Calendly ra đời vì nhà sáng lập cảm thấy bế tắc trong công việc. Giờ đây, ứng dụng đặt lịch hẹn này được định giá ba tỉ đô la Mỹ và là chủ đề tranh luận sôi nổi trên Twitter của giới tinh anh ở thung lũng Silicon.
Tope Awotona, người sáng lập 40 tuổi kiêm giám đốc điều hành của Calendly, ngả lưng vào ghế và thoải mái cười lớn. “Bạn gọi đó là phương tiện truyền đạt thông tin, tôi gọi đó là điều hiển nhiên,” ông vừa nói vừa đập tay xuống bàn. Điều hiển nhiên, theo giải thích của Awotona, nghĩa là mọi người đều cần tới phần mềm lên lịch Calendly để công việc của họ trở nên hiệu quả, trơn tru hơn.
Chín năm trước, Awotona đầu tư toàn bộ số tiền tiết kiệm 200.000 đô la Mỹ của mình để thành lập Calendly và sau đó từ bỏ luôn công việc bán phần mềm tại EMC. Hiện nay, Calendly có 10 triệu người dùng, gồm cả những cái tên như Lyft, Ancestry.com, đại học Indiana và La-Z-Boy. Doanh thu năm 2021 của Calendly vượt mốc 100 triệu đô la Mỹ, gấp đôi so với doanh thu một năm trước. Con số này dự kiến sẽ tăng gấp hai lần trong năm nay.
Công ty được thành lập tại Atlanta nhưng hiện tại không còn duy trì văn phòng thực tế và đã có lãi từ năm 2016. Năm ngoái, công ty huy động được 350 triệu đô la Mỹ từ OpenView Venture Partners và Iconiq Capital với mức định giá ba tỉ đô la Mỹ. Nghĩa là phần lớn cổ phần của Awotona trong công ty có giá trị ít nhất 1,4 tỉ đô la Mỹ, sau khi đã trừ đi 10% chiết khấu cho cổ phiếu của công ty tư nhân theo cách tính của Forbes.
Awotona là một trong hai tỉ phú công nghệ da màu ở Hoa Kỳ, cùng với David Steward, người sáng lập 70 tuổi của công ty công nghệ World Wide Technology có trụ sở tại Missouri. David Cummings, người sáng lập Atlanta Ventures, dẫn đầu khoản đầu tư vòng hạt giống trị giá 550.000 đô la Mỹ vào Calendly, cho biết: “Có lẽ Tope là doanh nhân công nghệ người Mỹ gốc Phi thành công nhất trong thế hệ của cậu ấy.”
Calendly không phải là doanh nghiệp duy nhất cung cấp sản phẩm lên lịch họp. Square, Microsoft và công ty Doodle có trụ sở tại Zurich cũng cung cấp các sản phẩm cạnh tranh tương tự. Nhưng Calendly giành được thị phần nhờ thiết kế đẹp mắt, thân thiện với người dùng và mô hình freemium cung cấp cả dịch vụ miễn phí lẫn tính phí và không có quảng cáo.
Awotona đang tiếp tục nghiên cứu tạo ra các công cụ giúp các nhà tuyển dụng, nhân viên bán hàng và nhân viên văn phòng quản lý các cuộc họp trước và sau khi chúng diễn ra. Các công cụ mới giúp sắp xếp cuộc họp đúng đối tượng trong một công ty lớn, bổ sung các tài liệu liên quan – như chương trình họp, ngân sách – để cuộc họp diễn ra suôn sẻ hơn. Tính năng mới cũng bao gồm việc tích hợp với các công cụ năng suất như Salesforce để theo dõi kết quả.
Những người khác có thể coi việc lên lịch họp là công việc vất vả, nhưng Awotona cho rằng đó là chìa khóa để tạo sự kết nối với mọi thứ diễn ra trong một tổ chức. Điều này giúp Awotona dự báo thị trường toàn cầu mà Calendly đang hướng đến có tiềm năng khoảng 20 tỉ đô la Mỹ. “Trong đời mình, tôi đã được hưởng lợi từ việc không tuân theo cách thông thường”, Awotona cho biết: “Điều đó mang lại lợi ích cho cá nhân tôi và cũng mang lại lợi ích cho doanh nghiệp.”
Awotona sinh ra ở Lagos, Nigeria, trong một gia đình trung lưu. Cha của ông là nhà vi sinh vật học và cũng là doanh nhân. Mẹ ông làm việc tại ngân hàng trung ương. Thành phố Lagos với 15 triệu dân là nơi sôi động nhưng nguy hiểm. Năm Awotona 12 tuổi, ông chứng kiến cha mình bị bắn chết trong vụ cướp xe. Awotona từng chia sẻ: “Từ khi còn rất nhỏ, có một phần trong tôi mang tâm lý bù đắp cho ông ấy.”
Năm 1996, khi 15 tuổi, ông cùng gia đình chuyển đến Atlanta. Ông theo ngành khoa học máy tính tại đại học Georgia, sau đó chuyển sang ngành hệ thống thông tin kinh doanh. “Tôi thích lập trình, nhưng thấy quá đơn điệu”, ông nói. “Có lẽ tôi quá hướng ngoại nên không thể làm lập trình viên.”
Thay vào đó, ông bán phần mềm cho các công ty công nghệ, bao gồm Perceptive Software, Vertafore và EMC. Ngoài ra, ông cũng từng thành lập vài doanh nghiệp gồm trang web hẹn hò, công ty bán máy chiếu và một công ty khác bán dụng cụ làm vườn, nhưng cả ba đều thất bại.
Ý tưởng thành lập Calendly là điều khác biệt vì được bắt nguồn từ những khó khăn mà chính Awotona gặp phải khi lên lịch họp lúc còn là nhân viên bán hàng – đôi khi nhiệm vụ này khiến ông mất tới vài ngày và hàng chục email qua lại để sắp xếp. Năm 2013, Awotona cho ra đời Calendly từ không gian làm việc chung Atlanta Tech Village.
Để phát triển ý tưởng, ông dùng toàn bộ tiền trong tài khoản tiết kiệm cũng như thẻ tín dụng của mình. “Mọi thứ có khả năng sẽ rất tệ,” ông kể. “Trong những lần kinh doanh trước đây, tôi đều tự dự trù sẵn lối thoát. Nhưng với Calendly, tôi dấn thân vào cuộc chiến và thực sự đầu tư hết mọi đồng xu tôi có. Nếu bạn định làm điều gì đó, bạn phải nỗ lực hết mình.”
Để được hỗ trợ về mặt lập trình, Awotona ký hợp đồng với công ty Railsware của Ukraine. Tám năm trước, Awotona từng sống ở Kyiv trong giai đoạn những cuộc biểu tình chống chính phủ bùng nổ trên khắp các đường phố. Hiện giờ, khi cuộc chiến nổ ra, Calendly hỗ trợ tái định cư cho 10 lập trình viên đang làm việc tại Railsware và giúp đỡ tài chính cho gia đình họ.
Cuối năm 2013, Awotona tạo ra được sản phẩm khả thi nhưng lại hoàn toàn cạn kiệt nguồn tiền. Các nhà đầu tư hạt giống, dẫn đầu là Cummings, giải cứu công ty với khoản đầu tư 500.000 đô la Mỹ. Calendly hiện cung cấp dịch vụ miễn phí cho người dùng cá nhân, và tính phí 25 đô la Mỹ/tháng/người dùng cho khách hàng doanh nghiệp. “Các nhân viên khen ngợi sản phẩm của chúng tôi với cấp trên của họ và các chủ doanh nghiệp sẽ chú ý tới sản phẩm,” Awotona nói. “Đó là chiến lược ‘con ngựa thành Troy’ mà chúng tôi dùng để thu hút khách hàng doanh nghiệp.”
Khách hàng doanh nghiệp có thể thiết lập các trang đích tùy chỉnh, sắp xếp cuộc họp hướng đến các nhóm nhân viên cụ thể và kết nối phần mềm Calendly của mình với các công cụ khác, chẳng hạn như Salesforce, Stripe, Zoom và Hubspot. Những khách hàng lớn – theo định nghĩa của Calendly là những người trả trên 100.000 đô la Mỹ/năm – đã tăng gấp 10 lần trong 12 tháng qua khi Calendly xây dựng đội ngũ bán hàng nội bộ.
Ví dụ, trang web mua sắm xe hơi CarGurus đã lên lịch cho khoảng 2.000 cuộc họp bán hàng với các đại lý thông qua Calendly kể từ khi sử dụng dịch vụ này vào tháng 5.2021. Theo Michael Riley, chiến lược gia kỹ thuật số cấp cao của CarGurus, công ty của ông tiết kiệm được tới 500 giờ làm việc của nhân viên khi dùng Calendly.
Tháng sáu năm rồi, nhà cung cấp thực phẩm US Foods có trụ sở ở ngoại ô Chicago đã triển khai ứng dụng Calendly cho 100 nhân viên làm việc với các nhà hàng độc lập, chủ yếu là các cửa hàng gia đình nhỏ lẻ. Thỏa thuận cho phép US Foods thiết lập các mẫu tùy chỉnh cho các cuộc họp, bằng cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, đồng thời tích hợp doanh số bán hàng mới và các kết quả khác vào kế hoạch chiến lược của mình.
“Khả năng hiển thị là yếu tố chính khiến chúng tôi ký kết thỏa thuận kinh doanh với Calendly,” David Eschler, phó chủ tịch điều hành mảng nhà hàng tại US Foods cho biết. Theo Awotona, đối với các khách hàng doanh nghiệp thì năng suất tăng cao thừa sức bù đắp cho chi phí sử dụng Calendly.
Sức ảnh hưởng từ mô hình hoạt động của Calendly – ai mời họp, ai chấp nhận tham gia họp – có thể là vấn đề khá phức tạp, nhất là đối với những lĩnh vực như đầu tư mạo hiểm, vốn rất cần những công cụ như thế này. Awotona cho rằng đó không phải là vấn đề lớn đối với nhà tuyển dụng hoặc nhân viên bán hàng chuyên nghiệp và ngạc nhiên khi chứng kiến ứng dụng của mình trở thành đối tượng của cuộc khẩu chiến trên Twitter vào đầu năm nay.
Sam Lessin, nhà đầu tư mạo hiểm của Slow Ventures, đăng tweet nói về sự căm ghét của mình đối với Calendly vào ngày 26.1.2022, gọi đó là “màn trình diễn thô sơ, trần trụi nhất về động lực vốn xã hội trong kinh doanh.”
Dustin Moskovitz, tỉ phú đồng sáng lập Facebook và cũng là khách hàng của Calendly, phản ứng lại: “Ai đụng chạm đến anh hả Sam.” Trong khi đó, nhà đầu tư mạo hiểm Marc Andreessen cũng đăng tweet (sau đó đã xóa): “Thông báo có hiệu lực ngay lập tức: Bất kỳ ai bỏ qua các liên kết Calendly của tôi sẽ bị loại khỏi danh sách huy động vốn đầu tư mạo hiểm (của Andreessen Horowitz) ở thung lũng Silicon.”
Awotona cho biết cuộc tranh luận này mang lại hàng chục ngàn người dùng mới cho Calendly. “Nhóm tiếp thị của chúng tôi dành rất nhiều thời gian để suy nghĩ về cách thu hút mọi người nói về Calendly trong năm nay. Chúng tôi không nghĩ ra được rằng cách dễ nhất là đăng lên mấy dòng tweet,” ông nói. “Chẳng có điều gì tốt hơn thế.”
Hiện giờ, Awotona, người đã yêu cầu toàn bộ 424 nhân viên công ty làm việc từ xa hoàn toàn vào mùa hè năm ngoái, đang dự tính nâng cấp nhiều tính năng hơn, liên quan tới các vấn đề trước khi họp (như đính kèm lý lịch ứng viên với lịch hẹn phỏng vấn của nhà tuyển dụng) và sau cuộc họp (như phân tích tăng cường) để đẩy mạnh sự phát triển của Calendly. Ông cũng dự kiến mở rộng toàn cầu vì tin rằng bất kỳ ai ở bất cứ đâu cũng gặp khó khăn như nhau trong việc lên lịch họp.
“Giúp mọi cuộc họp trở nên hiệu quả và đạt được mục tiêu đề ra chính là điều chúng tôi hướng đến,” Awotona, người thú nhận rằng đã dành trung bình 25 tiếng cho các cuộc họp mỗi tuần, nói. “Chúng tôi coi việc lên lịch họp – bao gồm sắp xếp, đơn giản hóa việc chuẩn bị và theo sát cuộc họp – là cơ hội để tạo nên cuộc họp thành công. Đó là tầm nhìn lớn của chúng tôi.”
Biên dịch: Quỳnh Anh Theo Forbes Việt Nam số 105, tháng 5.2022