Pan Sutong cố gắng thoát khỏi nguy cơ phá sản

Trong thời kỳ đỉnh cao, đế chế của Pan Sutong có rất ít đối thủ. Ông trùm bất động sản 59 tuổi này từng tích lũy được khối tài sản trị giá 12,2 tỉ USD, bao gồm một dinh thự nguy nga ở Hong Kong kế bên nơi ở của người giàu nhất thành phố, Lý Gia Thành. Ông sở hữu nhiều vườn nho ở California và Pháp, cũng như một khu huấn luyện, chăn nuôi ngựa ở Úc trải dài hơn 485 hecta.

Mặc dù chưa học hết trung học, Pan đã cố gắng phát triển Goldin Group thành một tập đoàn lớn hoạt động trong nhiều lĩnh vực bao gồm điện tử tiêu dùng, sản xuất rượu, dịch vụ tài chính và đặc biệt bất động sản.

Ông nhắm đến thực hiện dự án lớn xây dựng Goldin Metropolitan, một thành phố nhỏ với tòa nhà cao tầng nằm trong Thiên Tân, thành phố cảng có khoảng 14 triệu dân cách Bắc Kinh 137 km về phía đông nam. Dự án bao gồm 12 khối tháp, 33 dinh thự cùng với tòa nhà chọc trời 117 tầng cao nhất ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, kế hoạch của Pan hiện không thể thực hiện được do ông đang gánh núi nợ. Phần lớn những hoạt động triển khai dự án quan trọng này đều bị hoãn vì các chủ nợ đang cố gắng thanh lý công ty của ông ở cả Hong Kong lẫn Bermuda. Ngay cả biệt thự của ông ở Hong Kong cũng phải thế chấp nhiều lần để huy động khoản tiền mặt rất cần thiết cho trả nợ. Doanh nhân lừng lẫy một thời, từng vươn lên vị trí thứ 6 trong bảng xếp hạng người giàu Hong Kong chỉ 5 năm trước, giờ đây phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn để thoát khỏi núi nợ.

Hồi tháng 7, tòa án cấp cao của Hong Kong đã ra phán quyết yêu cầu Pan tuyên bố phá sản và bán bớt một trong những công ty của ông do nợ Citic Bank 8 tỉ HKD (1 tỉ USD).

Theo một đại diện của Pan, phán quyết này đang được kháng cáo vì ông trùm cũng như tổng công ty của ông có khả năng trả hết các khoản nợ. Tuy nhiên những khó khăn của Pan không dừng lại ở đó. Ngân hàng Trung Quốc cũng đệ đơn kiện yêu cầu ông tuyên bố phá sản ở Hong Kong do chưa trả khoản nợ 740 triệu Nhân dân tệ (tương đương 109 triệu USD).

Tòa án đã xét xử vụ việc đó vào ngày 2.8, hiện đang tạm hoãn để chờ kết quả Pan kháng cáo lại phán quyết trước. Trong khi đó, công ty quản lý nợ xấu Cinda Asset Management ở Trung Quốc cũng kiện ông vì chưa thanh toán khoản vay 7,4 tỉ Nhân dân tệ (1,1 tỷ USD) cộng với lãi phát sinh liên quan đến dự án Thiên Tân.

Ngoài ra, chi nhánh của Deutsche Bank đã đệ đơn ở Bermuda để xin thanh lý Goldin Financial Holdings, công ty niêm yết tại Hong Kong sở hữu những doanh nghiệp phát triển rượu, tài chính và bất động sản của Pan.

“Ông ấy phải tìm cách trả những khoản nợ đó hoặc đưa ra thỏa thuận mới cho những người cho vay,” Kenny Ng, chiến lược gia chứng khoán tại Everbright Securities, cho biết. “Nếu không thì ông không có lựa chọn nào khác ngoài phá sản.”

Pan, đã trải qua những năm tháng vị thành niên ở Hoa Kỳ nhưng khi 21 tuổi, ông chuyển đến Hong Kong, ban đầu đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng. Ông thành lập thương hiệu Matsunichi tại trung tâm tài chính châu Á vào năm 1993 để sản xuất máy nghe nhạc MP3 cũng như màn hình TV karaoke. Năm 2002, ông tiếp quản Emperor Technology Venture, công ty niêm yết ở Hong Kong và đổi tên thành Matsunichi Communication Holdings. Sau đó, thị trường bất động sản bùng nổ ở Trung Quốc vào những năm 2000 đã thu hút sự chú ý của ông vì vậy ông quyết định chuyển sang đầu tư trong lĩnh vực này.

Matsunichi được đổi tên thành Goldin Properties vào năm 2008, cùng năm đó Pan mua lại Fortuna International, một công ty niêm yết tại Hong Kong, sau đó được đổi tên thành Goldin Financial. Nhiều năm sau, giá cổ phiếu của hai công ty này tăng cao, đặc biệt có ngày lên 40%, mang về cho Pan một khối tài sản trị giá 12,2 tỉ USD vào năm 2016. Tuy nhiên, cơ quan giám sát tài chính ở Hong Kong đã đưa ra cảnh báo Goldin Properties nắm giữ tỉ lệ cổ phần cao sau khi giá tăng cao.

Riêng cá nhân Pan vay 1 tỉ USD từ Citic để tư nhân hóa công ty bất động sản của Goldin trị giá 1,5 tỉ USD vào năm 2017. Động thái đó thường được thực hiện khi các cổ đông kiểm soát tin rằng thị trường chứng khoán đang định giá thấp công ty của họ, Everbright’s Ng cho biết.

Goldin Properties chủ yếu tập trung vào bất động sản cao cấp. Đây là công ty phụ trách xây dựng dự án lớn ở Thiên Tân. Theo trang web của Goldin, dự án phát triển này đã khởi công xây dựng vào năm 2007 vì Pan tin vào triển vọng phát triển thành một trung tâm kinh tế khu vực ở Thiên Tân.

Tuy nhiên, kể từ đó, tầm quan trọng kinh tế của Thiên Tân giảm đi và công ty cổ phần đầu tư Silver Starlight của Pan không trả được khoản vay đến hạn lần đầu vào năm 2019. Công ty cũng không thanh toán được khoản nào khác ngoại trừ một phần lãi quá hạn vào năm 2020, theo tài liệu của tòa án.

Phần lớn dự án xây dựng tòa nhà chọc trời đã tạm dừng vào năm 2015 sau khi nhận được khoản đầu tư mà Goldin xác nhận 5,9 tỉ USD, vẫn còn thiếu khoảng 10 tỉ USD để hoàn thành dự án. Hiện tại, tòa tháp cao tầng trở nên nổi tiếng trên mạng xã hội Trung Quốc như tòa cao ốc bỏ hoang lớn nhất ở nước này.

Yan Yuejin, giám đốc nghiên cứu tại viện Nghiên cứu Trung Quốc E-house ở Thượng Hải, cho biết Pan sẽ cố gắng tránh bán tài sản và các lô đất ở Thiên Tân để trả nợ cho các chủ nợ bởi vì làm như vậy sẽ coi như thừa nhận thất bại. Điều đó cũng có nghĩa là công ty bất động sản của ông phải đóng cửa.

“Dự án ở Thiên Tân rất hoành tráng và Pan rất khó từ bỏ,” Yan cho biết. “Nhưng nếu mọi thứ khác không thành công, thì ông cần bán dự án để có tiền mặt trả nợ.”

Tuy nhiên, giá cả lại là một vấn đề khác. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang nỗ lực hạ giá nhà để giảm đòn bẩy tài chính. Điều này giáng một đòn mạnh vào thị trường bất động sản của nước này. Các chủ đầu tư hiện không muốn mua đất, đặc biệt khi nhiều người có khó khăn về dòng tiền và đã vỡ nợ gần đây.

Pan có khả năng mất quyền kiểm soát dự án Thiên Tân như một số tài sản khác. Các chủ nợ tịch thu trung tâm Tài chính toàn cầu Goldin 28 tầng ở vịnh Kowloon vào năm 2020 sau khi công ty không thể trả được các khoản nợ với tổng trị giá hơn 1,3 tỉ USD. Công ty dùng tòa nhà để thế chấp.

Giờ đây, trung tâm Tài chính toàn cầu Goldin đang kiếm người mua mới do người mua trước đó chấm dứt thỏa thuận công ty bán với giá 1,8 tỉ USD vào tháng 5 nhưng lại không tiết lộ lý do.

Tòa nhà từng là trụ sở chính của Goldin Financial, đã giảm hơn 90% giá trị trong 5 năm qua. Theo báo cáo tài chính mới nhất hiện có, công ty công bố doanh thu sụt giảm gần 40% xuống còn 47,2 triệu USD trong 12 tháng kết thúc vào tháng 6.2021. Công ty cũng cho biết có khoản nợ 956 triệu USD phải trả trong vòng 12 trong khi tiền mặt và khoản tương đương tiền mặt chỉ còn 2,1 triệu USD.

Pan đã từ chức chủ tịch và giám đốc điều hành của công ty vào tháng 6, trao quyền điều hành cho cựu phó chủ tịch Abraham Shek Lai Him.

Trong khi đó, Pan đã nhiều lần thế chấp dinh thự của mình ở khu vực gần Deep Water Bay của Hong Kong với giá thấp nhất 85,6 triệu USD. Trên thực tế, chỉ vài năm sau khi Pan chi 319 triệu USD mua bất động sản này vào năm 2017, ông đã quay sang người hàng xóm nổi tiếng để nhờ giúp đỡ. CK Asset Holdings của Lý Gia Thành đã đồng ý cứu Pan một khoản vay vào năm 2020, nhưng thỏa thuận này lại có vấn đề, khiến cả hai bên phải kiện ra tòa trước khi cố gắng giải quyết được những bất đồng.

Pan cũng có một dự án căn hộ ở quận Hồ Mẫn Tín của Hong Kong, nhưng nhà quản lý cấm bán trước dự án vào năm ngoái do lo ngại về nguồn tài chính của công ty. Đại diện nói trên của Pan cho biết dự án Grand Homm đã có giấy chứng nhận chất lượng do chính quyền Hong Kong vào cuối tháng 8 và dự định giao tất cả các ngôi nhà trong vòng 30 ngày. Tuy nhiên, nhiều lần lùi thời gian kể từ khi Pan mua lại thửa đất này lần đầu tiên vào năm 2016.

Trong những năm gần đây, Pan phải rút khỏi một số dự án khác ở Hong Kong. Ông từ bỏ quyền phát triển dự án khu dân cư riêng biệt ở Hồ Mẫn Tín vào năm 2020 và mất khoản tiền đặt cọc 3,2 triệu USD vào năm 2019 do bỏ thầu 1,4 tỉ USD cho lô đất tại khu sân bay Kai Tak trước đây. Goldin Financial chi gần 1,2 tỉ USD để mua mảnh đất riêng biệt tại Kai Tak vào năm 2018, nhưng chấp nhận bán lỗ vào năm 2020 chỉ với giá 446,5 triệu USD tiền mặt, cùng với thỏa thuận chia sẻ lợi nhuận cho phép Goldin hưởng 30% lợi nhuận trong tương lai khi phát triển khu đất đó, sau khi chấm dứt thỏa thuận giao dịch bán 898 triệu USD trước đó.

“Những vụ khởi kiện đòi nợ cũng như tình hình triển khai các dự án của Pan ở Hong Kong cho thấy hiện ông đang thiếu tiền mặt trầm trọng,” Yan của E-house cho biết. “Ông ấy đang trên bờ vực phá sản, và điều đó phụ thuộc vào tình hình liệu ông có thể bán thêm tài sản ở Hong Kong để ngăn cản điều này xảy ra hay không.”

Biên dịch: Gia Nhi

Xem thêm:

Wing Tai Holdings báo cáo lợi nhuận tăng cao từ bất động sản và Uniqlo
Tỉ phú Henry Cheng đầu tư vào đồng token cho lĩnh vực bất động sản
Airbnb dừng quảng bá cho thuê bất động sản tại Trung Quốc
Những công ty của ông trùm Dennis Uy phải đàm phán gia hạn nợ do thua lỗ nặng
Chủ nợ của Evergrande còn vài lựa chọn sau khi chính quyền Bắc Kinh đưa ra lịch thanh toán nợ