Đằng sau vòng gọi vốn bất ngờ của startup AI Anthropic

Từ cuối năm 2023, OpenAI đã tích cực đàm phán huy động vốn nhằm tăng vốn hóa của công ty lên trên mức 100 tỉ USD. Trong khi đó, Anthropic, đối thủ hàng đầu của OpenAI trên thị trường trí tuệ nhân tạo, đã huy động thành công 750 triệu USD ở vòng gọi vốn mới do Menlo Ventures dẫn dắt.

Động thái này giúp giá trị của Anthropic tăng gấp 4 lần, lên 18,4 tỉ USD.

Theo nhiều nguồn tin, Menlo Ventures nhìn thấy cơ hội để tăng vốn đầu tư vào startup AI trong năm nay. Đây là bước đi nhằm đón đầu kế hoạch gọi vốn lớn hơn của Anthropic cuối năm 2024.

Chiến lược của Menlo Ventures cũng không nằm ngoài mục tiêu gia tăng tầm ảnh hưởng lên Anthropic. Còn với startup đang cạnh tranh với OpenAI, nguồn vốn bổ sung sẽ giúp công ty tiếp tục phát triển, trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt về nhân sự và sản phẩm.

Anthropic không có kế hoạch huy động vốn vào cuối năm 2023, nhưng sau đó thay đổi kế hoạch và đồng ý đề nghị từ Menlo Ventures. Thỏa thuận bao gồm việc Menlo Ventures đầu tư khoản tiền lớn, đồng thời giúp Anthoropic thiết lập quan hệ hợp tác với Amazon và Google, những tên tuổi lớn về điện toán đám mây.

Động thái táo bạo của Menlo Ventures đã khiến nhiều nhà đầu tư ngỡ ngàng. “Chúng tôi đã thể hiện sự lo ngại với Anthropic, nhưng công ty vẫn tiến hành gọi vốn bất ngờ do nhu cầu dành cho sản phẩm tăng cao,” một nhà đầu tư chia sẻ.

Hôm 23.1, trong hồ sơ gửi lên Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC), Menlo Ventures đã công bố thành lập Menlo Inflection AI Partners. Đây là công ty theo hình thức Special Purpose Vehicle (SPV – Tổ chức mục đích đặc thù), phục vụ như đơn vị trung gian để Menlo Ventures huy động 500 triệu USD, khoản tiền sẽ đầu tư vào Anthropic.

250 triệu USD còn lại sẽ được huy động trực tiếp nội lực của Menlo Ventures và những người có liên hệ với công ty.

Anthropic được kỳ vọng sẽ dùng một phần trong số tiền trên phục vụ việc chia lợi tức cho các nhà đầu tư. Nhóm này bao gồm Spark Capital, quỹ đầu tư mạo hiểm có một ghế trong hội đồng quản trị. Số cổ phần còn lại từ đợt gọi vốn mới sẽ dành cho nhân viên của Anthropic.

Anthropic, Menlo Ventures và Spark Capital đều từ chối đưa ra bình luận về động thái mới này.

Nổi tiếng về phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) với chatbot AI Claude 2, Anthropic có xuất phát điểm là một công ty nghiên cứu. Đồng sáng lập kiêm CEO, Dario Amodei, là người không dành sự ưu tiên cho các hoạt động gọi vốn, theo nhiều nguồn tin khác nhau.

Việc giao quyền cho Menlo Ventures huy động vốn giúp công ty có thể tập trung vào lập trình, viết mã nguồn cho các sản phẩm. “Việc này giúp chúng tôi tiết kiệm thời gian và công ty ghi nhận sự quan tâm từ các nhà đầu tư tiềm năng. Điều đó sẽ cho phép chúng tôi huy động thêm vốn trong thời gian tới,” một kỹ sư trưởng tại Menlo Ventures cho biết.

Động thái táo bạo từ Menlo Ventures giúp quỹ đầu tư mạo hiểm tạo sức ảnh hưởng lớn hơn lên Anthropic. Mặc dù AI đã trở thành lĩnh vực đầu tư trọng tâm, các quỹ đầu tư mạo hiểm không thể rót hơn 10% hay 15% vốn cho bất kỳ công ty nào.

Tính đến tháng 11.2023, những khoản đầu tư của Menlo Ventures có tổng giá trị 1,35 tỉ USD. Thông thường, quỹ này không thể đầu tư đến 750 triệu USD cho Anthropic. Tuy vậy, pháp nhân Menlo Inflection AI Partners có thể đầu tư số tiền theo ý muốn, từ đó mở ra cơ hội cho các đối tác khác của quỹ.

Menlo Ventures hưởng lợi đáng kể về mặt tài chính từ khoản đầu tư này, chủ yếu nhờ chi phí và chia sẻ lợi nhuận. Công ty SPV cũng đính kèm nhiều điều khoản có lợi cho quỹ đầu tư mạo hiểm đứng sau thương vụ. Một nguồn tin chia sẻ với Forbes rằng các điều khoản này nhiều khả năng sẽ có vai trò quan trọng ở lần gọi vốn tiếp theo của Anthropic.

Những quỹ đầu tư khác không có quyền phân chia lợi tức vốn góp sẽ phải đầu tư thông qua Menlo Ventures. Nhưng hướng đi này cũng khó thực hiện, khi các quỹ đầu tư thường không thể rót vốn vào công ty SPV của quỹ đầu tư khác.

Menlo Ventures không phải đơn vị đầu tiên áp dụng chiến lược SPV cho các thỏa thuận đầu tư giá trị lớn. Thrive Capital từng thực hiện các động tác tương tự, bao gồm cả sự kiện mua cổ phần từ các cổ đông của OpenAI. Tuy vậy, việc Menlo Ventures, vốn đang giữ nhiệm vụ gọi vốn cho Anthropic, tiến hành đầu tư thông qua một SPV vẫn là điều làm giới đầu tư ngạc nhiên.

Một nhà đầu tư am hiểu về sự kiện trên cho biết việc sử dụng công ty SPV ngày càng trở nên thiết yếu, nhất là khi các startup muốn huy động nguồn vốn lớn hơn. “Phần lớn các quỹ không thể đầu tư số tiền lớn như vậy. SoftBank từng thực hiện những khoản đầu tư giá trị lớn trong vài năm qua, nhưng điều này đã không còn nữa.”

Đối với Anthropic, khoản đầu tư mới sẽ ngay lập tức mang lại cho công ty nguồn vốn cần thiết. Theo báo cáo tháng 12.2023, Anthropic đã tuyển dụng thêm khoảng 300 người, hướng tới việc tăng 20% nhân lực với gần 60 vị trí được đăng tuyển chính thức.

Nhiều câu hỏi cũng được đặt ra xoay quanh thỏa thuận hợp tác với Google và Amazon, hai cái tên đã cam kết đầu tư hàng tỉ đô vào Anthropic. Hồi tháng 9.2023, Amazon đã công bố thỏa thuận hợp tác này, bao gồm khoản đầu tư trị giá 4 tỉ USD. Sau đó một tháng, Google cam kết đầu tư 2 tỉ USD vào Anthropic, sau khi đã rót 450 triệu USD trong vòng gọi vốn tháng 5.2023.

Khoản đầu tư của Google sẽ được chia thành nhiều đợt khác nhau, với một phần trong đó sẽ chuyển đổi thành cổ phần và phụ thuộc vào tình hình hoạt động, kết quả giao dịch cổ phiếu của Anthropic vào các thời điểm nhất định. Google không phản hồi yêu cầu đưa ra bình luận.

Trong một báo cáo quý, khoản đầu tư từ Amazon bao gồm 450 triệu USD đã được giải ngân dưới hình thức khoản vay chuyển đổi vào tháng 9.023. Khoản vay này sẽ chuyển đổi thành cổ phần trong vòng gọi vốn mới.

Theo Anthropic, Amazon còn có thỏa thuận đầu tư đến 2,75 tỉ USD dưới dạng khoản vay chuyển đổi, thời hạn đến hết Quý 1.2024. Một nguồn tin cho biết Anthropic và Amazon có thời gian đến ngày 29.3 để quyết định chuyển đổi khoản vay thứ hai thành cổ phần trong lần gọi vốn sắp tới.

Hiện tại, Amazon Web Services (AWS) đã ký thỏa thuận hợp tác với Anthropic. Trong đó, Anthropic sẽ sử dụng dịch đám mây từ AWS như nền tảng chính để phát triển các mô hình AI tiếp theo. Anthropic cũng sẽ ứng dụng mô hình AI mới cho các khách hàng của Amazon Web Services.

Một phần trong thỏa thuận hợp tác với AWS bao gồm cam kết trả mức phí nhất định cho các dịch vụ trong thời hạn năm năm từ Anthropic, một nguồn tin chia sẻ. Trong báo cáo tài chính hằng quý theo mẫu 10-Q của SEC, Amazon cho biết: “Công ty và Anthropic có thỏa thuận thương mại tập trung vào bộ phận điện toán đám mây AWS và vi xử lý.” Amazon từ chối đưa ra thêm bình luận.

Biên dịch: Minh Tuấn