Sequoia Capital– quỹ đầu tư mạo hiểm có sức ảnh hưởng nhất thế giới, nổi tiếng với những khoản đầu tư sớm vào các hãng công nghệ Mỹ như Airbnb, WhatsApp và Zoom, bên cạnh những tập đoàn quốc tế như ByteDance và GoTo thông qua hai chi nhánh ở Trung Quốc và Ấn Độ, sẽ tách thành ba đơn vị hoạt động độc lập gồm Sequoia Capital, HongShan và Peak XV Partners.
Thông tin trên được ban lãnh đạo của Sequoia xác nhận trong một lá thư có chữ ký của ba giám đốc hợp danh Roelof Botha, Neil Shen và Shailendra Singh gửi tới các nhà đầu tư sáng ngày 6.6. Theo đó, Sequoia Capital sẽ hoạt động tại Mỹ và Châu Âu, trong khi HongShan tập trung vào Trung Quốc và Peak XV Partners đầu tư tại Ấn Độ, Đông Nam Á. Việc thay đổi này sẽ bắt đầu từ tháng 3.2024.
Trong những buổi phỏng vấn riêng với Forbes, ba nhà sáng lập chia sẻ Sequoia đã thảo luận về quyết định tách thành ba đơn vị độc lập từ nhiều tháng trước đó. Nguyên nhân được đưa ra là do xung đột về danh mục đầu tư khởi nghiệp của các quỹ, tình trạng lẫn lộn về thương hiệu khi thực thi chiến lược hoạt động riêng biệt, và môi trường đòi hỏi phải tuân thủ quy định ngày càng phức tạp. Cả ba cũng thừa nhận lý do một phần còn đến từ tình hình địa chính trị đang căng thẳng hơn.
“Mọi thứ dường như trở nên khó khăn hơn. Nhưng quyết định này không phải giương ‘cờ trắng’ và nói rằng chúng tôi đã thất bại. Đó giống như một thắng lợi hơn, khi chúng tôi tách ra thành những đơn vị hoạt động độc lập hoàn toàn để có thể phát triển hơn nữa,” Roelof Botha cho biết.
Thành lập vào năm 1972 với số vốn ban đầu trị giá 3 triệu đô la Mỹ, Sequoia trở thành cái tên nổi tiếng trong lĩnh vực công nghệ tại thung lũng Silicon khi thực hiện các khoản đầu tư sớm vào những công ty như Apple, Cisco, Google và Nvidia trong nhiều thập niên qua, ghi nhận giá trị tài sản tăng lên hàng chục tỉ đô la Mỹ.
Vào giữa những năm 2000, Sequoia vươn ra “biển lớn”, thành lập các chi nhánh tại Trung Quốc và Ấn Độ từ việc hợp tác với những quỹ đầu tư nội địa. Năm 1999, Sequoia thành lập một quỹ đầu tư tại Israel, nhưng sau đó dừng hoạt động.
Những quỹ đầu tư khác, gồm Sequoia China và Sequoia India & Southeast Asia (Sequoia India), đã phát triển thành thương hiệu lớn tại khu vực đó.
Trong khi chi nhánh tại Mỹ của Sequoia (đã mở rộng sang Châu Âu và Israel) có những thương vụ đầu tư nổi bật như Airbnb, DoorDash, Snowflake, Whats App và Zoom, Sequoia China có thể tự hào với danh mục đầu tư của riêng mình, bao gồm Alibaba, Meituan và ByteDance – công ty mẹ của nền tảng TikTok. Còn Sequoia India đã rót vốn cho Byju’s, GoTo và Zomato, bên cạnh những doanh nghiệp khác.
Sequoia thường xuyên đóng góp phần lớn các thành viên trong Midas List – danh sách thường niên của Forbes xếp hạng những nhà đầu tư mạo hiểm hàng đầu thế giới. Trong danh sách năm 2023, Sequoia có 10 đại diện với Neil Shen giữ vị trí đầu tiên bốn năm liên tiếp. Một nửa thời gian trong 22 năm hình thành của Midas List ghi nhận một nhà đầu tư của Sequoia duy trì vị trí trong nhóm đầu.
Từ khi thành lập, Sequoia đã xem các chi nhánh như một đơn vị độc lập, với mỗi quỹ có quy trình hoạt động và tự quyết định về việc đầu tư vào công ty nào. Giám đốc của mỗi chi nhánh sẽ không đánh giá thương vụ đầu tư tiềm năng của quỹ còn lại, nhưng vẫn có cùng hệ thống hỗ trợ về pháp lý, tài chính và quan hệ nhà đầu tư, cơ sở hạ tầng cơ bản và cổng thông tin trực tuyến cho các nhà đầu tư.
Những nhà đầu tư của chi nhánh này đầu tư vào chi nhánh khác, và các giám đốc thường đầu tư qua lại. Nhưng những người đứng đầu cho biết, các chi nhánh tập trung hơn vào những nhà đầu tư nội địa và phát triển phần mềm quản lý riêng. Trong thời gian tới, ba quỹ độc lập này sẽ lập cơ sở hạ tầng riêng và những người đứng đầu sẽ không rót vốn vào quỹ của nhau. Mọi hoạt động chia sẻ lợi nhuận (cũng như hỗ trợ) giữa các quỹ sẽ không còn hiệu lực từ ngày 31.12. Sequoia từ chối đưa ra bình luận về thỏa thuận chia sẻ lợi nhuận trước đó.
Sau hơn hàng chục năm thành công trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm, những thông tin gần đây đã ít nhiều ảnh hưởng đến danh tiếng của Sequoia. Đó là khi hai chi nhánh tại Mỹ và Châu Âu vấp phải những câu hỏi về việc hậu thuẫn tài chính cho Elon Musk mua lại Twitter và khoản đầu tư thất bại vào sàn giao dịch đã phá sản FTX. Bên cạnh đó, chi nhánh tại Mỹ chuyển sang mô hình huy động tài chính khác thông qua Sequoia Capital Fund, khi phân bổ vốn từ quỹ đầu tư lớn và quỹ đầu tư mở, cho phép giữ vốn cổ phần lâu hơn, diễn ra ngay trước thời điểm thị trường có sự điều chỉnh.
Theo xác nhận sau một bản tin từ The Information, Sequoia cho biết đã cho phép các nhà đầu tư rút vốn đầu tư một lần (Một nguồn tin thân cận cho biết Sequoia làm như vậy để hỗ trợ những người cần tiếp cận với thanh khoản do thị trường thay đổi). Theo một hồ sơ, quỹ đầu tư này sở hữu số tài sản có giá trị hơn 13 tỉ đô la Mỹ.
Trong khi đó, chi nhánh tại Trung Quốc tiếp tục phát triển hơn nữa, bất chấp mối quan hệ địa chính trị giữa các nước, đặc biệt là quan hệ Mỹ-Trung, trở nên căng thẳng hơn. Vào tháng 5.2023, Forbes đưa tin Sequoia China vẫn là cổ đông lớn của ByteDance với 10% cổ phần có giá trị hàng chục tỉ đô la Mỹ. Chi nhánh tại Mỹ cũng là cổ đông của ByteDance thông qua quỹ đầu tư thành lập từ nhiều năm trước đó để rót vốn cho các công ty mới nổi trên toàn thế giới. Nhưng trong những năm gần đây, ByteDance đã vấp phải làn sóng chỉ trích và chịu sự giám sát nghiêm ngặt từ các nhà lập pháp Mỹ.
Năm 2020, Doug Leone – cựu giám đốc toàn cầu của Sequoia, phụ trách chi nhánh tại Mỹ và Châu Âu đã vận động hành lang để chính quyền Mỹ dưới thời ông Donald Trump cho phép ByteDance tiếp tục hoạt động tại Mỹ. Trong năm 2022, Sequoia đã thuê một công ty tư vấn đặt tại Washington để hỗ trợ quá trình này.
Neil Shen vẫn nằm trong ban lãnh đạo của ByteDance và từ chối đưa ra bình luận cụ thể về khoản đầu tư này. Shen phủ nhận thông tin rằng Sequoia tách ra sẽ giúp ByteDance phát hành công khai lần đầu (IPO) dễ dàng hơn ở Hong Kong và bất kỳ nơi nào khác. “Đó không còn là những doanh nghiệp non trẻ. Tôi không muốn đánh giá quá cao rằng Sequoia có thể giúp một công ty IPO thuận lợi chỉ vì chúng tôi sở hữu đáng kể cổ phần,” ông cho biết.
“Nhiều doanh nhân Trung Quốc có lẽ còn không biết cách phát âm tên của Sequoia.”
Neil Shen
Trong những buổi phỏng vấn riêng, Botha, Shen và Singh đều phủ nhận căng thẳng chính trị là chất xúc tác cho quyết định tách Sequoia. Thay vào đó, cả ba đều cho rằng bất đồng quan điểm giữa các công ty trong danh mục đầu tư là yếu tố lớn hơn. Các công ty nổi bật trong mỗi danh mục đầu tư từng cạnh tranh với nhau, như Stripe (Mỹ) và Airwallex (Trung Quốc) với công ty nhận vốn đầu tư từ Sequoia India. Điều này ngày càng có khả năng xảy ra, khi các doanh nghiệp đặt tại Trung Quốc và Ấn Độ muốn mở rộng ra thị trường quốc tế sớm hơn, và mô hình làm việc từ xa trở nên phổ biến đã xóa mờ đi ranh giới địa lý.
Botha chia sẻ một công ty trong danh mục đầu tư của Sequoia tại Mỹ từng phàn nàn đối thủ cạnh tranh từ Ấn Độ, nhận vốn đầu tư của chi nhánh Ấn Độ, nói với các khách hàng tiềm năng rằng công ty đang đặt cược lớn vào danh mục này.
“Thật khó xử phải không?. Từ góc độ của khách hàng, bạn đang nỗ lực mua lại công nghệ từ một công ty mà bản thân cho rằng nhận vốn đầu tư từ Sequoia. Nhưng hiện nay lại có hai công ty tuyên bố được Sequoia rót vốn, và điều này khiến khách hàng cảm thấy bối rối,” hai người cho biết.
Chia sẻ từ văn phòng làm việc của mình ở Singapore, Singh lưu ý rằng sự thất vọng có thể theo hai chiều hướng. Singh chia sẻ về một công ty công nghệ nổi tiếng (không nêu tên) tại Mỹ từng phàn nàn với chi nhánh ở Mỹ về công ty khác nhận vốn đầu tư từ Sequoia India có thể trở thành đối thủ cạnh tranh trong tương lai. Tuy vậy, Singh cho biết đội ngũ của ông đầu tư vào công ty này từ một năm trước đó, và đã thoái vốn trước khi đối thủ cạnh tranh ở Mỹ ra mắt sản phẩm.
Singh mường tượng về tính cạnh tranh tương tự có thể xảy ra với sự bùng nổ của các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) hiện nay (Sequoia là nhà đầu tư của OpenAI thông qua chi nhánh tại Mỹ). “Nếu không thể tiếp cận và rót vốn vào các công ty AI chỉ vì sự đối lập giữa những nhà sáng lập, điều đó sẽ ảnh hưởng xấu đến chúng tôi,” Singh cho biết.
Sequoia India and Southeast Asia và Sequoia China cũng có những hướng phát triển khác nhau. Mặc dù có cùng nhà đầu tư đánh giá những khoản đầu tư mới tại ba khu vực hoạt động, hai quỹ này hoàn toàn tách biệt về việc huy động vốn, với Sequoia India and Southeast Asia và Sequoia China lần lượt kêu gọi 2,86 tỉ đô la Mỹ và 9 tỉ đô la Mỹ. Theo Shen, trong khi một phần vốn huy động từ các tổ chức của Mỹ, phần lớn là vốn đầu tư từ nước ngoài, không có khoản đầu tư nào từ Trung Quốc.
Trong khi chi nhánh tại Mỹ tập trung vào đầu tư giai đoạn đầu, với thông báo rót khoản vốn hạt giống trị giá 195 triệu đô la Mỹ hồi tháng 1.2023, chi nhánh tại Trung Quốc thiên về các khoản đầu tư vào lĩnh vực ngoài công nghệ, bao gồm cơ sở hạ tầng, bên cạnh quỹ phòng hộ riêng đầu tư vào cổ phiếu niêm yết trên sàn chứng khoán.
Tại Mỹ và Châu Âu, Sequoia Capital, được cố nhà sáng lập Don Valentine lấy tên theo cây hồng sam với mong muốn quỹ đầu tư này phát triển lâu hơn tuổi thọ của ông, vẫn sẽ giữ nguyên tên gọi hiện nay. Tương tự với Sequoia Heritage – văn phòng gia đình tập trung vào từ thiện và Sequoia Capital Global Equities, công ty hoạt động đan xen theo hai mô hình đại chúng và tư nhân.
Singh cho biết, tên gọi mới của Sequoia India, Peak XV Partners có nguồn gốc từ tên gọi ban đầu của núi Everest. Trong khi đó, Sequoia China, vốn đã có nghĩa hồng sam theo tiếng trung Quốc, sẽ sử dụng phiên bản latinh hóa “HongShan.” “Nhiều doanh nhân Trung Quốc có lẽ còn không biết cách phát âm tên của Sequoia,” Neil Shen cho biết.
Neil Shen nhận định sẽ không có sự đổi thay đổi đáng kể về số lượng nhà đầu tư của HongShan. “Tôi cho rằng việc đổi tên không mang đến sự thay đổi nào trong việc thu hút thêm nhà đầu tư, nếu họ không cảm thấy thoải mái để rót vốn vào Trung Quốc. Phần lớn các nhà đầu tư hướng tới lợi nhuận có thể thu về và hiệu quả từ việc đầu tư,” Shen cho biết.
Vì các quỹ của Singh đã đăng ký tại Mauritis, nơi giới hạn mỗi quỹ đầu tư chỉ có dưới 100 nhà đầu tư, nên một số nhà đầu tư tại Peak XV Partners cũng tham gia những chi nhánh khác. “Chúng tôi yêu quý Sequoia, nhưng thương hiệu riêng của chúng tôi hình thành từ các mối quan hệ và phát triển mạnh. Điều này sẽ giúp chúng tôi tiến lên một cách tích cực,” Singh cho biết.
“Chúng tôi yêu quý Sequoia, nhưng thương hiệu riêng của chúng tôi hình thành từ các mối quan hệ và phát triển mạnh. Điều này sẽ giúp chúng tôi tiến lên một cách tích cực.”
Shailendra Singh
Vì các quỹ của Singh được đăng ký tại Mauritis, quốc gia đặt ra giới hạn mỗi quỹ chỉ có dưới 100 thành viên góp vốn, nên những thành viên góp vốn của Peak XV cũng tham gia đầu tư ở các chi nhánh khác của Sequoia, dẫn đến sự trùng lặp. Ông cho rằng chuyện này có thể sẽ vẫn tiếp diễn. “Chúng tôi yêu quý Sequoia, nhưng thương hiệu của chúng tôi được hình thành từ các mối quan hệ và tôi tin tưởng thương hiệu riêng của mình sẽ phát triển mạnh. Chúng tôi sẽ tăng trưởng một cách tích cực,” Singh cho biết.
Về phần Sequoia Capital, Botha khẳng định chắc chắn quỹ này sẽ tăng trưởng mạnh mẽ nhờ các lợi thế sẵn có của mình (chẳng hạn như, những thành công trước đây). Roelof Botha vẫn có niềm tin vào Elon Musk, đồng nghiệp cũ tại Paypal và đồng hương Nam phi, và cho rằng FTX chỉ là một thất bại nhỏ so với những khoản đầu tư thành công khác.
Botha không cảm thấy hối hận về quyết định tách Sequoia, kể cả khi điều đó đồng nghĩa quỹ đầu tư này vẫn giữ cổ phần trong các công ty đã đầu tư sau khi niêm yết cổ phiếu, và ghi nhận giá cổ phiếu giảm xuống sau đó. “Chúng ta có thể niêm yết cổ phiếu không? Chắc chắn rồi, đó là điều bình thường thôi. Nếu nhìn vào hiệu quả từ các khoản đầu tư và công ty nhận vốn từ chúng tôi, rất khó để nhận định rằng chúng tôi đang ở thế yếu,” ông cho biết.
Nhìn về phía trước, Botha kỳ vọng các đơn vị độc lập sẽ hợp tác với nhau, kể cả khi không còn mối liên hệ đặc biệt nào. “Đó là một thành công lớn, vì bản thân chúng tôi cũng là những doanh nhân và góp phần tạo ra thêm bốn doanh nghiệp tuyệt vời, hiện đang dẫn đầu trong lĩnh vực mà mình tham gia,” Botha cho biết, đề cập đến những thành công trước đó.
Biên dịch: Minh Tuấn
