Kỹ sư công nghệ có visa H-1B bị sa thải khó thể kiếm việc mới ở Hoa Kỳ

Làn sóng sa thải nhân viên trong ngành công nghệ đã lên đến đỉnh điểm mới vào tháng 11 này khi những công ty khổng lồ như Meta lẫn Amazon lần đầu tiên thực hiện cắt giảm quy mô lớn kể từ khi đại dịch bắt đầu bùng phát. Theo sau đợt cắt giảm này, hàng ngàn kỹ sư công nghệ nước ngoài có thể sớm bị buộc phải rời khỏi Hoa Kỳ theo một cuộc di cư lớn chưa từng thấy trong nhiều năm qua.

“Tôi tự nhủ mình sẽ tìm được một công việc mới vào tháng 11. Tôi có 60 ngày để kiếm việc khác nếu muốn tiếp tục ở lại Hoa Kỳ theo diện visa H-1B,” một nhân viên của DocuSign, đã bị công ty sa thải vào cuối tháng 9, viết trên LinkedIn, “Nhưng một tháng đã qua, tôi vẫn chưa kiếm được việc, không thể không cảm thấy nản lòng… Tôi ước mình không phải lúc nào cũng nghĩ đến tình trạng đáng sợ có thể bán đi mọi thứ, nói lời tạm biệt với những người tôi quen ở đây để rời khỏi đất nước này trong một ngày nào đó, chỉ vì tôi mất việc.”

Theo Layoffs.fyi, hơn 42.000 nhân viên công nghệ mất việc trong tháng này, cao hơn gấp đôi so với những tháng trước trong năm 2022. Chỉ riêng bốn công ty Meta, Amazon, Cisco và Twitter, số nhân viên bị cắt giảm chiếm đến hai phần ba. Kathy Khol, luật sư chuyên tư vấn luật di trú tại Fragomen, cho biết kỹ sư nước ngoài – tổng cộng chiếm khoảng 20-30% số nhân viên tại các công ty này – thường chỉ có 60 ngày để tìm việc mới để tránh buộc phải rời khỏi Hoa Kỳ.

“Trước đây, sa thải số lượng lớn nhân viên không xảy ra cùng lúc,” Khol, với nhiều kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực này từ năm 2010, cho biết thêm. Theo ước tính của bà, ít nhất một nửa số kỹ sư bị sa thải gần đây sẽ không thể tìm được việc làm đúng thời hạn.

Nếu như trong mùa hè qua, vẫn còn khá dễ để chắc chắn kiếm được việc trong ngành công nghệ trong vòng 60 ngày, thì trong tháng này hầu hết kỹ sư nước ngoài làm việc ở Hoa Kỳ theo diện visa H-1B bị sa thải đều không có may mắn như vậy khi nhiều startup như Carvana lẫn GoPuff sa thải hàng ngàn nhân viên, Sophie Alcorn, điều hành công ty luật nhập cư tập trung ở thung lũng Silicon, cho biết.

Các nhà đầu tư công nghệ đồng ý với dự đoán đó. “Công ty từng thuê nhiều kỹ sư nước ngoài có visa H-1B nhất—Microsoft, Amazon, Meta – hiện đang thông báo ngừng tuyển dụng, thậm chí sa thải nhân viên,” Kunal Lunawat, đối tác của Agya Ventures, cho biết, “Nếu bạn bị sa thải, bạn gần như không còn nơi nào để làm.”

Hiện tại, Apple cũng như Alphabet vẫn chưa thông báo cắt giảm nhân sự. Một số công ty vẫn đang ráo riết tuyển dụng, đặc biệt công ty mới thành lập ở giai đoạn đầu, hầu như không bị những khó khăn của thị trường đại chúng tác động. Nhưng trong khi các công ty mới vẫn có thể tăng trưởng, nhà đầu tư mạo hiểm Manan Mehta cho biết, hệ sinh thái khởi nghiệp không đảm bảo việc làm cho số lượng kỹ sư mất việc từ 4 công ty công nghệ lớn cũng như những công ty lớn khác như Salesforce, Stripe và Lyft.

“Bạn cần những vòng gọi vốn lớn để bắt đầu tạo ra sự khác biệt cũng như thuê nhiều nhân viên,” Mehta, sở hữu công ty Unshackled Ventures, chuyên đầu tư vào startup do người nhập cư thành lập, cho biết – “Nhưng điều đó không có nghĩa là sẽ có thêm vốn rót vào để tạo thêm việc làm. Thị trường mạo hiểm gần như đóng băng ngay lúc này.”

Khi kỳ nghỉ lễ đến gần, hoạt động đầu tư mạo hiểm có thể vẫn im ắng. Nhiều nhà đầu tư dự định sớm nhất đến tháng Giêng sẽ rót vốn vào các khoản đầu tư mới tiềm năng. Ngay cả tại công ty đang tích cực tuyển dụng, kỳ nghỉ lễ đồng nghĩa nhà tuyển dụng chỉ làm việc trong vài ngày, khiến mất đi một phần thời gian 60 ngày không biết rõ tình hình có được tuyển dụng hay không. “ Khi hệ thống nhập cư được thiết lập theo cách này, lao động nước ngoài đến Hoa Kỳ theo diện visa H-1B cảm giác ngày càng sợ hãi và khó chịu vì đổi mới cũng như sáng tạo,” Alcorn cho biết.

Huy Tu, nhà khoa học nghiên cứu đang làm việc liên quan đến đạo đức AI tại Instagram trước khi bị Meta sa thải, cho biết anh đang cố gắng làm mọi cách để kiếm được việc làm trong thời hạn 90 ngày (Tú có visa OPT, quy định khác so với visa H-1B). “Tôi muốn làm việc gì đó có ý nghĩa,” anh nói với Forbes, “Làm công việc ứng dụng AI để tạo ra lợi ích xã hội là một cơ hội đặc biệt, nhưng hiện giờ tôi cảm thấy mình sẽ phải giải quyết rất nhiều việc – có thể làm điều gì đó mà tôi không đồng ý về mặt đạo đức – vì thị trường việc làm.”

Một số kỹ sư nước ngoài bị sa thải trong mùa hè này nói với Forbes rằng nhiều ông chủ cũ như Rivian và GoPuff đã đưa ra nhiều cách để kéo dài thời hạn 60 ngày. Tại startup bảo mật OneTrust có trụ sở tại Atlanta, nhân viên bị sa thải được quyền lựa chọn nhận sáu tuần trợ cấp thôi việc hoặc sáu tuần nghỉ phép không lương.

“Nhận tiền trợ cấp thì tốt, nhưng quan trọng nhất cần có thời gian,” Jose Tovar, kỹ sư phần mềm đã chọn phương án thứ hai, cho biết. Phương án này cho anh hơn 100 ngày để tìm công việc mới. Tovar cho biết anh dành hai tuần để hồi phục tinh thần sau biến động này trước khi bắt đầu tìm kiếm công việc giúp anh có được một vị trí mới tại công ty phần mềm logistics địa phương SMC3.

Khoảng thời gian này, hàng ngàn nhân viên dường như không được hưởng thụ kỳ nghỉ xa xỉ như thế. Tại Meta, nhiều kỹ sư bị sa thải không được quan tâm mặc dù CEO Mark Zuckerberg hứa sẽ hỗ trợ nhập cư cho những người có visa, theo Buzzfeed News.

Tu nói với Forbes rằng trong khi anh nói chuyện với luật sư tại Meta, đôi lúc dường như họ không “có đủ kỹ năng cần thiết” để trả lời câu hỏi về tình hình nhập cư của anh. Chẳng hạn như, anh nhận được những câu trả lời không nhất quán về thời điểm anh bắt đầu mất việc. Cuối cùng, Tu liên hệ với trường đại học anh vừa tốt nghiệp để tìm lựa chọn cho mình.

Khol cho biết số lượng nhân viên bị sa thải trong tháng này đã khiến một số công ty cắt giảm nhân viên nhưng không hỗ trợ đầy đủ: “Những gì người sử dụng lao động có thể làm đúng là chắc chắn rằng họ có sẵn một kế hoạch tốt, chẳng hạn như có đủ luật sư hỗ trợ tư vấn trực tiếp (cho người có visa). Tôi nghĩ người sử dụng lao động phải có trách nhiệm để làm điều này.”

Nhiều luật sư nói với Forbes rằng mặc dù nhiều kỹ sư công nghệ sẽ không thể tìm được việc làm mới trong vòng 60 ngày, nhưng vẫn có thể sáng tạo ra nhiều cách để kéo dài thời gian ở lại Hoa Kỳ, chẳng hạn như chuyển sang visa du lịch, xin thẻ xanh theo diện đặc cách cho những cá nhân có năng lực đặc biệt hoặc quay trở lại trường học thêm bằng cấp khác. Tuy nhiên mặc dù visa H-1B có thể được chuyển trực tiếp cho người sử dụng lao động mới, nhưng các biện pháp dự phòng này có thể tốn hàng ngàn đô la mà cũng có thể chưa chắc được ở lại.

Cho dù cơ hội tại công ty công nghệ hiện hữu đang giảm dần nhưng một số kỹ sư tài năng nước ngoài có thể ở lại Hoa Kỳ bằng cách chuyển sang khởi nghiệp (mặc dù con đường đó có những rào cản riêng vì Hoa Kỳ không có visa khởi nghiệp chính thức cho doanh nhân). Lunawat cho biết công ty của ông đang liên hệ với một số nhân viên bị sa thải gần đây để xem liệu họ có quan tâm thành lập công ty.

Trên LinkedIn, sau khi Vidhi Agrawal đăng một liên kết để tổng hợp danh sách kỹ sư nước ngoài có visa bị sa thải vào cơ sở dữ liệu riêng để gửi đến nhà tuyển dụng, 530 người đã gửi hồ sơ. Agrawal, nhân viên tại công ty phần mềm Databricks, đang quản lý cơ sở dữ liệu trong thời gian rảnh rỗi, cho biết nhiều nhà sáng lập startup mới thành lập yêu cầu cô truy cập vào cơ sở dữ liệu với hi vọng tìm được những người đồng sáng lập trong nhóm tài năng mới được mở rộng này.

“Điều đầu tiên (kỹ sư công nghệ nước ngoài) làm khi rời khỏi quê hương là trở thành doanh nhân,” Mehta cho biết. “Vì vậy, tôi sẽ khuyến khích họ tự hỏi: Tôi có muốn thực hiện bước khởi nghiệp tiếp theo để thành lập một công ty không? Nếu họ muốn, có rất nhiều người trong chúng tôi sẽ rót vốn vào.”

Biên dịch: Gia Nhi

Xem thêm:
Elon Musk nắm quyền điều hành Twitter và sa thải CEO
Robinhood sa thải 23% nhân sự
Nền tảng văn phòng ảo Gather sa thải gần 30% nhân sự
CEO của Cerebral đổ lỗi cho thị trường làm công ty phải sa thải nhân viên