Bộ đôi Yu Chih-han & Winnie Lee chứng minh tương lai của tiếp thị số

Từ học giả trở thành doanh nhân, Yu Chih-han và vợ Winnie Lee đưa công ty marketing Appier thành kỳ lân đầu tiên của Đài Loan niêm yết cổ phiếu. Giờ đây, họ đang đặt cược vào nhu cầu từ thế giới marketing cho nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI).

Vào năm 2010, khi xác định vị trí để đậu xe ở Boston, Yu Chih-han nhận ra có cách làm tốt hơn. Nhiều năm trước, cựu sinh viên ngành khoa học máy tính này đã thiết kế phần mềm AI cho xe tự hành trong cuộc thi ở trường đại học. “Đó là thời điểm tôi cảm thấy chúng ta không chỉ tạo ra AI trong nghiên cứu học thuật, mà còn ứng dụng rộng rãi hơn vào lĩnh vực kinh doanh,” nhà đồng sáng lập kiêm CEO 43 tuổi của công ty phần mềm dịch vụ (SaaS)  Appier tại Đài Loan cho biết.

Cùng với người vợ kiêm giám đốc vận hành (COO) của Appier là Winnie Lee, họ trình làng thế hệ tài năng công nghệ mới của Đài Loan đạt được thành công bên ngoài lĩnh vực phần cứng trụ cột tại lãnh thổ này. Cả hai đã biến Appier thành công ty có quy mô tỉ đô (tại Đài Loan còn có hai kỳ lân khác là hãng xe tay ga điện Gogoro và công ty phần mềm 91App.) Trong năm 2021, Appier thu về 270 triệu đô la Mỹ từ đợt niêm yết trên sàn Giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE), định giá công ty ở mức 1,4 tỉ đô la Mỹ.

Tại văn phòng ở Đài Bắc, Yu Chih-han và Winnie Lee cho biết hiện Appier hướng đến tăng trưởng tại Mỹ và tìm kiếm phương thức mới mở rộng danh mục sản phẩm. Công ty chuyên về kết hợp công nghệ máy học (machine learning) với dữ liệu lớn (big data) để xây dựng sự hiện diện trong tiếp thị số, sử dụng nền tảng AI dự đoán hành vi và cá nhân hóa tin nhắn trên mọi thiết bị.

Công ty ghi nhận nhu cầu dành cho dịch vụ tiếp thị số gia tăng mang đến hướng tiếp cận có giá trị cao để cải thiện nguồn thu từ quảng cáo đầu tư và giảm tỉ lệ khách hàng rời bỏ. Trong năm 2021, doanh thu của Appier tăng 41%, lên 12,7 tỉ yen (111 triệu đô la Mỹ) so với năm 2020, đánh dấu năm tăng trưởng thứ hai liên tiếp. Khoản lỗ từ hoạt động kinh doanh giảm còn 1,1 tỉ yen (8,5 triệu đô la Mỹ) và đạt EBITDA (lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao) dương lần đầu tiên ở mức 42 triệu yen (325 ngàn đô la Mỹ.)

Công ty có tiềm năng tăng trưởng hơn nữa với thị trường phần mềm tiếp thị số trong năm 2021 đạt giá trị 57 tỉ đô la Mỹ và dự kiến sẽ mở rộng với tốc độ tăng trưởng kép thường niên (CAGR) 19% trong 10 năm tới, theo công ty nghiên cứu của Mỹ Grand View Research.

Đó vẫn là chặng đường khó khăn cho những nhà đầu tư. Sau khởi đầu mạnh mẽ khi tăng 19% trong phiên giao dịch đầu tiên vào tháng 3.2021, giá cổ phiếu của Appier trong hơn một năm qua giảm 43%, giá trị vốn hóa thị trường còn 108 tỉ yen (tính từ ngày 8.4), cao hơn mức giảm 8% từ chỉ số Nikkei 225 trong cùng kỳ.

Yu cho rằng sự điều chỉnh của thị trường là lý do giá cổ phiếu giảm, trong khi Brady Wang – nhà phân tích của công ty tiếp thị thông tin Counterpoint Research tại Đài Loan lưu ý, cổ phiếu công ty công nghệ toàn cầu này đang chịu áp lực từ thị trường tài chính biến động. Nhưng Winnie Lee không bận tâm. “Không quan trọng việc Appier có là kỳ lân hay không. Trở thành ‘rồng’ lại tốt hơn, bởi vì khi những nhà đầu tư rót vốn vào bạn, họ mong chờ công ty có thể đem lại lợi nhuận,” bà cho biết.

Theo Wang, Appier đã sớm đi đầu trong lĩnh vực tiếp thị AI tại châu Á, cũng như phát triển điều mà nhà phân tích gọi là cơ sở dữ liệu cho các mẫu hành vi của khách hàng. Đây là yếu tố quan trọng giúp công ty đạt doanh số bán hàng mới, dự đoán hành vi của khách hàng và tự động hóa chiến dịch quảng bá số với tin nhắn ngắn gọn cũng như ưu đãi mua hàng trên mọi thiết bị và đa kênh, bao gồm ứng dụng mạng xã hội. Trong buổi phỏng vấn năm 2021, Lee cho biết, biến dữ liệu thành sự thấu hiểu khách hàng rất quan trọng, nhưng biến điều đó thành hành động sẽ là vấn đề sống còn đối với hầu hết các công ty.

“Các công ty quảng cáo đang rất cần những kế hoạch mới để đạt đúng mục tiêu quảng cáo khi cookie (các tệp được tạo ra khi bạn truy cập vào website) ngừng hoạt động. Ngày nay, người tiêu dùng thường sử dụng các thiết bị khác nhau như PC, điện thoại thông minh và máy tính bảng để truy cập thông tin.

Tuy vậy, nhiều công ty tiếp thị có xu hướng chỉ phân tích một thiết bị nên không dễ để đạt mục tiêu,” Wang cho biết. Ngày càng nhiều quảng cáo bị các sản phẩm công nghệ chặn hiển thị. Từ lỗ hổng đó, Appier sử dụng AI để thúc đẩy quảng cáo trong thị trường ngày càng đông đúc, trước sự cạnh tranh từ những doanh nghiệp khổng lồ về phần mềm là Adobe và Salesforce.

Yu Chih-han cho biết phần mềm dựa trên công nghệ nền tảng giúp công ty tiếp cận 15 tỉ người dùng hằng ngày trên gần hai tỉ thiết bị di động ở châu Á và đưa ra 51 tỉ dự đoán/ngày. Các thị trường lớn nhất của Appier là Nhật Bản, Singapore và Đài Loan, với 1.088 khách hàng lớn gồm Carrefour và Google, bên cạnh các đơn vị lữ hành trực tuyến, công ty game và một số doanh nghiệp khác.

Tốc độ tăng trưởng của công ty phản ánh xu hướng rộng lớn trong lĩnh vực khởi nghiệp tại Đài Loan. Theo Khảo sát hệ sinh thái khởi nghiệp của Đài Loan năm 2021 từ PwC, trong năm 2021, công ty AI và dữ liệu lớn chiếm gần 12% tổng số các công ty khởi nghiệp (hai lĩnh vực bán lẻ và bán sỉ dẫn đầu với 22%.) Trong năm 2019, Appier chỉ có 700 khách hàng.

Appier khởi nguồn từ 12 năm trước tại Malden, Massachusetts, gần đại học Harvard – nơi Yu theo học tiến sĩ ngành khoa học máy tính. Ông ở cùng nhà với Winnie Lee (nhiều năm trước, cả hai biết nhau tại Stanford khi học thạc sĩ) và Joe Su là học viên cao học ngành khoa học máy tính tại Harvard. Lee cho biết, cả ba đều là người Đài Loan và được truyền cảm hứng từ văn hóa khởi nghiệp của Mỹ.

Yu Chih-han là người khởi xướng thảo luận của cả ba người trên bàn ăn về các phương thức thương mại hóa AI trên thị trường quy mô lớn. Họ đưa ra chín ý tưởng và vào năm 2010 đã thành lập công ty game Plaxie sử dụng AI để điều khiển nhân vật khi người chơi không kết nối Internet. Tuy vậy, cả ba nhận thấy khó có thể tạo ra nguồn thu từ công nghệ của Plaxie. “Chúng tôi không dễ dàng bỏ cuộc,” Winnie Lee kể.

Họ chuyển sang tiếp thị số và đưa AI vào dữ liệu lớn, giúp các công ty nắm bắt tốt hơn về khách hàng. Sau khi tốt nghiệp, Yu quay trở về Đài Loan và thành lập Appier vào năm 2012, với Joe Su là nhà đồng sáng lập kiêm giám đốc công nghệ (CTO) và Winnie Lee mới vừa hoàn thành bằng tiến sĩ ngành miễn dịch học tại đại học Washington, St.Louis. Mỗi người bỏ ra 100.000-150.000 USD tiền túi để chuẩn bị nguồn vốn cho công ty khởi nghiệp.

Wennie Lee, 41 tuổi, vào danh sách Phụ nữ quyền lực nhất châu Á năm 2021 của Forbes, ban đầu phụ trách những “công việc ngẫu nhiên” cho Appier, bao gồm cả tuyển dụng. Tuy ngành học không liên hệ gì tới AI, song bà lại thấy sự tương đồng. “Tôi luyện được tính kiên trì từ nền tảng nghiên cứu của mình khi phải liên tục tìm hiểu về những loại gene mới. Khi giả thuyết của bạn sai thì cũng không sao cả, vì đó là một phần trong quá trình thử nghiệm,” bà cho biết.

Nhờ nguồn vốn mạo hiểm huy động được trong bảy năm sau đó, Appier mở rộng quy mô ra ngoài khu vực châu Á và phát triển AI sâu hơn. Yu cho biết, năm 2014, Sequoia Capital India trở thành nhà đầu tư đầu tiên với sáu triệu đô la Mỹ và đây là thương vụ rót vốn đáng chú ý đầu tiên tại Đài Loan.

Sau đó là thêm nhiều vòng huy động vốn thu hút các nhà đầu tư như Jafco, SoftBank và UMC Capital, bên cạnh những cái tên khác. Tổng cộng, công ty nhận được 162 triệu đô la Mỹ trước khi IPO tại Nhật Bản, mở rộng quy mô ở xứ sở mặt trời mọc. Appier là công ty Đài Loan đầu tiên niêm yết tại Nhật Bản sau hơn 20 năm.

Nguồn vốn huy động được dùng để phát triển các sản phẩm mới và đầu tư vào nhân tài. Yu cho biết gần 1/5 trong khoảng 570 nhân viên của công ty thuộc bộ phận bán hàng. Họ mất từ sáu tuần đến sáu tháng để thuyết phục khách hàng, bao gồm cả những người quản lý ngân sách tiếp thị.

Trong năm 2022, Appier đặt mục tiêu doanh thu tăng 38% đạt 17,5 tỉ yen, còn EBITDA được dự báo tăng gần 1.270%, lên 575 triệu yen. Công ty nhận thấy nhu cầu cao hơn ở Mỹ và cũng đang nhắm mục tiêu đầu tư tại đây để chuẩn bị máy chủ và năng lực kiểm toán. Tuy Mỹ chỉ đóng góp khoảng 4% vào doanh thu của Appier nhưng công ty đã ghi nhận mức tăng trưởng 50% trong hơn ba quý qua, Yu cho biết.

Vào tháng 5.2021, Appier thâu tóm BotBonnie – công ty về chatbox (hộp trò chuyện) AI đặt tại Đài Loan với giá trị không được tiết lộ. Trước đó, họ mua lại startup AI Emotion Intelligence của Nhật Bản vào năm 2019 và công ty tiếp thị nội dung QGraph từ Ấn Độ trong năm 2018.

Tuy vậy, Yu Chih-han không xem M&A như động lực cho kinh doanh trong tương lai, mà xem đó là cách khai thác các công nghệ mới thể hiện khả năng học hỏi kinh nghiệm của não bộ. “Nếu chúng ta có thể đạt điều đó, tôi cho rằng AI có khả năng tự phát triển. Chúng ta không cần phải lập trình nhiều cho các nhiệm vụ khác nhau,” ông cho biết.

Bản in theo tạp chí Forbes Việt Nam số 106, tháng 6.2022