Bức tranh màu nước của Van Gogh có giá kỷ lục 35,8 triệu USD

Bức tranh màu nước Những đống lúa mì (Meules de blé) của danh họa Vincent Van Gogh được bán với giá kỷ lục 35,8 triệu USD trong phiên đấu giá ngày 11.11.2021 tại New York (Mỹ). Đây là mức giá kỷ lục cho tác phẩm vẽ trên giấy của danh họa.

“Những đống lúa mì” là một trong những tác phẩm mang chủ đề thu hoạch đầu tiên của Van Gogh vẽ vào tháng 6.1888 khi sống ở Arles, miền nam nước Pháp, nơi ông dự định mở một khu nghệ thuật với người bạn – họa sĩ của trường phái hậu ấn tượng Paul Gauguin. 

Bức tranh có dấu ấn sở hữu của nhiều người, gồm hai gia đình Do Thái và những nhà sưu tập tranh Đức Quốc xã. Năm 1913, bức tranh được Max Meirowsky mua. Max là nhà công nghiệp người Đức gốc Do Thái, chủ sở hữu bộ sưu tập nghệ thuật khổng lồ. Sau đó, Max bán bức tranh để có tiền cho gia đình trốn khỏi Đức năm 1938 khi cuộc đàn áp người Do Thái bắt đầu leo thang.

Vào thời điểm Đức Quốc xã xâm lược Paris năm 1940, bức tranh được tìm thấy trong bộ sưu tập của Alexandrine de Rothschild, thành viên của gia tộc ngân hàng Do Thái giàu có ở Pháp.  

Kho tàng nghệ thuật của Rothchild bị Đức Quốc xã tịch thu sau khi bà trốn sang Thụy Sĩ. Khi bà tìm lại các tác phẩm nghệ thuật trong bộ sưu tập bị mất tích sau chiến tranh, bức tranh Những đống lúa mì vẫn không được tìm thấy trong suốt nhiều thập niên cho đến năm 1978, khi bức tranh được bán tại phòng trưng bày Wildenstein & Co và được ông vua dầu mỏ quá cố của Texas, Edwin L.Cox, người rất thích tranh theo trường phái ấn tượng, mua.

Cox đã treo bức tranh Những đống lúa mì trong phòng vẽ của dinh thự của ông ở Dallas, chẳng ai biết ông có bức tranh này ngoại trừ những người bạn thân và gia đình cho đến khi ông qua đời năm ngoái, theo The Art Newspaper.

Nhà đấu giá Christie’s cho biết đã giúp thỏa thuận dàn xếp tranh chấp quyền sở hữu giữa những người thừa kế của Cox, nhà Meirowsky và De Rothschild, cho phép bán bức tranh tại phiên đấu giá.

Quá trình lịch sử sở hữu của bức tranh trên cho thấy sự phức tạp trong xác định quyền sở hữu. Nhân viên của nhà đấu giá Christie’s lưu ý rằng thế giới nghệ thuật đang chú ý lại không chỉ các vụ tịch thu hoàn toàn của Đức Quốc xã mà còn quan tâm đến các vụ ép buộc hoặc bị áp lực phải bán của các gia đình Do Thái và những người sở hữu khác.

Các bảo tàng và các nhà sưu tập tư nhân đang tăng cường kiểm tra nguồn gốc xuất xứ của các bộ sưu tập mà họ đang sở hữu, đặc biệt các cổ vật có nguồn gốc xuất xứ từ châu Âu trong thời kỳ thuộc địa.

Trước phiên đấu giá, bức tranh Những đống lúa mì được các chuyên gia ước tính mức giá bán khoảng 20-30 triệu USD. Nhà đấu giá Christie’s cho biết trước khi bức tranh màu nước này được trưng bày tại các phòng triển lãm của Christie’s ở London và New York, bức tranh đã không được xuất hiện trước công chúng trong hơn 100 năm kể từ khi được trưng bày trong triển lãm tưởng nhớ về Van Gogh tại Bảo tàng Stedelijk ở Amsterdam.

Sáu tháng sau khi Van Gogh vẽ đống cỏ khô trong bức tranh Những đống lúa mì, kế hoạch mở khu nghệ thuật của ông thất bại. Sau cuộc tranh cãi với Gauguin vào tháng 12.1888, Van Gogh bị suy nhược thần kinh và thời gian đó ông đã cắt tai để tặng cho một phụ nữ địa phương ở Arles.

Bức tranh vẽ trên giấy đắt tiền nhất trước đây của Van Gogh là La Moisson En Provence, được bán với giá gần 15 triệu USD vào năm 1997.

Biên dịch: Gia Nhi