Tổ ấm ngọt ngào của Alabama

Bill Smith lái chiếc Tesla X màu bạc bóng đêm qua các con phố ở trung tâm thành phố Birmingham, Alabama, và rẽ vào một khu chung cư cao cấp thấp tầng. Landing, công ty kinh doanh căn hộ có sẵn nội thất ba năm tuổi của anh, đạt doanh thu 83 triệu đô la Mỹ vào năm 2021 và dự kiến đạt 200 triệu đô la Mỹ trong năm nay nhờ phục vụ thế hệ làm việc từ xa.

“100 năm trước, nơi đây từng là nhà thổ,” anh cười nói. Ngày nay, tòa nhà đã được cải tạo theo hướng hiện đại, một trong số hàng chục tòa nhà ở thành phố công nghiệp cũ này, nơi công ty của anh, Landing, cho thuê các căn hộ đầy đủ tiện nghi. Dáng người dong dỏng cao và có đôi mắt xanh biếc, Smith, 36 tuổi, bước vào căn hộ một phòng ngủ đầy nắng bố trí theo chiều dọc.

Giá thuê căn hộ là 1.800 đô la Mỹ/tháng, cao hơn 20% nếu cho thuê căn hộ trống. Nội thất đơn sơ, khăn trải giường giá rẻ, thậm chí cả bộ bát đĩa màu xám pha chút nâu, tất cả đều do nhóm của anh thiết kế và sản xuất. “Khách hàng muốn chuyển đến một căn hộ sau năm ngày, chúng tôi phải có khả năng lấy được căn hộ đó và trang trí đẹp đẽ trong khoảng thời gian ngắn,” anh nói, “Nhìn có vẻ đơn giản nhưng thực tế lại rất phức tạp.”

Trước thực trạng người Mỹ thay đổi cách sống và làm việc, Landing cho phép các khách hàng của mình (với mức phí thường niên 199 đô la Mỹ) nhanh chóng tiếp cận được các căn hộ đầy đủ tiện nghi với thời gian cho thuê linh hoạt chỉ từ một tháng. Rẻ hơn khách sạn hoặc căn hộ dịch vụ và dễ dự đoán hơn so với Airbnb, Landing hướng đến thế hệ Y với khả năng làm việc linh hoạt từ xa, hoặc những người không muốn tìm nhà và mua đồ đạc để ở tạm (như những y tá luân chuyển tạm thời, người lớn tuổi vừa rời xa con cái, người mới chuyển đến thành phố.)

Phần lớn doanh thu 200 triệu đô la Mỹ của Landing (dự kiến trong năm 2022) đến từ tỉ lệ lợi nhuận trên chi phí của họ, thường là 30-40% số tiền thuê căn hộ từ chủ sở hữu các căn hộ trong tòa nhà, bao gồm cả công ty cho thuê khổng lồ American Landmark và Northwood Ravin. Công ty hoạt động tại 81 thị trường trên khắp Hoa Kỳ, nhưng nhiều nhất là tại các thành phố tăng trưởng nhanh thuộc Sun Belt (khu vực trải dài từ Florida đến nam California) như Las Vegas, Phoenix, Austin, Atlanta, Nashville và Tampa.

Năm 2018, Smith bán công ty trước đây của mình, dịch vụ giao hàng tạp hóa trực tuyến Shipt, cho Target với giá 550 triệu đô la Mỹ. Anh nhìn thấy cơ hội lớn hơn nhiều với Landing: Theo ước đoán của anh, trong vòng một thập niên tới, có lẽ có đến 10% trong số 40 triệu người Mỹ sống trong các căn hộ sẽ lựa chọn nhà ở mang tính linh hoạt và có nội thất.

“COVID-19 thúc đẩy sự thay đổi về lối sống mà tôi nghĩ đáng lẽ sẽ mất đến năm năm mới đổi,” anh nói. “Chúng tôi nghĩ sẽ đạt doanh thu một tỉ đô la Mỹ vào năm 2025 và chúng tôi vẫn chỉ mới khai thác được bề nổi của cơ hội.”

Landing huy động được 237 triệu đô la Mỹ vốn đầu tư mạo hiểm, bao gồm 75 triệu đô la Mỹ (chưa được tiết lộ trước đây) với mức định giá gần đây là 475 triệu đô la Mỹ. Kết quả này không tệ với một công ty có doanh thu 83 triệu đô la Mỹ năm 2021, tăng gấp sáu lần so với một năm trước đó – nhưng không nhiều như họ kỳ vọng, nhất là khi so sánh với thành tích và mức tăng trưởng doanh thu.

“Nếu đó là tháng 12, chúng tôi đã có thể gia nhập câu lạc bộ tỉ đô,” anh nhấn mạnh, đồng thời nói thêm việc gọi vốn trên thị trường này “không vui chút nào.” Tín hiệu lạc quan với một công ty chưa trở thành kỳ lân như Landing là họ vẫn đủ điều kiện để vào danh sách Những công ty khởi nghiệp tỉ đô tiếp theo năm nay, với tư cách là một trong 25 công ty nhận vốn đầu tư mạo hiểm mà Forbes cho rằng có nhiều khả năng đạt mức định giá một tỉ đô la Mỹ.

Từ trường hợp của WeWork cho thấy, các mô hình bất động sản mới có tiềm năng to lớn nhưng rủi ro cũng rất cao. Smith đang nỗ lực quản lý rủi ro và sự phức tạp trong hoạt động với rất nhiều dữ liệu. Những thành phố nào vừa có cả nhu cầu lẫn tiềm năng sinh lợi? Làm sao để cắt giảm chi phí lắp đặt? Điều chỉnh giá cả và tiếp thị theo từng thời điểm như thế nào? Smith, người tin vào dữ liệu và thuật toán độc quyền của công ty cho biết: “Điều này cần dựa trên công nghệ chứ không phải con người. Tôi thực sự tin rằng đây là cách duy nhất mô hình này hoạt động.”

Smith, sở hữu khoảng 1/3 Landing và hơn 400 triệu đô la Mỹ bao gồm cả tiền mặt từ Shipt, sẵn sàng cho thử thách. “Tôi rất dễ chán,” anh nói. “Tôi luôn bị cuốn hút vào việc giải quyết những vấn đề phức tạp.”

Smith lớn lên ở Birmingham, có cha mẹ là nhân viên công ty Cellular One và phiên dịch viên y tế. Anh nhớ lại mình đã xin chiếc cặp cho sinh nhật lần thứ năm và sau đó mang máy tính để bàn sang nhà bố vào cuối tuần sau khi bố mẹ anh ly hôn. Anh không quan tâm nhiều đến trường học (“Tôi ghét trường học, thực sự là vậy”) và bỏ học năm 16 tuổi.

Sau đó, anh bán điện thoại Nextel, thu nhập hằng tháng từ năm ngàn đô la Mỹ trở lên, một khoản tiền không nhỏ với một thiếu niên ở Alabama. Năm 2009, anh thành lập Insight Card Services, công ty cung cấp thẻ Visa trả trước có thể nạp thêm tiền. Năm năm sau, ở tuổi 28, anh bán công ty cho Green Dot với giá hàng chục triệu đô la Mỹ.

Trở thành triệu phú trẻ, anh bắt đầu kinh doanh bất động sản tại địa phương. Anh đến dự cuộc đấu giá để mua 33 căn hộ (đã bán hết), sau đó quyết định đấu giá ngay tại chỗ để mua bảy tầng trong trụ sở ngân hàng cũ  có tên là John Hand Building. Anh thắng cuộc với mức giá 510 ngàn đô la Mỹ. Anh nhớ lại: “Tôi kiểu như, ‘Ôi trời, mình vừa đấu giá cái gì vậy?’ May là tôi đã thành lập Shipt và có thể tận dụng hết các tầng.” (Nơi này hiện là trụ sở chính của Landing.)

Năm 2014, Smith đầu tư ba triệu đô la Mỹ và cho ra mắt Shipt nhằm cung cấp dịch vụ giao hàng trong ngày cho khách đặt mua hàng tạp hóa trực tuyến. Đến năm 2016, Shipt có mặt tại 25 thành phố trên tám tiểu bang – thách thức Amazon và Instacart, đặc biệt là ở các thị trường nhỏ hơn.

Với tỉ lệ sở hữu khoảng 50% vào thời điểm bán cho Target với mức giá 550 triệu đô la Mỹ, anh rất giàu có. “Đó không phải là thay đổi lớn trong cuộc sống, cho dù nhìn bề ngoài thì có vẻ đúng như vậy,” anh nói. “Tôi vẫn sống tại cùng một ngôi nhà và đến những địa điểm cũ, làm những việc tôi đã làm trước đây.”

Smith có danh sách 30 ý tưởng kinh doanh trong điện thoại của mình, và sau khi rời Target (theo một phần của thỏa thuận, anh làm việc cho nhà bán lẻ này trong một năm rưỡi), anh bắt đầu nghĩ xem nên thực hiện tiếp ý tưởng nào. Những nhà đầu tư mạo hiểm háo hức tài trợ cho bất kỳ ý tưởng nào mà anh chọn. Ian Sigalow từ Greycroft, công ty đầu tư mạo hiểm (VC) dẫn đầu vòng gọi vốn bên ngoài đầu tiên của Shipt với mức định giá trước khi gọi vốn là 45 triệu đô la Mỹ, và sau đó đầu tư vào Landing, cho biết: “Nếu anh ấy nói mình đang khám phá mặt trăng, có lẽ tôi sẽ vẫn đưa tiền.”

Lần thử đầu tiên là Homesie, phục vụ những chủ nhà cần sửa chữa, giúp họ nhắn tin nhờ giúp đỡ. “Đó là một thất bại hoàn toàn,” anh nói. “Chúng tôi chạy thử nghiệm trong vài tuần, và chẳng ai đăng ký theo đúng nghĩa đen.” Gần như ngay lập tức, Smith đóng cửa Homesie và tiếp tục chuyển hoạt động và ý tưởng của trang web sang Landing. “Các công ty tiêu dùng có thể tăng trưởng nhảy vọt hoặc không, và nếu đó không phải là bước tăng trưởng vượt trội, tôi không muốn lãng phí thêm thời gian.”

Ý tưởng cơ bản về Landing nằm trong điện thoại của anh nhiều năm. Trong thời gian ngắn làm chủ 33 căn hộ đó, anh nhận ra số lượng nhân viên y tế tại đại học Alabama ở Birmingham dọn vào các căn hộ chỉ để ở trong một năm nhiều như thế nào. Và trải nghiệm của anh khi tạm chuyển đến San Francisco, một trong những thị trường nhà ở khó khăn nhất Hoa Kỳ, vào năm 2016 trong thời gian xây dựng Shipt, vẫn còn đó. “Tôi sử dụng Craigslist để cố tìm một nơi làm việc cho gia đình mình, và chuyện đó thật khủng khiếp,” anh nhớ lại.

Khi mọi người chọn nơi ở mang tính linh hoạt cao hơn, anh muốn giúp họ thuận tiện hơn trong quá trình nhận và chuyển đến các căn hộ cho thuê linh hoạt, có sẵn nội thất và chi phí thấp hơn các công ty cho thuê. Tương tự với Shipt, Smith đầu tư một lượng tiền mặt ban đầu, tổng cộng là 15 triệu đô la Mỹ.

Quá trình ra mắt Landing rất khó khăn. Smith vừa tự mình xử lý công việc của một công ty khởi nghiệp vừa lo cho con út (anh có ba con), đứa trẻ cần chăm sóc đặc biệt từ khi sinh hồi tháng 6.2019, và phải phẫu thuật nhiều lần. Sau đó, tháng 3.2020, đại dịch COVID-19 bùng phát, các văn phòng đóng cửa và số phận của Landing như đi trên dây.

Tất cả những điều này giúp anh luôn giữ được sự khiêm tốn. “Bill Smith rất khiêm tốn. Anh ấy rất khác với Adam Neumanns và Travis,” Casey Woo, CFO của Landing, chia sẻ khi đề cập đến nhà sáng lập WeWork (cũng là ông chủ cũ của Woo) và nhà sáng lập nhạy bén của Uber, Travis Kalanick.

 Tuy tiềm năng của Landing rất lớn, nhưng công ty cũng gặp rất nhiều cạnh tranh – từ các công ty khởi nghiệp nhận vốn đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực cho thuê không gian linh hoạt, có nội thất như Blueground ở New York và Zeus Living ở San Francisco, đến các khách sạn đã mở rộng sang kinh doanh các dịch vụ lưu trú kéo dài. Ngay cả Airbnb cũng đang thúc đẩy loại hình lưu trú dài hạn cho nhóm người làm việc từ xa, với thời gian từ 28 ngày hoặc nhiều hơn.

Điều hành một doanh nghiệp như thế này cũng cần nhiều vốn. Ngoài số vốn huy động được, Landing còn có khoản nợ đảm bảo 230 triệu đô la Mỹ. Công ty rút ra 80 triệu đô la Mỹ để chi trả mọi thứ từ thuê nhà, công nghệ cho đến nội thất và vận chuyển.

Nhằm tối đa hóa lợi nhuận, công ty sử dụng thuật toán riêng giúp lấp đầy các căn hộ, liên tục đánh giá nhu cầu, tìm kiếm địa điểm và định giá theo thời gian thực. Hiện tại, Landing công bố có 7.000 căn hộ đang cho thuê, với tỉ lệ lấp đầy khoảng 90%, nhưng thừa nhận vài năm nữa mới có thể sinh lời.

Thay vì ký hợp đồng thuê trả trước với chủ nhà, chấp nhận rủi ro nhà trống nếu không có khách trọ, Landing dùng phần mềm để đăng danh sách các căn hộ trước (họ có 20 ngàn căn hộ trong cơ sở dữ liệu), sau đó ký hợp đồng thuê và trang bị nội thất trong vòng vài ngày sau khi có người thuê.

Rút kinh nghiệm từ những rắc rối của WeWork với các hợp đồng thuê dài hạn, Landing chỉ ký hợp đồng một năm với chủ sở hữu bất động sản, nhờ đó nhanh chóng điều chỉnh giá hoặc loại bỏ những bất động sản không còn thỏa mãn yêu cầu. Marcus Higgins, COO của công ty, từng làm việc cho chuỗi khách sạn Oyo Hotels do SoftBank đầu tư, cho biết: “Điều làm nên thành công của Landing là chúng tôi vận hành theo nhu cầu. Đây là một khối Rubik khổng lồ, và ngay sau khi bạn làm đúng một vài bước, bạn phải xoay nó đi và làm lại.”

Điều đó đặc biệt thách thức do đặc tính ưa dịch chuyển của nhóm khách hàng mục tiêu. Kendyl Cochran, giám đốc phát triển kinh doanh 25 tuổi tại Gartner, dành phần lớn thời gian trong năm qua để sống trong căn hộ của Landing với bạn trai và cún cưng sau khi tìm hiểu về công ty trên TikTok.

“Chúng tôi muốn sống tại 12 thành phố trong 12 tháng,” cô nói. Sau thời gian đầu lưu trú trên Airbnb, họ liên tục dịch chuyển giữa các căn hộ của Landing tại Atlanta, Baltimore, Austin, Dallas, Denver, Tucson và Salt Lake City; và thường chi từ 2.200 đến 2.400 đô la Mỹ/tháng tiền thuê nhà. Điều đó thật tuyệt vời với họ, nhưng mỗi khi họ chuyển đi, Landing lại phải tìm khách trọ mới trong thời gian còn lại của hợp đồng thuê.

Những căn hộ với thiết kế ở mức phổ thông cũng là chìa khóa để cắt giảm chi phí. Công ty sản xuất đồ nội thất của mình tại các nhà máy ở Việt Nam với chi phí thấp hơn, sau đó chuyển tới một nhà kho rộng hơn 26 ngàn m² ở Moody, Alabama. Họ cũng có nhiều nhà kho nhỏ hơn ở Las Vegas, Austin và Phoenix.

Thiết kế theo quy chuẩn đồng nghĩa với sự linh hoạt khi chi phí vận chuyển hàng hóa bằng đường biển tăng vọt: Ghế nhà bếp của Landing có thể xếp chồng lên nhau, cho phép xếp nhiều sản phẩm hơn vào một container. Một dòng nội thất mới đang trong giai đoạn phát triển bao gồm bàn cà phê và bàn trang trí sẽ được lắp ráp tại Alabama thay vì vận chuyển theo cách trên, để tiết kiệm chi phí vận chuyển. Theo CFO Woo, sử dụng xe tải và lái xe của công ty, đồng thời quy chuẩn hóa mọi thứ giúp Landing cắt giảm hơn 50% chi phí lắp đặt từ khi thành lập.

Tất nhiên, câu hỏi lớn đặt ra là có bao nhiêu người muốn sống ngày này sang tháng khác trong những ngôi nhà tạm bợ, và liệu tính linh động của nhóm nhân viên văn phòng xuất phát từ đại dịch COVID-19 có duy trì và đủ phổ biến để giúp ngành này đứng vững hay không. Steve Cadigan, nhà tư vấn việc làm và tác giả của quyển sách Workquake, cựu giám đốc nhân sự đầu tiên của LinkedIn, cho biết: “Thế giới việc làm ngay thời điểm này đang trong giai đoạn thử nghiệm lớn. Nhóm người thế hệ kỹ thuật số thích dịch chuyển sẽ tiếp tục dịch chuyển cho đến khi họ muốn ổn định cuộc sống và sinh con. Càng lớn tuổi, chúng ta càng thích sự ổn định.”

Tất nhiên, Smith lạc quan hơn nhiều khi cho rằng thị trường nhà đất quá lớn nên chỉ cần nắm được một phần nhỏ cũng đã là một thành công vang dội. Anh nói: “Không phải ai cũng sống như vậy, đa số cũng sẽ không sống như vậy, nhưng hàng triệu người Mỹ sẽ sống một cách linh hoạt.”

Những công ty khởi nghiệp tỉ đô tiếp theo năm 2022

Năm thứ tám liên tiếp, Forbes hợp tác với TrueBridge Capital tìm kiếm 25 công ty khởi nghiệp nhận vốn đầu tư mạo hiểm tại Hoa Kỳ có nhiều khả năng trở thành kỳ lân nhất. Danh sách này bao gồm những thành viên rất xuất sắc: Trong số 175 công ty lọt vào danh sách này những năm qua, có 116 công ty trở thành kỳ lân; 22 công ty khác được mua lại, và chín công ty lên sàn chứng khoán trước khi thành công. Chỉ năm công ty phải thu nhỏ quy mô hoặc đóng cửa. Năm nay có thể là năm thách thức nhất, với thực trạng thị trường suy thoái, các nhà đầu tư công nghệ lo lắng và một số công ty bị loại khỏi danh sách do sa thải số lượng lớn nhân viên. 25 công ty trong danh sách, theo thứ tự bảng chữ cái, là những công ty chúng tôi cho rằng có cơ hội tốt nhất để trở thành những ngôi sao trong tương lai.

OX LABS

SÁNG LẬP: Amir Bandeali (đồng CEO), Will Warren (đồng CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $85 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $5 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Greylock Partners, Pantera Capital
Công ty có trụ sở tại San Francisco này cho phép các nhà lập trình và doanh nghiệp xây dựng sàn giao dịch mới cho token tiền mã hóa của họ trên các blockchain chính và giúp người tham gia giao dịch tối ưu hóa chi phí thông qua công cụ tìm kiếm của họ là Matcha. Tháng 4.2022, 0x hợp tác với Coinbase, sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất của Hoa Kỳ, hỗ trợ phát triển sàn giao dịch NFT mới của Coinbase.

ATOB

SÁNG LẬP: Harshita Arora, Tushar Misra, Vignan Velivela (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $100 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $2 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Bloomberg Beta, Elad Gil, General Catalyst
Ba năm trước, Velivela, 32 tuổi, cựu kỹ sư robot tại công ty xe hơi tự hành Cruise, hợp tác với Misra (cựu nhân viên Uber) và Arora (người phát triển ứng dụng theo dõi giá tiền mã hóa) cho ra mắt AtoB, một dạng Uber dành cho xe buýt. Sau đại dịch COVID-19, họ chuyển hướng sang xây dựng mô hình tương tự như Stripe hoặc Square cho tài xế xe tải. Họ xây dựng bảng điều khiển để theo dõi giá và chi phí nhiên liệu, đồng bộ với phần mềm theo dõi đội xe, giúp mọi thứ hiệu quả hơn, ít tốn kém hơn, và giúp ngăn chặn gian lận.

ASTERA LABS

SÁNG LẬP: Sanjay Gajendra, Jitendra Mohan (CEO), Casey Morrison
VỐN ĐÃ GỌI: $85 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $35 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Avigdor Willenz Group, Fidelity, Sutter Hill
Các nhà đồng sáng lập gặp nhau tại Texas Instruments, nơi họ nảy ra ý tưởng kinh doanh chip mới để giúp giải quyết tình trạng “thắt cổ chai” tại các trung tâm dữ liệu. Năm 2017, họ nghỉ việc để thành lập công ty tại Santa Clara, California, chuyên thiết kế chip trên đám mây. Doanh thu của công ty dự kiến đạt 100 triệu đô la Mỹ trong năm nay.

ATMOSPHERE

SÁNG LẬP: Michael Grisko, John Resig, Leo Resig (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $140 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $25 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: S3 Ventures, SageView Capital, Valor Equity Partners
Atmosphere, gần bốn năm tuổi, cung cấp miễn phí những gì mà CEO Leo Resig, 42 tuổi, mô tả là video “bản thu âm tùy chọn” từ YouTube, Snapchat, TikTok và các nguồn khác cho quán bar, thẩm mỹ viện, văn phòng bác sĩ và các doanh nghiệp khác. Doanh thu của Atmosphere đến từ CloudTrucks CEO Tobenna Arodiogbu quảng cáo cho các khách hàng như Jack Daniel’s, Draft- Kings, các cơ quan chính phủ và công ty xổ số tiểu bang. Công ty có trụ sở tại Austin, Texas hiện phát trực tuyến tại hơn 30 ngàn địa điểm, thu hút khoảng 35 triệu khách truy cập hằng tháng.

BOULEVARD

SÁNG LẬP: Matt Danna (CEO), Sean Stavropoulos
VỐN ĐÃ GỌI: $130 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $16 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Bonfire Ventures, Index Ventures, Point72, Toba Capital
Sau khi phải chờ lịch cắt tóc quá lâu, Stavropoulos tự hỏi vì sao việc đặt lịch hẹn cắt tóc không dễ dàng như đặt một chiếc bánh pizza. Ngay sau đó, anh và Danna đến nói chuyện với từng chủ tiệm ở Santa Monica, California. Họ nghỉ việc tại công ty viết nội dung trên mạng xã hội Fullscreen và xây dựng nền tảng đặt hẹn Boulevard năm 2016. Hiện nay, công ty có trụ sở tại Los Angeles, hoạt động ở tất cả 50 tiểu bang, hỗ trợ hơn hai ngàn tiệm làm tóc, spa và tiệm làm móng; phần lớn doanh thu đến từ hoạt động xử lý các khoản thanh toán.

CELONA

SÁNG LẬP: Vinay Anneboina, Ravi Mulam, Rajeev Shah (CEO), Mehmet Yavuz
VỐN ĐÃ GỌI: $100 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $3 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: DigitalBridge Group, Lightspeed Venture Partners, Norwest Venture Partners, NTT Venture Capital, Qualcomm Ventures
Celona cung cấp công nghệ giúp các công ty triển khai, vận hành và tích hợp công nghệ di động 5G với cơ sở hạ tầng CNTT. “Chúng tôi đang trên hành trình giúp các doanh nghiệp có thể truy cập mạng di động như vẫn làm với WiFi trong suốt 15-20 năm qua.” Công ty có trụ sở tại Cupertino, California, có khách hàng bao gồm Verizon và Google, kỳ vọng doanh thu tăng gấp ba lần trong năm nay.

CLOUDTRUCKS

SÁNG LẬP: Tobenna Arodiogbu (CEO), George Ezenna, Jin Shieh
VỐN ĐÃ GỌI: $142 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $4 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Caffeinated Capital, Craft Ventures, Tiger Global
Chàng trai nhập cư gốc Nigeria, Arodiogbu, 31 tuổi, đồng sáng lập CloudTrucks sau khi bán công ty khởi nghiệp xe hơi tự hành Scotty Labs cho DoorDash năm 2019. Trong khi các công ty khởi nghiệp khác tập trung vào lĩnh vực vận tải kỹ thuật số, CloudTrucks, trụ sở tại San Francisco, giúp các chủ xe tải, đặc biệt là các chủ sở hữu nhỏ, quản lý hoạt động. Ví dụ, họ cung cấp bảo hiểm với chi phí thấp hơn so với một vài doanh nghiệp khác. “Chúng tôi không chỉ giúp họ trong các giao dịch,” Arodiogbu nói. “Chúng tôi giúp họ có doanh thu cao hơn, cải thiện dòng tiền, giảm chi phí và đáp ứng các quy định ngày càng khó khăn hơn hiện nay.” Với 3,4 triệu tài xế xe tải ở Hoa Kỳ, Arodiogbu – cựu giám đốc sản phẩm tại công ty nhân sự Zenefits đã sụp đổ năm 2015 và công ty bất động sản công nghệ Opendoor năm 2016 – có kế hoạch lớn hơn, bao gồm các công cụ như miễn phí thẻ tín dụng cho tài xế xe tải. Anh nói: “Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều vào phần mềm và khoa học dữ liệu để giúp họ.”

COWBELL CYBER

SÁNG LẬP: Trent Cooksley, Rajeev Gupta, Jack Kudale (CEO), Prab Reddy
VỐN ĐÃ GỌI: $123 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $20 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Anthemis Group, Brewer Lane Ventures, Manchester Story Group
CEO Jack Kudale, cựu COO một công ty bảo mật đám mây, đã dành 100 ngày làm việc tại một công ty tăng tốc khởi nghiệp ở Des Moines, Iowa, để ra mắt cửa hàng bảo hiểm trên mạng của mình. Thành lập vào tháng 1.2019, Cowbell, trụ sở tại Pleasanton, California, đánh giá rủi ro bằng AI và đã ký hợp đồng bán bảo hiểm cho hơn 18 ngàn doanh nghiệp vừa và nhỏ.

DOMINO DATA LAB

SÁNG LẬP: Nick Elprin (CEO), Chris Yang, Matthew Granade
VỐN ĐÃ GỌI: $228 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $50 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Coatue, Great Hill Partners, Highland Capital Partners, Sequoia Capital, Zetta Venture Partners
Elprin, 38 tuổi, thành lập Domino Data Lab cùng hai đồng nghiệp từ công ty Bridgewater Associates của tỉ phú Ray Dalio. Từng làm việc với các doanh nghiệp lớn nhất thế giới tại quỹ đầu cơ, bộ ba xây dựng Domino hướng đến cùng nhóm khách hàng. Ví dụ, Bayer và Lockheed Martin có hàng trăm nhà khoa học dữ liệu sử dụng Domino để tăng tốc nghiên cứu và tăng tốc độ triển khai các mô hình AI. Gần đây, quỹ đầu tư của gã khổng lồ đám mây Snowflake đã đầu tư vào công ty khởi nghiệp chín năm tuổi này.

EQUITYBEE

SÁNG LẬP: Oren Barzilai (CEO), Oded Golan, Mody Radashkovich
VỐN ĐÃ GỌI: $87 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $5 triệu
LEAD INVESTOR: Group 11
Người đàn ông nhập cư gốc Israel, Barzilai, 38 tuổi, thành lập hai công ty ở tuổi đôi mươi. Giống như nhiều nhà sáng lập khác, anh đề nghị chia cổ phần cho nhân viên của mình như một phần lương thưởng nhưng nhận thấy rằng ít người thực sự hiểu được các quyền lợi của họ. Barzilai thành lập EquityBee năm 2018 để giúp nhân viên tìm hiểu các lựa chọn của họ và kiếm tiền bằng cách kết nối họ với các nhà đầu tư được công nhận. Cho đến nay, họ đã giúp hàng ngàn nhân viên tại hơn 100 công ty khởi nghiệp.

FIRSTBASE

SÁNG LẬP: Trey Bastian, Chris Herd (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $65 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $5 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Alpaca VC, Andreessen Horowitz, Kleiner Perkins
Herd, 32 tuổi, từng cố gắng xây dựng một công ty fintech tại quê hương Scotland nhưng không thể thu hút các nhân viên hàng đầu chuyển đến đó. Năm 2019, anh chuyển hướng, tung ra FirstBase để hợp lý hóa việc quản lý thiết bị cho những người làm việc từ xa. Công ty hiện phục vụ hơn 100 khách hàng, họ trả trung bình 12 đô la Mỹ/tháng cho mỗi nhân viên để sử dụng phần mềm của FirstBase.

FOUNTAIN

SÁNG LẬP: Jeremy Cai, Keith Ryu,
Sean Behr (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $225 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $40 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: B Capital, DCM Ventures, Origin Ventures, SoftBank, Uncork Capital
Fountain giúp các doanh nghiệp bao gồm Deliveroo, Stitch Fix và Sweetgreen tìm nhân công theo giờ. Để làm như vậy, công ty có trụ sở tại San Francisco dựa vào công nghệ tự động hóa bằng robot. Họ dùng các văn bản bắt đầu bằng những điều cơ bản (“Bạn trên 18 tuổi?”) để tìm những người phù hợp với công việc và giữ tương tác với họ, sau đó thực hiện phỏng vấn tại chỗ với các ứng viên đó.

INSTAWORK

SÁNG LẬP: Sumir Meghani (CEO),
Saureen Shah
VỐN ĐÃ GỌI: $100 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $100 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Benchmark, Craft Ventures, Spark Capital
Hơn 70 triệu người làm việc theo giờ như nhân viên rửa bát, đầu bếp, vận hành xe nâng và những công việc tương tự. Meghani, 41 tuổi, trước đây quản lý nhóm bán hàng gồm 150 người tại Groupon, đã thành lập Instawork, tại San Francisco, năm 2015 để kết nối lực lượng lao động này (công ty có hai triệu thành viên trong hệ thống) với các vị trí đang tuyển dụng bằng thuật toán riêng của họ. Ứng viên được tham gia miễn phí, nhưng các khách hàng (bao gồm cả các sân vận động của New York Yankees và Mets) trả mức phí khác nhau tùy thuộc loại công việc. Meghani nói: “Tôi dành rất nhiều thời gian để hình dung về một LinkedIn dành cho người làm việc theo giờ sẽ như thế nào.” Trước đó, anh đã thử thành lập một công ty sản xuất trò chơi giáo dục, nhưng ý tưởng về Instawork nảy sinh khi anh trò chuyện với chủ một nhà hàng Ý ở khu phố North Beach của San Francisco về khó khăn khi thuê nhân viên rửa chén bát. Instawork trả cho nhân công trong hệ thống của mình mức lương trung bình theo giờ là 19,68 đô la Mỹ vào tháng 6.2022; họ có thể chọn nhận tiền qua thẻ ghi nợ gần như ngay lập tức sau khi hết ca làm việc. Ngay cả khi nền kinh tế rơi vào suy thoái, Meghani vẫn cho rằng Instawork sẽ tiếp tục làm tốt việc kết nối nhân viên bán thời gian với các công ty không còn nhu cầu tuyển nhân viên cố định.

INSURIFY

SÁNG LẬP: Giorgos Zacharia,
Snejina Zacharia (CEO), Tod Kiryazov
VỐN ĐÃ GỌI: $128 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $40 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: MassMutual Ventures, Motive Insurtech, Nationwide Ventures, Rationalwave, Viola FinTech

Năm 2012, Snejina Zacharia, khi đó đang học MBA tại MIT, gặp tai nạn xe hơi khiến phí bảo hiểm của cô tăng đột biến. Cô tìm kiếm trên mạng trong hơn ba giờ đồng hồ và gọi điện trực tiếp cho các nhân viên và hãng bảo hiểm. Sau nhiều lần điền vào các tờ đơn giống nhau, cô biết rằng chỉ có thể giảm phí bảo hiểm bằng cách tăng gấp ba lần khoản khấu trừ bảo hiểm. Zacharia, 45 tuổi, người gốc Bulgaria, đến Mỹ năm 2003 cho biết: “Mua bảo hiểm rất phức tạp, thị trường này bị phân mảnh, người ta không thể dễ dàng tìm kiếm tất cả các nhà cung cấp dịch vụ tại một nơi”. Vì vậy, cô xây dựng Insurify để người dùng tìm kiếm, so sánh, mua và quản lý các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, ô tô, nhà ở và của họ, tất cả trong một ứng dụng. Cô đồng sáng lập công ty với chồng mình, Giorgos Zacharia, 48 tuổi, người gốc Cyprus, hiện là chủ tịch công ty du lịch Kayak, và Kiryazov, 37 tuổi, cựu giám đốc chiến lược kỹ thuật số tại đại học Northeastern. Ngày nay, công ty đặt trụ sở tại Cambridge, Massachusetts, có 160 nhân viên, gần 1/3 làm việc giữa Pakistan và quê hương Sofia của cô. Zacharia nói rằng thành công không hề dễ dàng: “Nhiều khó khăn hơn khi bạn là người nước ngoài, và khó hơn gấp đôi khi bạn là nhà sáng lập nữ”.

KIN INSURANCE

SÁNG LẬP: Sean Harper (CEO), Lucas Ward
VỐN ĐÃ GỌI: $227 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $30 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: 500 Startups, August Capital, Commerce Ventures, Flourish, Hudson Structured Capital, Senator
Investment Group, QED Investors Kin Insurance sử dụng công nghệ máy học nhằm cung cấp bảo hiểm nhà ở rẻ hơn, tốt hơn. Họ chạy các bức ảnh chụp từ trên không thông qua một thuật toán xử lý hình ảnh và phân tích cơ sở dữ liệu để đưa ra quyết định chính xác về tình
trạng của ngôi nhà được bảo hiểm. CEO Harper, 42 tuổi, cho rằng các công ty bảo hiểm truyền thống “định giá quá cao cho những ngôi nhà ít rủi ro và định giá quá thấp cho những ngôi nhà có nhiều rủi ro hơn.”

LANDING

SÁNG LẬP: Bill Smith (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $237 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $83 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Delta-v Capital, Foundry Group, Greycroft
Smith, 36 tuổi, bán dịch vụ tạp hóa trực tuyến Shipt cho Target với giá 550 triệu đô la Mỹ năm 2018. Anh đang trở lại với Landing, một mạng lưới dịch vụ khác – dành cho các căn hộ có nội thất với giá thuê linh hoạt.

LEAFLINK

SÁNG LẬP: Zach Silverman, Ryan Smith (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $131 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $28 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Founders Fund, L2, Lerer Hippeau, Nosara Capital, Thrive
Năm 2016, Smith, 31 tuổi và Silverman, 38 tuổi, nhận ra rằng họ có thể dùng phần mềm để thay đổi thị trường bán buôn cần sa hợp pháp đang phát triển. Thời điểm đó, hoạt động của ngành công nghiệp này chủ yếu thông qua các cuộc gọi điện thoại, gặp trực tiếp và giao dịch
bằng tiền mặt. Ngày nay, sàn giao dịch bán buôn LeafLink có trụ sở tại New York giúp 8.300 cửa hàng bán lẻ trên 30 tiểu bang mua các sản phẩm cần sa trực tuyến từ 3.400 thương hiệu.

LINKSQUARES

SÁNG LẬP: Chris Combs, Vishal Sunak (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $162 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $11 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: G Squared, Hyperplane, Jump Capital, Sorenson Capital
Sunak, 38 tuổi và Combs, 39 tuổi, thành lập LinkSquares năm 2015 để cung cấp phần mềm ứng dụng AI giúp các doanh nghiệp quản lý hợp đồng. Sunak, một kỹ sư thương mại, dành một năm rưỡi để xây dựng phần mềm trước khi ký hợp đồng với khách hàng đầu tiên. Phần mềm này đang được sử dụng tại hơn 600 công ty bao gồm Fitbit, Wayfair và TGI Fridays.

MODERN ANIMAL

SÁNG LẬP: David Bowman,
Steven Eidelman (CEO), Ben Jacobs
VỐN ĐÃ GỌI: $150 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $5 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Founders Fund, True Ventures
Cựu cố vấn của Bain, Eidelman, 37 tuổi, thành lập dịch vụ thú y chỉ dành cho thành viên này vào năm 2019; họ có bốn địa điểm ở Los Angeles, bảy địa điểm khác sắp ra mắt tại L.A. và San Francisco, cùng một ứng dụng di động giúp người dùng có thể đặt hẹn trực tiếp hoặc nhận dịch vụ chăm sóc ảo 24/7. Họ hiện có 20 ngàn thành viên và danh sách chờ gồm hàng ngàn người khác.

NOVO

SÁNG LẬP: Tyler McIntyre,
Michael Rangel (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $136 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $8 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Crosslink Capital, Stripes, Valar Ventures
Công ty fintech có trụ sở tại Miami này tập trung hoàn toàn vào các doanh nghiệp nhỏ, cung cấp cho họ dịch vụ ngân hàng tiện dụng, giá cả phải chăng bao gồm miễn phí sử dụng hằng tháng hoặc duy trì số dư tối thiểu, hoàn lại tất cả phí ATM, ứng dụng di động và các đặc 1uyền. Bản thân công ty không phải là một ngân hàng, họ hợp tác với Middlesex Federal Savings. Rangel, 35 tuổi, thành lập Novo năm 2016. Kể từ đó, họ đã có hơn 100 ngàn khách hàng đăng ký.

OCROLUS

SÁNG LẬP: Peter Bobley, Sam Bobley (CEO), John Guerci, Victoria Meakin
VỐN ĐÃ GỌI: $127 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $27 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Bullpen Capital, Fin Capital, Laconia, Oak HC/FT
Ocrolus sử dụng tự động hóa để phân tích các tài liệu tài chính. Phần mềm có thể phân loại tài liệu, nắm bắt dữ liệu quan trọng, phát hiện gian lận và kiểm tra dòng tiền. Ngoài ra, công ty tám năm tuổi tại New York có hơn 700 nhân viên xác minh dữ liệu. PayPal, SoFi và Plaid nằm trong số những khách hàng của họ.

PETAL

SÁNG LẬP: Jack Arenas, David Ehrich, Andrew Endicott, Jason Gross (CEO), Berk Ustun
VỐN ĐÃ GỌI: $240 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $26 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Brooklyn Bridge Ventures, Tarsadia Investments, Valar Ventures
Sử dụng máy học để phân tích các giao dịch ngân hàng, Petal cung cấp thẻ tín dụng cho những người có thể đã bị từ chối trước đó. Họ có hai loại thẻ miễn phí thường niên – một thẻ dành cho những người có điểm tín dụng khá hoặc vừa, một thẻ dành cho những người có điểm tín dụng thấp hoặc không có điểm tín dụng thưởng cho các khoản thanh toán đúng hạn bằng tiền mặt từ 1%. Kể từ khi ra mắt năm 2017, công ty có trụ sở chính tại New York này đã phát hành hơn 270 ngàn thẻ. Họ không tiết lộ tỉ lệ vỡ nợ.

R-ZERO

SÁNG LẬP: Ben Boyer, Eli Harris,
Grant Morgan (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $170 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $13 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: CDPQ, DBL Partners, World Innovation Lab
Bộ ba thành lập R-Zero vào tháng 4.2020 với nỗ lực sử dụng phương pháp khử trùng bằng tia cực tím để làm chậm sự lây lan của COVID-19. Dưới sự hỗ trợ của giám đốc khoa học Richard Wade người làm việc trong các lĩnh vực liên quan đến ô nhiễm không khí và sức khỏe cộng đồng từ năm 1975, R-Zero phát triển phần cứng dùng tia UV giá cả phải chăng để khử trùng cùng phần mềm và cảm biến đánh giá một số rủi ro đối với chất lượng không khí, giao diện cung cấp kết quả phân tích. Mức giá thấp giúp họ bán được cho các trường học, nhà hàng, khách sạn và các tập đoàn. Ngày nay, công ty có trụ sở tại Salt Lake, hi vọng sẽ sử dụng công nghệ của mình để thay đổi cách mọi người nghĩ về chất lượng không khí trong nhà về lâu dài sau khi đại dịch COVID-19 lùi xa. Morgan, 33 tuổi, cựu phó chủ tịch phụ trách kỹ thuật của công ty khởi nghiệp iCracked và từng làm về phát triển stent (ống đỡ động mạch) tại Abbott cho biết: “Tôi nghĩ chúng ta có thể thoát ra khỏi đại dịch COVID-19 và xây dựng một trạng thái bình thường mới an toàn hơn, lành mạnh hơn.” Doanh thu của R-Zero đang trên đà tăng gấp ba lần trong năm nay.

SECUREFRAME

SÁNG LẬP: Shrav Mehta (CEO), Natasja Nielsen
VỐN ĐÃ GỌI: $78 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $6 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Accomplice Ventures, Base10 Partners, Gradient Ventures, Kleiner Perkins
CEO Shrav Mehta từng phát triển hơn 15 ứng dụng ở tuổi thiếu niên, đồng sáng lập Secureframe vào tháng 1.2020 ở tuổi 23. Ý tưởng nảy sinh sau khi anh gặp phải tình trạng chậm trễ khi cố gắng hoàn thành các bài đánh giá và chứng nhận bảo mật phức tạp cho công ty anh làm việc. “Tôi nghĩ có lẽ chúng ta có thể tự động hóa hoạt động này theo nhiều cách khác nhau,” anh nói. Ngày nay, công ty có trụ sở tại San Francisco này cung cấp các dịch vụ tự động tuân thủ quy định và bảo mật tích hợp với các dịch vụ quản lý nhân sự, hệ thống CNTT và dịch vụ đám mây.

SETTLE

SÁNG LẬP: Aleksander Koenig (CEO)
VỐN ĐÃ GỌI: $82 triệu
DOANH THU ƯỚC TÍNH 2021: $14 triệu
NHÀ ĐẦU TƯ CHÍNH: Founders Fund, Kleiner Perkins, Ribbit Capital, SciFi Ventures
Settle, trụ sở chính tại San Francisco, là công ty quản lý dòng tiền chủ yếu hỗ trợ các thương hiệu thương mại điện tử nhỏ bán đồ nấu nướng, đồ nội thất và các mặt hàng khác. Điểm khác biệt lớn, theo chia sẻ của Koenig, là công ty có vốn lưu động riêng, vì vậy khách hàng có thể chọn thanh toán cho các hạng mục như lưu kho và tiếp thị bằng tiền của họ hoặc bằng tiền của Settle, sau đó trả lại cho Settle khi có doanh thu từ đơn hàng. Koenig, 36 tuổi, người nhập cư gốc Ba Lan và tốt nghiệp đại học Johns Hopkins, từng là giám đốc tín dụng cho công ty fintech Affirm cho đến năm 2019

Biên dịch: Quỳnh Anh

Bản in theo tạp chí Forbes Việt Nam số 109, tháng 9.2022