Tốp 10 người giàu nhất Hong Kong (Trung Quốc): Tăng trưởng nhỏ giọt

Trong năm 2024, nền kinh tế Hong Kong (Trung Quốc) chỉ đạt mức tăng khiêm tốn 2,5%. Ngược lại, thị trường chứng khoán lại đón nhận tin vui khi chỉ số Hang Seng tăng hơn 33% so với năm 2023, thúc đẩy từ tâm lý phấn khởi của các nhà đầu tư khi chính quyền Trung Quốc ban hành những biện pháp kích thích kinh tế.

Tuy vậy, trong bối cảnh ngành bất động sản trì trệ và căng thẳng thương mại chưa có dấu hiệu chững lại, tổng giá trị tài sản của 50 người giàu nhất Hong Kong (Trung Quốc) năm 2025 chỉ nhích nhẹ từ 296 tỷ USD lên 301 tỷ USD.

Nhìn chung, 30 thành viên trong danh sách năm nay giàu hơn so với năm ngoái. Danh hiệu người giàu nhất Hong Kong (Trung Quốc) vẫn gọi tên Lý Gia Thành (Li Ka-shing) với khối tài sản tăng nhẹ lên 37,3 tỷ USD. Trong năm vừa qua, Ck Asset Holdings, công ty chủ chốt của doanh nhân họ Lý, chứng kiến giá cổ phiếu giảm do ảnh hưởng từ thị trường bất động sản. Bù lại, kết quả kinh doanh từ các khoản đầu tư khác, chẳng hạn như nền tảng hội họp trực tuyến Zoom Communications, lại khả quan.

Cố doanh nhân lĩnh vực bất động sản Lý Triệu Cơ (Lee Shau Kee) giữ nguyên ngôi vị “á quân” với giá trị tài sản ròng 29,2 tỷ USD. Trong năm 2024, công ty của ông, Henderson Land Development đã hoàn thành dự án The Henderson, tòa nhà văn phòng 36 tầng với tổng vốn đầu tư 3,3 tỷ USD.

Doanh nhân lĩnh vực trang sức và bất động sản Henry Cheng tiếp tục đứng thứ ba dù khối tài sản ông sở hữu cùng gia đình giảm từ 19,5 tỷ USD xuống còn 2,6 tỷ USD – mức giảm nhiều nhất tính theo đồng USD. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc cổ phiếu Chow Tai Fook Jewellery Group lao dốc do nhu cầu ảm đạm tại thị trường Trung Quốc. Bên cạnh đó, công ty khác của Henry Cheng về bất động sản là New World Development cũng đối mặt với khủng hoảng nợ và đã nhận được nhiều đề nghị mua lại các tài sản khác nhau, bao gồm cả trung tâm thương mại ở Hong Kong (Trung Quốc) vận hành dưới thương hiệu chủ chốt K11.

Nhà đồng sáng lập kiêm chủ tịch Alibaba Thái Sùng Tín (Joseph Tsai) là thành viên tăng nhiều tài sản nhất tính theo đồng USD, cộng thêm 2,3 tỷ USD vào khối tài sản ròng. Kết quả này có một phần nhờ cổ phiếu của Alibaba tăng lên sau khi tập đoàn Trung Quốc ra mắt phiên bản mới cho công cụ AI Qwen hồi tháng 1.2025. Ông cũng hưởng “quả ngọt” từ các khoản đầu tư vào lĩnh vực thể thao. Trong năm 2024, doanh nhân này đã bán 15% cổ phần trong BSE Global, công ty chủ quản của đội bóng rổ Brooklyn Nets cho tỉ phú người Mỹ Julia Koch, theo thỏa thuận trị giá 688 triệu USD. 

Nhu cầu tăng vọt đối với mặt hàng trang phục thể thao đã tạo đòn bẩy cho cổ phiếu của hãng sản xuất quần áo Crystal International Group, chuyên gia công và cung cấp sản phẩm cho các thương hiệu như Uniqlo và Lululemon. Điều này thúc đẩy khối tài sản ròng của nhà đồng sáng lập Kenneth Lo tăng 64% lên 1,8 tỷ USD, đưa ông trở thành người có mức tăng tài sản lớn nhất tính theo tỉ lệ phần trăm.

Có hai gương mặt mới gia nhập danh sách năm 2025. Nhóm này bao gồm Francis Lui, con trai trưởng của Lui Che Woo, cố doanh nhân sòng bạc đã qua đời hồi tháng 11.2024. Vào tháng 12.2024, Francis Lui, hiện sở hữu khối tài sản chung với gia đình, đã được bổ nhiệm từ phó chủ tịch lên chủ tịch của Galaxy Entertainment Group, một trong những doanh nghiệp kinh doanh sòng bạc hàng đầu tại Macau (Trung Quốc). Người còn lại là Yang Qiumei, thừa kế cổ phần trong SenseTime từ người chồng Tang Xiao’ou, cố đồng sáng lập tập đoàn AI Trung Quốc đã qua đời vào năm 2023.  

Danh sách năm nay chào đón sự trở lại của Zhuo Jun, người được thừa hưởng số cổ phần trong Công ty sản xuất bo mạch Shenzhen Kinwong Electronic từ người chồng quá cố cách đây một thập niên. Trong 12 tháng qua, cổ phiếu Shenzhen Kinwong Electronic đã tăng gần hai lần nhờ nhu cầu dành cho sản phẩm bo mạch của các doanh nghiệp về ô tô và máy chủ tăng lên. Có hai thành viên đã rời khỏi danh sách, bao gồm Li Sze Lim – đồng sáng lập R&F Properties, công ty đặt trụ sở tại Quảng Châu đang gánh trên vai khoản nợ lớn giữa bối cảnh khó khăn chung của ngành bất động sản Trung Quốc.

Giá trị tài sản ròng tối thiểu để lọt vào danh sách 50 người giàu nhất Hong Kong (Trung Quốc) năm 2025 đã tăng từ 1,1 tỷ USD vào năm 2024 lên 1,4 tỷ USD.

Francis Lui: Bước tiến mới

Một tháng sau khi doanh nhân sòng bạc Lưu Triệt Vũ (Lui Che Woo) qua đời ở tuổi 95, con trai cả Francis Lui được bổ nhiệm từ vị trí phó chủ tịch lên chủ tịch tại Galaxy Entertainment Group. Hiện nay, Francis Lui chủ trương duy trì sự ổn định cho Galaxy Entertainment Group và mở rộng hoạt động của doanh nghiệp đặt tại Macau (Trung Quốc) ra khỏi lĩnh vực cốt lõi là sòng bạc. Động thái này phù hợp với chiến lược xây dựng nền kinh tế đa dạng của Macau (Trung Quốc). Trong năm 2024, hoạt động kinh doanh sòng bạc, lĩnh vực chiếm 1/3 GDP của Macau (Trung Quốc), ghi nhận doanh thu tăng 24% lên 227 tỷ đô la Pataca (28 tỷ USD), thấp hơn so với trước dịch Covid-19.

Galaxy Entertainment Group sở hữu ba khu nghỉ dưỡng tại Macau (Trung Quốc), bao gồm Galaxy Macau, cơ sở đang được mở rộng quy mô, bổ sung các dự án khách sạn cũng như điểm vui chơi, giải trí mới như nhà hát quy mô bốn ngàn chỗ ngồi và công viên nước.

Trong quý 3.2024, Galaxy Entertainment Group ghi nhận Ebitda (lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao) được điều chỉnh tăng 6% lên 2,9 tỷ đô la Hong Kong (372 triệu USD). Trong khi đó, doanh thu tăng 11% lên 10,7 tỷ Hong Kong (1,37 tỷ USD), khoảng 15% đến từ các mảng kinh doanh khác ngoài sòng bạc. Trong 12 tháng qua, cổ phiếu giao dịch tại Hong Kong (Trung Quốc) đã giảm 31%, một phần do chính phủ Trung Quốc thắt chặt quản lý đối với những người mạnh tay chi tiêu vào sòng bạc nhằm ngăn dòng vốn ròng chảy ra khỏi quốc gia này. Francis Lui cùng gia đình, gồm bốn người con khác của ông Lưu Triệt Vũ cũng tham gia điều hành Galaxy Entertainment Group, hiện sở hữu khối tài sản 9,4 tỷ USD.

Joseph Tsai: Cú bật nhảy

Niềm đam mê bóng rổ có vẻ đã mang lại “quả ngọt” cho Thái Sùng Tín (Joseph Tsai), nhà đồng sáng lập kiêm chủ tịch Tập đoàn Alibaba, khi giúp ông cộng thêm 2,3 tỷ USD vào khối tài sản ròng. Hồi tháng 7.2024, Joseph Tsai đã bán 15% cổ phần trong BSE Global, đơn vị sở hữu đội bóng rổ Brooklyn Nets, cho nữ tỷ phú người Mỹ Julia Koch với giá trị 688 triệu USD. Thỏa thuận này định giá BSE Global, cũng vận hành nhà thi đấu Barclays và đội bóng rổ nữ New York Liberty, ở mức 4,6 tỉ USD. Theo Forbes thống kê, Brooklyn Nets là câu lạc bộ có giá trị cao thứ tám tại giải bóng rổ Nhà nghề Mỹ (NBA) với định giá 4,8 tỷ USD, tăng 25% so với năm 2024 và gấp đôi số tiền mà Joseph Tsai từng bỏ ra để mua lại đội bóng. Trong thời gian thỏa thuận diễn ra, Joseph Tsai, hiện vẫn là chủ tịch BSE Global và nắm quyền quản lý Brooklyn Nets, đánh giá việc Julia Koch trở thành nhà đầu tư “là sự bổ sung đáng giá cho đội bóng.”

Một năm qua, cổ phiếu Alibaba đã tăng hơn 40%, được thúc đẩy từ việc công ty ra mắt phiên bản mới nhất cho công cụ AI Qwen vào tháng 1.2025. Trong giai đoạn kinh doanh sáu tháng tính đến tháng 9.2024, công ty báo cáo doanh thu tăng trưởng 5% lên 68 tỷ USD và lợi nhuận thuần tăng 13%, nhờ nguồn thu từ các khoản đầu tư bù lỗ cho việc kinh doanh thương mại điện tử ở thị trường quốc tế.

Henry Cheng: Nỗ lực vượt khó

Năm 2024 là một năm thách thức đối với doanh nhân lĩnh vực trang sức và bất động sản Henry Cheng. Vào tháng 6.2024, công ty bất động sản của ông, New World Development, báo cáo lỗ 19,7 tỉ đô la Hong Kong (2,5 tỉ USD), mức cao nhất kể từ khi được cha ông là cố doanh nhân Trịnh Dụ Đồng (Cheng Yu-tung) sáng lập vào năm 1970. Doanh thu công ty giảm hơn 33,33% xuống còn 36 tỉ đô la Hong Kong (4,63 tỉ USD) giữa bối cảnh thị trường bất động sản tại Hong Kong (Trung Quốc) suy yếu. 

Hồi tháng 12.2024, New World Development đã bị loại khỏi chỉ số chứng khoán Hang Seng và đến tháng 1.2025, cổ phiếu công ty rơi xuống mức thấp nhất kể từ khi lên sàn vào năm 1972. Nhìn chung, cổ phiếu đã “bốc hơi” 50% giá trị so với khi Forbes thống kê giá trị tài sản cách đây một năm. Vì thế, khối tài sản của Henry Cheng hạ từ 19,5 tỉ USD xuống còn 2,6 tỉ USD, lớn nhất tính theo đồng USD trong danh sách 50 người giàu nhất Hong Kong (Trung Quốc). Tuy tài sản giảm, nhưng ông vẫn giữ nguyên vị trí thứ ba. 

Jeff Zhang, nhà phân tích vốn chủ sở hữu tại Công ty nghiên cứu thị trường Morningstar, nhận định “sức khỏe tài chính” của New World Development yếu hơn nhiều so với những tên tuổi khác trên thị trường bất động sản Hong Kong (Trung Quốc). Công ty đang gánh khoản nợ 124 tỉ đô la Hong Kong (15,9 tỉ USD), dẫn đến tỉ lệ đòn bẩy tài chính ở mức 55% trong năm tài khóa tính đến tháng 6.2024. Con số này cao hơn bất kỳ công ty cùng ngành nào khác.

Nhằm trấn an các nhà đầu tư, vào tháng 1.2025, New World Development thông báo đã tái cấp vốn thành công khoản tiền 17,8 tỉ đô la Hong Kong (2,29 tỉ USD) cho các khoản vay ngân hàng kể từ tháng 7.2024. Ngoài ra, trong hồ sơ gửi lên sàn chứng khoán, công ty xác nhận đã nhận lời đề nghị bán lại một trong những trung tâm thương mại thương hiệu K11 tại Hong Kong (Trung Quốc), nơi nổi tiếng với sự giao thoa giữa “con người, nghệ thuật và thiên nhiên.” Hiện vẫn chưa có thỏa thuận nào được chốt lại. New World Development cũng phủ nhận thông tin về việc tái cơ cấu nợ khi công ty vẫn còn khả năng chi trả cho các chủ nợ và cho biết vẫn sẽ hoạt động như bình thường. 

K11 là nhân tố chủ chốt trong chiến lược đầy tham vọng do con trai cả của Henry Cheng là Adrian Cheng triển khai, nhằm thổi sức sống mới cho New World Development. Chia sẻ với Forbes châu Á hồi năm 2020, Adrian cho biết: “Tôi muốn ‘trẻ hóa’ công ty bằng mô hình kinh doanh mới.” Tuy vậy, chiến lược mở rộng quy mô mạnh mẽ của Adrian, phụ thuộc nhiều vào khoản vay, đã gặp phải những thách thức từ lãi suất tăng cao và kinh tế Trung Quốc suy yếu. 

Vào tháng 9.2024, Adrian Cheng, người thừa kế tại New World Development, đã từ chức CEO và kế nhiệm ông là COO Eric Ma. Nhưng chỉ hai tháng sau đó, Eric đã nhường lại vai trò này cho Echo Huang, CEO của một công ty con đặt tại Trung Quốc đại lục. Jeff Zhang nhìn nhận sự thay đổi liên tục ở vị trí lãnh đạo đã làm dấy lên tâm lý lo ngại cho các nhà đầu tư, ảnh hưởng đến triển vọng kinh doanh của New World Development. 

Cùng lúc này, Chow Tai Fook Jewellery Group, tài sản quan trọng khác của Henry Cheng do con gái Sonia điều hành trong vai trò đồng phó chủ tịch, chứng kiến việc kinh doanh chững lại (Sonia còn là CEO của chuỗi thương hiệu khách sạn cao cấp Rosewood Hotel Group). Trong giai đoạn kinh doanh sáu tháng tính đến ngày 30.9, lợi nhuận thuần của Chow Tai Fook Jewellery giảm 44% xuống còn 2,6 tỉ đô la Hong Kong (334 triệu USD) với doanh thu giảm 20% còn 39,4 tỉ đô la Hong Kong (5,03 tỉ USD). Một phần nguyên nhân do doanh số trên mỗi cửa hàng tại Trung Quốc đại lục sụt giảm. Trung Quốc là thị trường lớn nhất của Chow Tai Fook Jewellery với số lượng gần bảy ngàn cửa hàng và đóng góp 84% tổng doanh thu của công ty. 

Linda Huang, giám đốc bộ phận về nghiên cứu người tiêu dùng khu vực châu Á của Macquarie, có cái nhìn tích cực về động thái gần đây của Chow Tai Fook Jewellery khi đóng cửa hàng trăm cửa hàng kinh doanh kém hiệu quả. “Tôi tin tưởng biên lợi nhuận của công ty sẽ cải thiện,” Huang cho biết. 

Phương pháp: danh sách 50 người giàu nhất Hong Kong (Trung Quốc) được tổng hợp dựa trên thông tin thu thập từ cá nhân, các nhà phân tích, cơ quan chính phủ, cơ sở dữ liệu và các nguồn thông tin khác. Khối tài sản ròng được tính toán dựa trên giá cổ phiếu cùng tỉ giá hối đoái tính đến ngày 07.02.2025 và giá trị tài sản trên trang web Forbes.com có thể thay đổi. Bảng xếp hạng liệt kê tài sản của cả cá nhân và gia đình, bao gồm tài sản chung giữa các thành viên trong gia đình. Các công ty tư nhân được định giá dựa trên chỉ số tài chính và các công ty tương tự đang niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Danh sách cũng có thể bao gồm công dân nước ngoài có mối quan hệ kinh doanh, cư trú hoặc các mối quan hệ khác với Hong Kong (Trung Quốc), hoặc công dân không cư trú nhưng có mối quan hệ kinh doanh hoặc các quan hệ quan trọng khác với đặc khu hành chính này. Ban biên tập có quyền sửa đổi thông tin hoặc loại bỏ bất kỳ cá nhân nào trong danh sách khi có thông tin mới.

Bài viết đăng trên Forbes Việt Nam số 140+141, tháng 4,5.2025

Thực hiện: Anuradha Raghunathan, Gloria Haraito, John Kang, Zinnia Lee, Chengbo Liu, Phisanu Phromchanya, Yessar Rosendar, Jessica Tan, Catherine Wang và Yue Wang.

Biên dịch: Quỳnh Anh