TikTok sử dụng hệ thống kiểm duyệt hai tầng tạo ra sự ưu tiên đặc biệt dành riêng cho những người có tầm ảnh hưởng, người nổi tiếng cùng với những người quan trọng khác.
Hệ thống thực thi chính sách ít khắt khe này sử dụng quy trình kiểm duyệt dành riêng cho các bài đăng của những người có hơn 5 triệu người theo dõi cũng như bảo vệ họ khi vi phạm những quy tắc về nội dung của TikTok.
Trong hệ thống nội bộ của TikTok, những tài khoản nổi tiếng này được dán “nhãn người sáng tạo.” Trong cuộc họp từ cuối tháng 9.2021, thành viên của nhóm An toàn thương hiệu của TikTok giải thích cách dán nhãn như vậy được dành riêng cho “người dùng đặc biệt” có nội dung được kiểm duyệt riêng biệt và khác với nội dung của người dùng hạng hai, theo một bản ghi của cuộc họp.
“Chúng tôi muốn dành ưu tiên đặc biệt cho những người dùng này so với những tài khoản thông thường khác. Tôi muốn nói điều đó có nghĩa là những quy định kiểm duyệt ít khắt khe hơn,” một nhân viên trong nhóm An toàn thương hiệu cho biết.
Một người khác tham dự cuộc họp đó, nhà tư vấn từ Booz Allen Hamilton, cho biết điều này chứng thực những gì ông đã nghe trước đó từ một nhân viên TikTok khác.
Nhân viên đó cho biết, “khá thẳng thừng khi tôi và người nổi tiếng cùng đăng bài, nếu cả hai nội dung không phù hợp thì nội dung của tôi sẽ không được đăng còn nội dung của người nổi tiếng vẫn được đăng bình thường.”
Giống như hầu hết các nền tảng xã hội khác, TikTok phải tuân theo tiêu chuẩn cộng đồng, trong đó kiểm soát mọi thứ, từ tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em đến thông tin sai lệch về bầu cử cũng như những thách thức lan truyền nguy hiểm. Trang web của công ty cho biết những quy tắc này “áp dụng cho mọi người và mọi thứ trên TikTok.”
Khi được hỏi về sự tồn tại của một hệ thống riêng biệt để kiểm duyệt nội dung của “nhà sáng tạo” tại Tiktok, phát ngôn viên của công ty Jamie Favazza cho biết, Tiktok không đưa ra những quy định ưu tiên trong kiểm duyệt nội dung của các tài khoản với hơn 5 triệu người theo dõi. Favazza không trả lời liền câu hỏi liệu trước đây công ty có sử dụng một hệ thống như vậy hay không.
Chẳng có gì lạ khi các công ty truyền thông xã hội lách luật cho người giàu và những người có quyền lực. Các công ty như Twitter, YouTube và thậm chí Spotify cố gắng lách luật cho những người nổi tiếng trong danh sách A, các công ty truyền thông và nhà lãnh đạo thế giới.
Công ty nổi tiếng nhất về những biệt đãi dành riêng cho người đăng tin có sức ảnh hưởng lớn là Meta, đối thủ chính của TikTok. Công ty mẹ của Facebook và Instagram phát triển một hệ thống nội bộ công phu giúp cho một số tài khoản tránh không bị hệ thống thông thường của công ty kiểm duyệt nội dung.
Được gọi là XCheck, hệ thống kiểm duyệt nội dung dành riêng cho những người nổi tiếng, nhà báo và chính trị gia. Một bản ghi nhớ nội bộ được Wall Street Journal đăng tải đầu tiên chỉ trích cách làm này, phê bình “[cách làm này] càng làm mất niềm tin và củng cố thêm cách nghĩ Facebook “thiên vị” và hủy hoại mục tiêu xây dựng tính hợp pháp với các bên liên quan cũng như cộng đồng.”
Vào thời điểm đó, Facebook đã xác nhận sự tồn tại của hệ thống đó, nhưng lại cho rằng công ty phát triển hệ thống trên để đảm bảo chất lượng cho “nội dung có thể cần suy xét nhiều hơn.”
Hệ thống ưu tiên của Tiktok, dường như ít công phu hơn so với hệ thống Xcheck của Facebook. Ngoài ra còn lộ liễu hơn. Trong khi Xcheck lựa chọn nội dung ưu tiên sau khi đánh giá nội dung đó có “đáng đăng hay không” hoặc chỉ nhắm đến “quảng cáo”, còn hệ thống của Tiktok dựa hoàn toàn vào số lượng người theo dõi tài khoản để giảm bớt kiểm duyệt nội dung. Theo bản ghi âm của cuộc họp vào tháng 10.2021, giám đốc điều hành quản lý khủng hoảng trong nhóm An toàn thương hiệu tại Tiktok giải thích nhãn người sáng tạo dành riêng cho các tài khoản có hơn 5 triệu người theo dõi.
“Bạn hoàn toàn có thể hiểu lý do tại sao một công ty truyền thông xã hội muốn đưa ra đặc quyền ưu tiên cho các tài khoản thực sự nổi tiếng,” Evelyn Douek, giáo sư tại Stanford Law School và nghiên cứu viên cao cấp tại Knight First Amendment Institute ở Columbia cho biết. “Vốn không có gì độc hại hoặc sai trái khi đưa ra những ưu tiên như vậy. Về cơ bản đó chỉ là một phương pháp thẩm định chuyên sâu hoặc đảm bảo chất lượng.”
Nhưng, Douek cảnh báo, một hệ thống như vậy có thể dễ dàng bị lạm dụng, đặc biệt khi những người muốn kiếm lợi điều hành hệ thống, buông lỏng kiểm duyệt. Mặc dù chúng có thể giống nhau, nhưng “hệ thống áp dụng nhất quán quy tắc rất khác với hệ thống áp dụng không nhất quán các quy tắc,” bà cho biết thêm.
Các tài khoản đáp ứng ngưỡng 5 triệu người theo dõi được đề cập trong chính sách nội dung trước kia. Daniel Aronov, bác sĩ người Úc có 13 triệu người theo dõi trên nền tảng, đã bị chỉ trích kịch liệt vì đăng video trong suốt các cuộc phẫu thuật ông thực hiện.
Nhưng cuối cùng cơ quan quản lý ở Úc ra lệnh xóa tài khoản Tiktok của ông. Issey Moloney, 17 tuổi, có 5,9 triệu người theo dõi những tin cô đăng về những vấn đề sức khỏe tâm thần, cũng bị chỉ trích vì khuyến khích tự chẩn đoán.
Trả lời câu hỏi về những tài khoản này, người phát ngôn Favazza cho biết, “chúng tôi thừa nhận những tài khoản có gắn cờ đăng nội dung vi phạm và đã bị xóa, nhưng chúng tôi không thể tiết lộ thông tin cá nhân về những tài khoản này để bảo vệ quyền riêng tư.”
Theo bản ghi vào tháng 10.2021, các nhân viên cũng rất nhạy cảm với bên thứ ba giám sát những tài khoản “người sáng tạo” được ưu tiên đặc biệt. Người quản lý hoạt động quản lý khủng hoảng yêu cầu nhóm các công ty ở Kuala Lumpur không kiểm duyệt nội dung từ các tài khoản “người sáng tạo”, vì những người kiểm duyệt đó “rất nguyên tắc” và “họ sẽ loại bỏ ngay nếu nội dụng của những tài khoản đó vi phạm.”
“Nếu Addison Rae có một chút vi phạm, thì họ có thể đánh dấu điều đó, trong khi đó chúng tôi có thể du di chút ít,” ông cho biết, nhắc đến một trong những ngôi sao lớn của TikTok. Addison Rae Easterling, 21 tuổi, có hơn 88 triệu người theo dõi trên nền tảng và là ngôi sao có thu nhập cao thứ ba vào năm 2022, theo ước tính của Forbes. (Nhóm của Easterling không trả lời yêu cầu bình luận.)
Người quản lý hoạt động quản lý khủng hoảng đề nghị khi phát sinh vấn đề trong lúc kiểm duyệt, người kiểm duyệt bên thứ ba nên thông báo cho người quản lý quan hệ đối tác nội bộ của tài khoản – những nhân viên TikTok được giao nhiệm vụ giúp những người sáng tạo nổi tiếng điều chỉnh nội dung phù hợp với nền tảng.
Biên dịch: Gia Nhi
Xem thêm:
Google, Amazon, Meta cập nhật tính năng để cạnh tranh với TikTok
Có gì trong “vòng lặp không dừng” của TikTok Shop?
Instagram tạm dừng cập nhật tính năng tương tự TikTok
Facebook đang thua trong cuộc canh tranh với TikTok