ty khởi nghiệp công nghệ thứ hai của Garg, sau công ty Komli Media có trụ sở tại Ấn Độ, công ty quảng cáo kỹ thuật số do ông đồng sáng lập năm 2006. (Hoạt động kinh doanh tại Đông Nam Á của Komli được bán cho hãng viễn thông Malaysia Axiata với giá 11,3 triệu đô la Mỹ và hoạt động tại Ấn Độ được bán cho SVG Media với số tiền không được tiết lộ vào năm 2015.)
Lớn lên ở Ấn Độ và theo học tại trường cao đẳng Whitman ở Mỹ, Garg là chuyên viên phân tích kinh doanh tại công ty Deloitte ở Seattle và sau đó làm việc tại tổ chức Lao động quốc tế ở Geneva trước khi trở thành doanh nhân vào năm 2005. Ông định cư ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, xuất bản tạp chí phong cách sống và mở nhà hàng thịt nướng.
Garg viết trên LinkedIn về dự án kinh doanh thịt nướng trên khắp Trung Quốc như sau: “Muốn phát triển nhượng quyền thương mại khắp Trung Quốc. Không thành công. Và rồi Komli ra đời. Phải, khi một cánh cửa đóng lại, thì một cánh cửa khác sẽ mở ra.”
Garg cho biết trong cuộc gọi video từ Singapore: “Tôi luôn thích trở thành doanh nhân, gây dựng mọi thứ. Komli cũng đưa tôi đến Đông Nam Á. Singapore là nơi tôi dừng chân từ năm 2010.” Indonesia và thị trường thương mại điện tử đang bùng nổ đã thu hút Garg.
Theo thông tin từ các phương tiện truyền thông, năm 2015 – năm FinAccel được thành lập và không lâu trước khi Kredivo được ra mắt – 57% thanh toán thương mại điện tử của Indonesia được thực hiện thông qua chuyển khoản ngân hàng, 28% là tiền mặt khi giao hàng, 8% qua ngân hàng trực tuyến và 7% bằng tín dụng.
Garg thấy được khoảng trống trong thị trường BNPL, đặt ra mục tiêu xây dựng nền tảng tín dụng bán lẻ tự động đầu tiên trong khu vực để cung cấp tiền cho các giao dịch mua hàng mà không cần sử dụng thẻ tín dụng. Trên thực tế, những người không đủ điều kiện mở thẻ tín dụng đã được cung cấp một thẻ ảo. “Ở các quốc gia như Indonesia, Kredivo không cạnh tranh với thẻ tín dụng, mà chính là thẻ tín dụng,” công ty cho biết trong buổi giới thiệu với nhà đầu tư vào tháng 8.2021.
Hai trong số những mảng khó khăn mà Garg xâm nhập là tốc độ phê duyệt và khả năng tiếp cận. Garg cho biết chỉ mất hai phút để Kredivo phê duyệt khoản vay lên tới 30 triệu rupiah (gần 2.090 đô la Mỹ). Thay vì dùng điểm tín dụng từ cơ quan xếp hạng, công ty quyết định mức độ tín nhiệm của người nộp đơn bằng thuật toán xem xét dữ liệu, chẳng hạn như loại điện thoại mà người nộp đơn đang dùng.
Garg cho biết cho đến nay, khoảng 90% khách hàng ở Indonesia của Kredivo thanh toán đúng hạn, gần bằng với tỉ lệ trả nợ bằng thẻ tín dụng truyền thống. Chandra Tjan người Indonesia, đồng sáng lập công ty Alpha JWC Ventures có trụ sở tại Jakarta, cũng là người ủng hộ Kredivo, cho biết: “Akshay gây ấn tượng với chúng tôi bằng chiến lược rõ ràng trong việc thực hiện kế hoạch kinh doanh và xây dựng công ty.”
Để hạn chế rủi ro, Kredivo chỉ nhắm mục tiêu khách hàng là những người từ 18-60 tuổi sống tại các thành phố lớn và có mức lương hằng tháng tối thiểu ba triệu rupiah (khoảng 209 đô la Mỹ). Kredivo cung cấp các khoản vay không lãi suất trong 30 ngày lên tới ba triệu rupiah.
Đối với các khoản vay trả góp trong 6-12 tháng, mức cho vay tối đa là 30 triệu rupiah (khoảng 2.090 đô la Mỹ), và lãi suất 2,6%/tháng, hoặc 53%/năm. Người mua cũng phải trả phí 1% hoặc một ngàn rupiah (khoảng 0,07 đô la Mỹ), tùy theo mức nào cao hơn, cho mỗi giao dịch.
Kredivo cũng đang giúp những công ty khác cho vay tín dụng đối với khách hàng có nhu cầu (và có khả năng trả nợ). Vào tháng 12.2021, Kredivo ra mắt thẻ đồng thương hiệu với ngân hàng Sahabat Sampoerna của Indonesia. Trong trường hợp này, Kredivo là trung gian, kết nối chủ nợ với người cho vay và có thu phí.
Sau đó Kredivo có ngân hàng riêng, ngân hàng cho vay bản địa Bisnis Internasional. Tháng 5.2021, FinAccel đã mua lại 24% cổ phần của ngân hàng này với giá 551 tỉ rupiah (khoảng 38,3 triệu đô la Mỹ) và thêm 16% nữa vào tháng 10.2021. Ngoài ra, FinAccel còn có thể sở hữu đến 75% nếu các cơ quan quản lý đồng ý.
Động thái này cho phép Kredivo cung cấp nhiều dịch vụ hơn mà FinAccel – được cấp phép ở Indonesia với tư cách là công ty tài chính – hiện không thể làm được. FinAccel đang theo sát hướng đi của các công ty công nghệ Indonesia, chẳng hạn như GoTo, đã mua cổ phần của một ngân hàng địa phương nhỏ khác, Bank Jago, vào năm 2020.
FinAccel sẽ cần rất nhiều vốn để hoạt động trong thị trường BNPL cạnh tranh khốc liệt. Các dịch vụ BNPL hiện nay do những doanh nghiệp khổng lồ như GoTo và Sea cùng các công ty chuyên về BNPL trong khu vực như Akulaku và Atome cung cấp. (Giữa tháng 2.2022, công ty Akulaku có trụ sở tại Jakarta bổ sung 100 triệu đô la Mỹ từ ngân hàng Thương mại Siam của Thái Lan vào nguồn quỹ dự phòng của mình để mở rộng ở Đông Nam Á.)
Chỉ riêng ở Úc đã có hơn mười công ty BNPL. Tuy nhiên, Kredivo phát triển vững chắc ở Indonesia nhờ tiên phong cho vay trực tuyến và thời gian hoàn thành hồ sơ nhanh chóng. Lĩnh vực BNPL cũng được thúc đẩy khi người dùng ít sử dụng thẻ tín dụng trong giai đoạn đại dịch.
Theo hiệp hội Thẻ tín dụng Indonesia, số lượng thẻ trên thị trường giảm từ gần 17,5 triệu thẻ cuối năm 2019 xuống chỉ còn hơn 16,5 triệu thẻ vào cuối năm 2021. Giá trị giao dịch giảm 43% từ 332 ngàn tỉ rupiah (khoảng 23,1 tỉ đô la Mỹ) vào năm 2019 xuống 189 ngàn tỉ rupiah (khoảng 13,1 tỉ đô la Mỹ) vào năm 2021.
Garg cho biết FinAccel có lãi vào quý đầu tiên của năm 2021, nhưng không cho biết chi tiết. Theo FinAccel, trong năm tháng đầu năm 2021, Ebitda đạt tám triệu đô la Mỹ, đảo ngược con số âm 17 triệu đô la Mỹ của cùng kỳ năm trước. Tháng 5.2021, công ty công bố đạt doanh thu hằng năm 180 triệu đô la Mỹ.
Lĩnh vực BNPL ở Đông Nam Á vẫn còn non trẻ và đang phát triển, nên cần phải chú ý đến những gì đang xảy ra ở Úc. Ở đó, ngành công nghiệp BNPL trưởng thành hơn và phần lớn cổ phiếu của các công ty niêm yết giảm mạnh do nhu cầu về BNPL hạ nhiệt, các khoản nợ xấu tăng lên, cũng như ảnh hưởng từ việc giá cổ phiếu công nghệ sụt giảm trên toàn thế giới.
Angus Mackintosh, chuyên gia phân tích kiêm người sáng lập công ty CrossASEAN Research có trụ sở tại Jakarta cho biết: “Đông Nam Á là thị trường mới và có các động lực cũng như các ứng dụng của BNPL khác nhau, nhưng vẫn tồn tại các rủi ro tương tự trong cạnh tranh, giá cả và các quy định trong tương lai.” Tuy nhiên, việc công ty fintech khổng lồ Block (trước đây là Square) của Hoa Kỳ mua lại Afterpay, công ty BNPL Úc, với giá 29 tỉ đô la Mỹ, theo thỏa thuận vừa hoàn tất vào tháng 1.2022, có thể được xem là dấu hiệu tích cực thúc đẩy tương lai của BNPL.
Garg có những mục tiêu lớn hơn với FinAccel. Ông hi vọng công ty có thể mang lại điều tốt cho xã hội khi làm tốt việc kinh doanh. Garg nói: “Hiểu cách khác, các dịch vụ tài chính là nền tảng của cuộc sống tốt đẹp hơn và hiệu quả hơn.”
Biên dịch: Quỳnh Anh Theo Forbes Việt Nam số 104, tháng 4.2022