Châu Âu hợp tác với SpaceX đưa vệ tinh lên quỹ đạo

Vừa qua, Wall Street Journal đưa tin, SpaceX – công ty hàng không vũ trụ tư nhân của tỉ phú Elon Musk – đã đạt thỏa thuận đưa bốn vệ tinh định vị và liên lạc của cơ quan vũ trụ châu Âu (ESA) lên quỹ đạo. Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên Liên minh châu Âu (EU) hợp tác với SpaceX để đưa vệ tinh chứa thông tin mật ra ngoài không gian.

Trao đổi với Wall Street Journal, Javier Benedicto, giám đốc điều hướng của ESA, cho biết SpaceX sẽ dùng tên lửa Falcon 9 để đưa bốn vệ tinh Galileo lên quỹ đạo, thực hiện qua hai lần phóng từ Mỹ. Các vệ tinh Galileo sẽ hỗ trợ truyền thông tin liên lạc được mã hóa giữa chính phủ các nước châu Âu và điều khiển hệ thống định vị.

Việc này sẽ đánh dấu lần đầu tiên vệ tinh Galileo được phóng lên quỹ đạo từ nơi khác ngoài khu vực châu Âu trong 15 năm qua. Theo Wall Street Journal, các quan chức Mỹ và EU đang phối hợp cho việc bàn giao thông tin mật.

Ban đầu, các quan chức châu Âu phản đối việc hợp tác với SpaceX để đưa vệ tinh Galileo lên quỹ đạo, với Wall Street Journal cho biết khối này tin rằng không nên phụ thuộc vào một doanh nghiệp Mỹ để đưa hạ tầng quan trọng vào không gian.

Việc EU thay đổi quyết định đến từ một vài lý do, bao gồm các nhà điều hành châu Âu ngừng hợp tác với tên lửa Nga do tình hình căng thẳng của nước này và một vài tên lửa trong khu vực gặp trục trặc về kỹ thuật, theo Wall Street Journal.

SpaceX chưa phản hồi yêu cầu đưa ra bình luận, trong khi người phát ngôn của ESA nói với Wall Street Journal rằng cơ quan này đang tiến hành “các bước cần thiết nhằm đảm bảo vệ tinh Galileo sẽ tiếp tục cung cấp những dịch vụ xuất sắc trong thời gian tới.”

Thỏa thuận hợp tác với SpaceX vẫn sẽ cần có phê duyệt từ Ủy ban châu Âu (EC) và các quốc gia thành viên, với thông tin chính thức được Wall Street Journal dự báo sẽ hoàn tất vào cuối năm 2023.

“Đó là yếu tố về sự vững vàng. Chúng tôi có 10 vệ tinh sẵn sàng bay vào không gian thay vì hoạt động trên mặt đất,” Benedicto chia sẻ với Wall Street Journal, lưu ý vệ tinh của việc đưa vệ tinh Galileo lên quỹ đạo không có bất kỳ rủi ro nào về sự cố trong tương lai gần. Tuy vậy, Benedicto cho biết thêm ESA cũng sẽ hướng đến việc hợp tác với những công ty khác trong tương lai.

Theo danh sách tỉ phú cập nhật theo thời gian thực, Elon Musk hiện sở hữu khối tài sản trị giá 225,2 tỉ USD và giữ danh hiệu người giàu nhất thế giới. Trong khi đó, Forbes định giá SpaceX ở mức gần 150 tỉ USD.

Thỏa thuận hợp tác với SpaceX tiến hành trong bối cảnh EU đang xảy ra căng thẳng với X, trước đây là X của Elon Musk. Vào ngày 13.10, EU thông báo tiến hành một cuộc điều tra nhằm vào công ty mạng xã hội này do lo ngại về việc X đưa thông tin sai lệch và nội dung bạo lực liên quan đến tình hình tại Israel.

Khối này đưa ra nếu X vi phạm đạo luật dịch vụ kỹ thuật số (DSA), công ty có thể chịu mức phạt lên tới 6% doanh thu toàn cầu hoặc bị đình chỉ hoạt động tại châu Âu. Hồi tuần trước, Insider đưa tin Elon Musk đã thảo luận về khả năng dừng hoạt động X tại châu Âu để đáp trả quy định quản lý của EU.

Được Elon Musk thành lập vào năm 2002, SpaceX đến nay đã trở thành cái tên dẫn đầu trong cuộc đua vào không gian của các tỉ phú, vượt qua những đối thủ cạnh tranh như Blue Origin của Jeff Bezos và Virgin Galactic của Richard Branson.

Tuy các sứ mệnh bay vào không gian có người lái gặp phải những vấn đề lớn như Starship, tên lửa có đặt mục tiêu đưa các phi hành gia lên mặt trăng trong tương lai, đang bị cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) điều tra sau sự cố phát nổ trong buổi phóng thử hồi tháng 4.2023, SpaceX đã đưa thành công các vệ tinh lên quỹ đạo.

Vào tháng 7.2023, New York Times đưa tin, SpaceX đã phóng tên lửa đưa vệ tinh ra ngoài không gian gần như mỗi tuần kể từ năm 2019 với phần lớn nhờ vào Starlink, dịch vụ internet vệ tinh bao gồm các vệ tinh hoạt động trên “quỹ đạo trái đất tầm thấp” cung cấp dịch vụ kết nối mạng cho hơn 50 quốc gia.

Theo New York Times, các vệ tinh của SpaceX chiếm hơn 50% tổng số vệ tinh đang hoạt động trên quỹ đạo. SpaceX và Starlink đã làm việc với một số chính phủ, bao gồm cơ quan Quốc phòng và cung cấp phạm vi phủ sóng internet ở Ukraine.

Biên dịch: Minh Tuấn