Lucy Liu và cuộc chơi biến Airwallex thành đế chế 10 tỷ USD

Mười năm trước, Lucy Liu trò chuyện cùng Jack Zhang và Max Li, hai người bạn đồng môn ở Đại học Melbourne, tại một nhà hàng trên phố Collins. Câu chuyện giữa họ xoay quanh nỗi trăn trở quen thuộc: chi phí chuyển tiền xuyên biên giới quá đắt đỏ, đặc biệt khi Zhang và Li phải nhập nguyên liệu cho quán cà phê nhỏ ở khu Docklands. Zhang nảy ra một ý tưởng táo bạo: xây dựng một nền tảng fintech (công nghệ tài chính) giúp thanh toán quốc tế trở nên “vừa túi tiền”, nhanh hơn và tiện lợi hơn. Zhang cần 500.000 AUD (tương đương 325.000 USD) để khởi nghiệp. Liu vốn đã rót tiền vào dự án khi còn là sinh viên (bằng hỗ trợ từ phụ huynh), nay chi thêm một triệu AUD nữa, khiến Zhang sửng sốt khi thấy tài khoản hiện ra số tiền chỉ sau một tuần. “Bước đi táo bạo này thể hiện niềm tin mãnh liệt của cô ấy, Lucy không chỉ đầu tư vào một ý tưởng, mà cả một đội ngũ và một tương lai,” Zhang nói.

Liu bật cười khi nhớ lại bản đề xuất kinh doanh ban đầu. “Nó đúng là một trò đùa,” cô nói. Tuy nhiên, khung sườn ý tưởng vậy là đã có, ứng dụng này sẽ tập trung vào thanh toán B2B xuyên biên giới, đơn giản hoá quy trình và mở rộng quy mô liên tục. Hiện Liu là chủ tịch của Airwallex, một trong những công ty fintech (công nghệ tài chính) “nóng” nhất nước Úc, với hơn 1.800 nhân viên, 26 văn phòng và đang phục vụ 150 ngàn khách hàng toàn cầu. Bên cạnh dịch vụ chuyển tiền quốc tế tốc độ cao, Airwallex – cái tên được ghép từ ba từ “air” (không gian), “wallet” (ví tiền) và chữ “X” (exchange – trao đổi) – còn cung cấp cho doanh nghiệp tài khoản đa tiền tệ toàn cầu, thẻ doanh nghiệp, cùng các công cụ quản lý chi tiêu và thanh toán trực tuyến.

Tháng 5.2025, Airwallex huy động được 300 triệu USD trong vòng gọi vốn Series F, đưa công ty có trụ sở tại Singapore đạt mức định giá 6,2 tỷ USD. Doanh nghiệp cho biết nguồn vốn mới sẽ được dùng để mở rộng hoạt động quốc tế và đẩy mạnh đổi mới sản phẩm, trong đó có việc tích hợp sâu hơn công nghệ AI vào hệ sinh thái dịch vụ.

Theo dự báo của hãng tư vấn McKinsey, thị trường thanh toán toàn cầu sẽ tăng trưởng khoảng 5% mỗi năm, đạt quy mô 3.100 tỷ USD doanh thu vào cuối năm 2028. Airwallex kỳ vọng sẽ giành được một phần đáng kể trong “miếng bánh” này.

Tính đến tháng 3.2025, công ty đã xử lý 130 tỷ USD giao dịch thường niên, mang về 720 triệu USD doanh thu, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Doanh nghiệp cho biết đã đạt dòng tiền dương từ năm 2023 và đang hướng tới mục tiêu 1 tỷ USD doanh thu trong năm nay.  

Airwallex theo đuổi tầm nhìn về một tương lai nơi các định chế tài chính truyền thống được thay thế bởi những doanh nghiệp fintech linh hoạt, mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn trong việc phát hiện gian lận cũng như ngăn chặn rửa tiền.

“Chúng tôi muốn xây dựng một thế giới tài chính tích hợp, không biên giới, tự động và mượt mà như chính những công nghệ hiện đại ngày nay,” Liu chia sẻ. Cô hiện nắm khoảng 4% cổ phần, ước tính tương đương 248 triệu USD.

Tầm nhìn đó đã thu hút hàng loạt nhà đầu tư lớn. “Airwallex đã nằm trong tầm ngắm của chúng tôi từ lâu,” Michael Tolo, đối tác tại quỹ đầu tư mạo hiểm Blackbird (Úc), cho biết. Quỹ này chính thức đầu tư vào tháng năm, dù Tolo thừa nhận ông “ước gì đã tham gia sớm hơn”. Các nhà đầu tư khác của Airwallex bao gồm tập đoàn công nghệ Trung Quốc Tencent, Mastercard, cùng các quỹ HongShan (trước đây là Sequoia Capital Trung Quốc) và Square Peg. Khi được hỏi về khả năng IPO, Airwallex cho biết có thể sẵn sàng vào cuối năm 2026, song chưa có kế hoạch cụ thể.

 Khác với nhiều nhà đầu tư chỉ đơn thuần rót vốn, Liu còn đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng “đế chế” fintech này từ đầu. Trong khi các đồng sáng lập khác tập trung vào mảng kỹ thuật và công nghệ, cô dẫn dắt công tác huy động vốn và vận hành. (Zhang giữ vị trí CEO; Li là phó chủ tịch phụ trách sản phẩm và thiết kế trực quan; Jacob Dai, CTO và Ki Lok Wong, kiến trúc sư trưởng). “Chúng tôi cần xây dựng đội ngũ, tuyển người và cần thêm vốn để khởi động doanh nghiệp,” Liu chia sẻ. Thời điểm đó, các quỹ đầu tư Úc chỉ dám rót những khoản nhỏ cho startup, nên nhóm phải tìm nguồn vốn từ nước ngoài.

Square Peg là quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) đầu tiên của Úc rót vốn vào công ty, với 6 triệu AUD đầu tư năm 2017. Đồng sáng lập kiêm đối tác Paul Bassat chia sẻ: “Họ là hình mẫu hoàn hảo của những doanh nhân mà chúng tôi muốn đồng hành: tài năng, thông minh, uyên bác, đầy nhiệt huyết và khao khát giải quyết một vấn đề toàn cầu.” Hai năm sau, công ty chính thức bước vào hàng ngũ “kỳ lân”, khi DST Global – quỹ từng đầu tư vào Facebook (nay là Meta), Airbnb và Spotify – dẫn đầu vòng gọi vốn 100 triệu USD.

Xây dựng hạ tầng quốc tế cho Airwallex đồng nghĩa với việc phải xin cấp phép hoạt động và tuân thủ quy định riêng của từng quốc gia. Đây là nhiệm vụ mà Liu và Zhang trực tiếp đảm nhận, vì cả hai đều có mối liên hệ chặt chẽ với châu Á. Liu cho biết, những năm đầu khởi nghiệp của cô gần như gắn liền với các chuyến bay, khi cô liên tục di chuyển giữa Úc và Thượng Hải. “Ngành dịch vụ tài chính chịu sự quản lý rất nghiêm ngặt. Chúng tôi cần mở tài khoản ngân hàng và xây dựng mạng lưới đối tác tài chính khắp châu Á, vì vậy tôi hiện dành nhiều thời gian hơn ở Hồng Kông (Trung Quốc) để xin giấy phép vận hành,” Liu chia sẻ. 

Phần lớn khách hàng của Airwallex nhận được tiền ngay trong ngày. Bí quyết nằm ở việc công ty tận dụng các mạng lưới thanh toán nội địa, giúp xử lý giao dịch tại từng quốc gia mà không cần thông qua hệ thống Swift, vốn chậm và tốn kém. “Airwallex đã tạo ra một hạ tầng thanh toán toàn cầu thực sự hiện đại,” chuyên gia fintech Cory Johnson tại San Francisco nhận xét. Thay vì gửi tiền lòng vòng qua vô số ngân hàng trung gian, Airwallex định tuyến trực tiếp, giúp doanh nghiệp chuyển tiền xuyên biên giới nhanh và rẻ hơn.

Scott Farquhar, đồng sáng lập Atlassian và nhà đầu tư thông qua quỹ Skip Capital, nhận định Airwallex đã “thay đổi cuộc chơi” trong lĩnh vực chuyển tiền xuyên biên giới. “Họ mang đến một trải nghiệm tuyệt vời, giúp con người dễ dàng chạm đến thế giới thương mại và ngân hàng toàn cầu,” ông nói. “Điều đáng nể là họ làm được điều đó ngay giữa những gã khổng lồ của ngành tài chính quốc tế.” 

Đối thủ của Airwallex gồm: Stripe, “ông lớn” thanh toán toàn cầu đặt tại San Francisco và Dublin, đã xử lý 1,4 ngàn tỷ USD giao dịch trong năm 2024 (Airwallex từng từ chối lời đề nghị mua lại với giá 1,2 tỷ USD từ Stripe bảy năm trước), cùng Revolut, ngân hàng số tại London với 1,3 ngàn tỷ USD giao dịch trong cùng năm.

 Sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, nhưng Liu quyết tâm mở rộng dấu ấn toàn cầu của Airwallex. Cô thậm chí đã chuyển hẳn đến Singapore khi công ty đặt trụ sở quốc tế tại đây vào năm 2023. Liu cho biết Airwallex đang tập trung củng cố hạ tầng tài chính tại ba khu vực trọng điểm: châu Á – Thái Bình Dương (APAC), châu Âu – Trung Đông – châu Phi (EMEA) và châu Mỹ.

Theo Liu, mua bán – sáp nhập (M&A) sẽ là chiến lược chủ đạo trong hành trình thâm nhập các thị trường mới. Tháng một, Airwallex hoàn tất thương vụ mua lại công ty xử lý thanh toán MexPago tại Mexico và được cấp phép hoạt động tại Brazil, cho phép cung cấp dịch vụ mở tài khoản địa phương và phát hành thẻ. Tháng ba, công ty tiếp tục đạt thỏa thuận mua lại CTIN Pay của Việt Nam. 

“Chúng tôi muốn xây dựng một thế giới tài chính tích hợp, không biên giới, tự động và mượt mà như những công nghệ hiện đại ngày nay.”

---

Khu vực APAC hiện là điểm sáng trong bức tranh tăng trưởng của Airwallex. Doanh thu tại đây tăng hơn gấp đôi trong quý 1.2025 so với cùng kỳ năm trước, nhờ sự ra mắt của Airwallex Yield – dịch vụ quản lý tài sản giúp khách hàng tạo lợi nhuận từ tài khoản đa tiền tệ – tại Úc và Hồng Kông (Trung Quốc), cùng chương trình Airwallex for Startups dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp được mở rộng sang Singapore, Úc và New Zealand. Tháng hai, Airwallex khai trương văn phòng đầu tiên tại New Zealand; Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang nằm trong lộ trình mở rộng sắp tới.

Theo Michael Tolo, đối tác tại Quỹ Blackbird, Airwallex đã tìm được chỗ đứng vững chắc tại Anh và Mỹ, tạo nền tảng vững chắc cho kế hoạch mở rộng sang châu Mỹ và châu Âu. Năm ngoái, công ty đã mở văn phòng tại Paris và công bố nhân sự cấp cao mới tại London và Amsterdam. Về dài hạn, Airwallex cho biết họ đang cân nhắc xin giấy phép ngân hàng tại Anh và Mỹ nhằm củng cố năng lực hoạt động toàn cầu.

Liu thừa nhận bối cảnh địa chính trị đang thay đổi nhanh chóng, song cho rằng vẫn còn quá sớm để đánh giá tác động của các rào cản thương mại và biến động thuế quan đối với khối lượng giao dịch của Airwallex. “Chúng tôi đang đa dạng hóa sang các thị trường mới nổi để thích ứng với những dịch chuyển trong thương mại toàn cầu,” cô nói. “Nếu một hành lang giao dịch bị hạn chế, chúng tôi có thể nhanh chóng hỗ trợ khách hàng mở tài khoản ở các thị trường thay thế và thanh toán cho nhà cung cấp bằng nội tệ,” Liu giải thích.

Theo McKinsey, việc nâng cấp các hệ thống phòng chống rửa tiền và gian lận sẽ là yếu tố then chốt mở ra giá trị tăng trưởng cho giai đoạn tiếp theo của thị trường thanh toán. Đây cũng là vấn đề mà đội ngũ sáng lập Airwallex hiểu rất rõ từ kinh nghiệm cá nhân.Liu kể lại: “Có lần Jack sang Mỹ công tác và bị trộm ba lô, thẻ ngân hàng và token xác thực. Tên trộm sau đó đi mua sắm ở cửa hàng Macy’s. Dù phần lớn thẻ đã được khóa, một tài khoản ngân hàng ở Hồng Kông (Trung Quốc) lại bị bỏ sót,” cô nhớ lại. “Chúng tôi chỉ phát hiện các giao dịch bất thường từ hai đến ba tuần sau, khi sao kê được gửi về.”

Về lâu dài, chúng tôi muốn trở thành tương lai của tài chính toàn cầu.

---

Theo Liu, câu chuyện trên cho thấy sự đổi mới trong lĩnh vực ngân hàng doanh nghiệp (B2B) vẫn chưa theo kịp ngân hàng dành cho người tiêu dùng (B2C). “Nếu một thẻ tín dụng cá nhân bị gian lận, bạn sẽ nhận được cuộc gọi cảnh báo và có thể khóa, cấp lại thẻ gần như ngay lập tức mà không cần làm việc trực tiếp với ngân hàng,” cô nói. “Nhưng với doanh nghiệp thì khác.” Chính sự cố đó đã giúp Airwallex định hình lại sản phẩm của mình, bao gồm việc đơn giản hóa quy trình khóa thẻ. “Khi phát triển sản phẩm thẻ, chúng tôi đảm bảo người dùng có thể khóa thẻ ngay lập tức ngay trong ứng dụng,” Liu cho biết.

Liu sinh ra ở miền Bắc Trung Quốc, trong một gia đình có mẹ là giáo viên mầm non, cha là giao dịch viên chứng khoán và doanh nhân. Ngành tài chính không nằm trong những ước mơ thời trẻ của cô. “Thuở đó tôi chưa xác định được nghề nào là đam mê đích thực của mình,” Liu kể. “Tôi thay đổi ý định mỗi ngày.”

Liu học tiếng Anh tại một trường tiểu học song ngữ ở Thượng Hải trước khi cùng gia đình di cư sang Auckland (New Zealand) năm 12 tuổi. Liu cho biết môi trường quốc tế giúp cô trở nên kiên cường và linh hoạt hơn. Cô tốt nghiệp cử nhân thương mại chuyên ngành tài chính – kế toán tại Đại học Melbourne, trước khi lấy bằng thạc sĩ tài chính. Sau khi ra trường, Liu làm việc tại bộ phận quản lý tài sản của Barclays Bank ở Hồng Kông (Trung Quốc), và trở thành cố vấn đầu tư tại Ngân hàng Đầu tư CICC ở Thượng Hải.

Khi đang làm việc tại CICC, Liu bắt đầu quan tâm đến lĩnh vực đầu tư thiên thần. Năm 2015, Liu rời CICC để khám phá Úc và châu Âu, nhưng trong lòng luôn băn khoăn về việc quay lại làm việc cho các tổ chức tài chính. “Làm việc trong một tổ chức tài chính rất dễ rơi vào lối mòn,” Liu cho biết. “Bạn làm việc này, đạt được kết quả kia, rồi lại lặp lại chu trình đó.” 

Quyết định dấn thân cùng Airwallex chính là cơ hội để Liu rẽ sang một hướng đi hoàn toàn mới. “Nếu bạn nhìn việc đầu tư như quá trình kiến tạo giá trị, thì nó không còn đơn thuần là chuyện bỏ tiền ra nữa,” cô chia sẻ. 

Bài viết này được chuyển thể từ Forbes Úc, một phiên bản được cấp phép của Forbes Media.
Biên dịch: Hoàng Thi — Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 9/10.2025