Sự phục thù của Winklevii

Sau thất bại trong cuộc chiến ầm ĩ liên quan đến quyền sở hữu Facebook với Mark Zuckerberg và bị thung lũng Silicon xa lánh, Cameron và Tyler Winklevoss đã tái xuất – lần này với tư cách là những tỉ phú Bitcoin mới nổi ngay tại trung tâm của tương lai tiền tệ, nền kinh tế sáng tạo và hoàn toàn có thể trở thành một mô hình vậnhành mới cho các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới (Big Tech.)

Hai tỉ phú sinh đôi giống nhau như đúc, Cameron và Tyler Winklevoss, bước vào văn phòng trống trên tầng 17 ở quận Flatiron của Manhattan, mang giày cổ cao, quần jeans đen và áo nỉ tròng đầu cùng kiểu dáng của thương hiệu thời trang dạo phố cao cấp Heron Preston.

Áo của Cameron màu đỏ, của Tyler màu trắng, mang biểu tượng của NASA, vì họ cho rằng biểu tượng đó thể hiện chủ đề khám phá không gian, là ý nghĩa thực thụ của thương hiệu giao dịch tiền mã hóa bảy năm tuổi của họ, Gemini. Ngoài việc là dấu hiệu Hoàng đạo tượng trưng cho các cặp song sinh, đây còn là tên sứ mệnh không gian thứ hai của NASA – sứ mệnh được tiến hành trước Apollo 11, đưa con người lên mặt trăng lần đầu tiên.

Trong ngày tháng ba đầy nắng, con tàu vũ trụ này đã đạt tốc độ thần tốc. Giá Bitcoin chạm mốc 58 ngàn đô la Mỹ, cao nhất mọi thời đại (giá năm 2012 là tám đô la Mỹ, khi hai anh em họ bắt đầu đầu tư khoảng 10 triệu đô la Mỹ vào tiền kỹ thuật số), nâng tổng giá trị tài sản ròng của họ lên sáu tỉ đô la Mỹ. Khoản đầu tư mới nhất của họ, Block-Fi, doanh nghiệp khổng lồ cho vay Bitcoin đang phát triển nhanh, vừa công bố huy động được 350 triệu đô la Mỹ, định giá công ty ba tỉ đô la Mỹ.

Khoản đầu tư nổi tiếng nhất của hai anh em 39 tuổi này, nền tảng đấu giá nghệ thuật kỹ thuật số Nifty Gateway, đang thụ hưởng thành công rực rỡ của cuộc mua bán tại nhà đấu giá 255 năm tuổi Christie’s. Họ đã bán thành công tác phẩm nghệ thuật mật mã dùng công nghệ NFT (token độc nhất), tệp ảnh kỹ thuật số JPG độc nhất vô nhị được ghi nhận trên một sổ cái kỹ thuật số blockchain (chuỗi khối).

Đây là tác phẩm tập hợp tất cả những bức ảnh mà nghệ sĩ Beeple đăng lên mạng mỗi ngày từ năm 2007 đến nay. Vào cuối ngày, bộ phận giám sát của Gemini – chịu trách nhiệm bảo lưu an toàn các tài sản kỹ thuật số – thay mặt Christie’s, nhận khoản thanh toán tiền mã hóa trị giá 69 triệu đô la Mỹ cho Beeple, khiến tác phẩm Mỗi ngày – 5.000 ngày đầu tiên (Everydays: The First 5000 Days) của nghệ sĩ này lập kỷ lục mức đấu giá cao thứ ba dành cho tác phẩm của một nghệ sĩ còn sống, chỉ sau Jeff Koons và David Hockney.

Đa số mọi người vẫn nghĩ cặp song sinh cao 1,95m chỉ là hai vận động viên chèo thuyền ngốc nghếch do diễn viên Armie Hammer thủ vai trong The Social Network, bộ phim ăn khách năm 2010 về Facebook. Tại Harvard, người bạn cùng lớp Mark Zuckerberg đã lấy ý tưởng về trang mạng xã hội của họ, xây dựng nên đế chế có 2,8 tỉ người dùng trên toàn thế giới và khối tài sản cá nhân 97 tỉ đô la Mỹ.

Hơn mười năm sau khi dàn xếp vụ kiện với Zuckerberg, thu được 65 triệu đô la Mỹ cổ phiếu và tiền mặt của Facebook, hai anh em nhà Winkle, thường được biết bằng cái tên Winklevii, đã nổi lên như những tên tuổi dẫn đầu phong trào công nghệ có nguyên tắc hoạt động cốt lõi liên quan đến việc số hóa hồ sơ của tất cả tài sản trên toàn cầu, phân quyền kiểm soát và loại bỏ những “người gác cổng” kiểm soát thông tin – bao gồm cả Facebook.

Blockchain, công nghệ nền tảng của Bitcoin và các loại tiền mã hóa khác, đã và đang khuấy đảo hệ thống tiền tệ và ngân hàng, khi các công ty tài chính khổng lồ như PayPal, Square, JPMorgan, Fidelity và Northern Trust chấp nhận Bitcoin và tìm mọi cách để có được vị trí trong tương lai của tài sản kỹ thuật số. Đồng thời, các công ty lớn như Boeing, Samsung, Tesla và Novartis đang sử dụng công nghệ mới để cải thiện chuỗi cung ứng của họ, chia sẻ dữ liệu khách hàng và tăng tốc kinh doanh. Một số công ty đang thêm Bitcoin vào bảng cân đối kế toán. Trong năm 2020, Bitcoin đã tăng trở lại hơn 300%, so với 18% của chỉ số S&P 500.

Anh em Winklevii nói họ chỉ mới khởi động. Thông qua Gemini Space Station, công ty holding sở hữu sàn giao dịch tiền mã hóa của họ và Nifty Gateway, và thông qua các khoản đầu tư được công ty quản lý tài sản gia đình Winklevoss Capital thực hiện, bộ đôi này đã đầu tư vào hơn 25 công ty khởi nghiệp tài sản kỹ thuật số.

Cameron cho biết: “Chúng tôi thực sự gọi các nhân viên của mình là phi hành gia. Tất cả chúng ta đều là những phi hành gia hoạt động trên biên giới tiền bạc, biên giới nghệ thuật và biên giới tài chính”. Tyler chốt lại phần trình bày của anh trai: “Chúng tôi cảm thấy như đang ở trên tàu vũ trụ, khám phá chân trời mới.”

Những công ty non trẻ này đang đặt nền móng cho điều họ hi vọng sẽ là một thế giới ảo mới được mọi người gọi là “vũ trụ ảo” (metaverse), trong đó các tài sản kỹ thuật số như nghệ thuật, âm nhạc, bất động sản, thậm chí toàn bộ ngành kinh doanh được tạo ra, mua và bán – và quan trọng nhất là được quản lý – dựa trên công nghệ blockchain. Nhiều công ty họ đang hậu thuẫn có lợi thế tốt để phát triển mạnh trong phiên bản ba chiều này của Internet, vốn được quản lý thông qua mạng máy tính ngang hàng, nơi các thành viên là người thu lợi nhuận chứ không phải các công ty đầy quyền lực.

“Ý tưởng về một mạng xã hội tập trung sẽ không tồn tại trong tương lai năm hoặc 10 năm nữa,” Tyler dự đoán khi được hỏi về Facebook. “Có một lớp màng hoặc một hố sâu ngăn cách giữa thế giới cũ và vũ trụ tiền mã hóa mới này. Và chúng tôi là đường dẫn giúp mọi người chuyển từ ngoại tuyến sang trực tuyến.”

Hai sinh viên Harvard lớn lên ở Greenwich, Connecticut, đều là cựu vận động viên Olympic, nhận ra mình đang ở trung tâm của một phong trào chống lại hệ thống cầm quyền, mà trường hợp đáng chú ý nhất cho đến nay là phiên chợ trực tuyến phát triển mạnh, bán ma túy bất hợp pháp. Sự thật đó đã thúc đẩy Winklevii phát triển rất nhiều so với những ngày còn ở Cambridge, Massachusetts, tranh đấu với Mark Zuckerberg.

Sau khi dàn xếp vụ kiện với Facebook và tranh tài tại Thế vận hội 2008 ở Bắc Kinh, anh em nhà Winklevoss lấy bằng MBA tại ĐH Oxford năm 2010 và sau đó thành lập Winklevoss Capital để đầu tư mạo hiểm. Háo hức tham gia vào đội ngũ các công ty trên đường Sand Hill đang tài trợ cho các công ty công nghệ lớn ngày nay, nhưng cặp song sinh này sớm nhận ra rằng họ bị xa lánh triệt để ở thung lũng Silicon. Lần lượt các công ty khởi nghiệp khác nhau, do lo sợ bị Facebook và mạng lưới đang phát triển của công ty này trả thù, đã từ chối nhận vốn của họ.

Như thông tin trong cuốn sách Tỉ phú Bitcoin năm 2019 của Ben Mezrich, trong kỳ nghỉ trên hòn đảo nghỉ dưỡng Ibiza ở khu vực Địa Trung Hải vào tháng 6.2012, họ biết đến Bitcoin lần đầu tiên thông qua những người tiếp nhận tiền mã hóa đầu tiên, vốn cũng là những kẻ ngoại đạo với công nghệ truyền thống giống như Winklevii. Khái niệm rằng đồng tiền này là mạng xã hội tối thượng và Bitcoin không chịu sự kiểm soát của ngân hàng trung ương, đồng thời được duy trì chắc chắn về mặt toán học, đã thu hút hai vận động viên có tính kỷ luật cao này.

Sau khi trở về New York, hai anh em bắt đầu sử dụng tiền lấy được từ Facebook để mua Bitcoin. Tyler, người thiên về hướng phân tích nhiều hơn trong hai anh em, cho biết: “Chúng tôi nhận thấy cộng đồng chào đón rất nhiệt tình.” (Cameron là người thiên về sáng tạo hơn.)

“Ý tưởng về một mạng xã hội tập trung sẽ không tồn tại trong tương lai năm hoặc 10 năm nữa,” Tyler dự đoán khi được hỏi về Facebook. “Có một lớp màng hoặc một hố sâu ngăn cách giữa thế giới cũ và vũ trụ tiền mã hóa mới này.”

Tháng 5.2013, họ đầu tư 1,5 triệu đô la Mỹ vào một sàn giao dịch có trụ sở tại Brooklyn mang tên BitInstant, chuyên thu phí để đổi đô la sang Bitcoin chỉ trong vài phút. Theo báo cáo, công việc kinh doanh phát triển nhanh chóng – chiếm 30% tổng số giao dịch mua Bitcoin. Tuy nhiên, không may là một số giao dịch mua bán đó là để rửa tiền cho những kẻ buôn bán ma túy trên chợ đen ma túy Silk Road, và đến cuối năm, trang web đó đã bị đóng cửa. CEO thiên tài máy tính của trang này, Charlie Shrem, người mà Winklevii từng thân thiết, bị bắt và phải ngồi tù liên bang một năm vì tội điều hành hoạt động không có giấy phép.

Đối mặt với tình cảnh bị khinh rẻ lần nữa, hai anh em quyết định rằng nếu muốn thành công trong thị trường non trẻ này, họ cần phải chủ động tham gia thị trường – và quan trọng hơn, họ cần phải tạo ra trật tự trong lĩnh vực đang hỗn loạn, vô tổ chức. Năm 2014, họ lập sàn giao dịch tiền mã hóa Gemini.

Trong những ngày đầu, Gemini gần như chỉ là nơi mua và bán Bitcoin. Nhưng ngày nay, sàn này cung cấp giao dịch và lưu ký 33 loại tiền mã hóa, bao gồm ether, đồng tiền cung cấp ngôn ngữ lập trình riêng cho phép các nhà phát triển xây dựng ứng dụng mà không cần máy chủ trung tâm; zcash – một token (tài sản kỹ thuật số) bảo vệ quyền riêng tư dựa trên Bitcoin; và mana – loại tiền mã hóa riêng của thế giới thực tế ảo Decentraland. Cặp song sinh cũng có token dựa trên nền tảng ethereum của riêng họ được gọi là Gemini Dollar, được bảo chứng bằng đồng đô la Mỹ theo tỉ lệ 1:1, do đó ổn định về giá.

Vào tháng 10.2015, Gemini trở thành một trong những tổ chức tài chính chuyên về Bitcoin đầu tiên nhận đặc quyền ủy thác từ bộ Dịch vụ Tài chính của New York (hiện nay có hơn 300 sàn giao dịch tiền mã hóa). Điều này có nghĩa họ phải tuân theo yêu cầu quy định giống như các ngân hàng như State Street, Northern Trust và có thể nhận tiền gửi ở tất cả 50 tiểu bang.

Dù khối lượng giao dịch của Gemini (29 tỉ đô la Mỹ trong 12 tháng qua) thấp hơn nhiều so với những gã khổng lồ như Binance và Coinbase, nhưng lại cạnh tranh với họ về điểm số “niềm tin” trong ngành, có sức nặng đáng kể trong một thị trường nơi các sàn giao dịch thường xuyên bị tấn công và lượng giao dịch giả mạo khá nhiều. Trong môi trường với các mức định giá cực kỳ cao như mức 68 tỉ đô la Mỹ của Coinbase, Gemini có thể kiếm được sáu tỉ đô la Mỹ cho dù có nguồn tài trợ bên ngoài hay không.

Phương châm ban đầu của Facebook là “di chuyển nhanh và phá vỡ mọi thứ.” Nhưng Winklevii, nổi tiếng vì từng yêu cầu chủ tịch Harvard thời đó là Larry Summers thực thi “Tiêu chuẩn ứng xử” của trường đại học để áp dụng cho Zuckerberg, là những người luôn hoạt động theo phương thức “xin phép trước chứ không xin tha lỗi sau đó.” Tấm áp phích trong chiến dịch tiếp thị trên tàu điện ngầm ở New York mới đây của Gemini, hiện treo trên tường văn phòng của họ, có hình ảnh của nhóm Lập quốc Hoa Kỳ với dòng chữ CÁCH MẠNG CŨNG CẦN TUÂN THỦ QUY TẮC.

Đẩy mạnh hoạt động với tư cách là sàn giao dịch tiền mã hóa “được quản lý,” Gemini đang có lợi thế tốt để thu lợi nhuận khi ủy ban Chứng khoán và Giao dịch cuối cùng cũng chấp thuận các quỹ giao dịch trao đổi tiền mã hóa, vốn đã được chấp thuận ở Canada và các nước. Từ năm 2013, Winklevii bắt đầu nộp đơn lên SEC để khởi động ETF Bitcoin. Đến nay, họ bị từ chối hai lần, lần gần đây nhất là vào năm 2018, với lý do ngành này còn non nớt.

Hiện nay, có sáu ứng dụng ETF cho tiền mã hóa đang được xếp vào danh sách chờ tại SEC, từ những cái tên như Wisdom Tree, Van Eck, Fidelity, First Trust và Skybridge Financial của Anthony Scaramucci. Gemini, hiện cung cấp thẻ tín dụng thưởng Bitcoin và tài khoản tiết kiệm lãi suất 7% đối với tài khoản tiền gửi bằng tiền mã hóa cho khách hàng, cũng đang trong danh sách chờ của SEC để mở một thị trường mua bán thay thế cho các giao dịch cổ phiếu và các chứng khoán khác được phát hành trên blockchain.

Cameron cho biết: “Gemini là cầu nối, để mọi người rời khỏi nền tài chính tập trung, khỏi ngân hàng hiện tại chuyển sang thế giới mới này. Mô hình kinh doanh của chúng tôi không dựa trên thông tin hoặc kiếm tiền từ quyền riêng tư mà dựa trên thị trường và phí giao dịch.”

Trong số các công ty khởi nghiệp tập trung vào tiền mã hóa ngày càng lớn mạnh của cặp song sinh này, không có công ty nào nổi tiếng và thể hiện nhiều tiềm năng hơn nền tảng đấu giá Nifty Gateway, thị trường mua bán dùng công nghệ NFT của họ.

Tấm áp phích trong chiến dịch tiếp thị trên tàu điện ngầm ở New York mới đây của Gemini, hiện treo trên tường văn phòng của họ, có hình ảnh của nhóm Lập quốc Hoa Kỳ với dòng chữ

Nifty Gateway ra đời vào tháng 11.2018, do Duncan và Griffin Cock Foster, 26 tuổi, cũng là cặp song sinh cùng trứng và vận động viên chèo thuyền, thành lập. Cả hai cho biết, họ tham gia môn thể thao này sau khi xem The Social Network ở trường trung học. Cả hai đều tốt nghiệp đại học năm 2017 – Duncan tốt nghiệp ĐH Washington ở St. Louis ngành khoa học máy tính và Griffin lấy bằng toán học ở Emory.

Vào năm học cuối cấp, Duncan bắt đầu tham gia vào CryptoKitties, cơn sốt kỹ thuật số tương tự như cơn cuồng nhiệt hàng chục năm trước đối với Beanie Babies (thú bông nhồi hạt nhựa), nơi duy nhất người dùng tạo, thu thập và kinh doanh những chú mèo hoạt hình độc đáo, mỗi con được đăng ký bằng cách sử dụng token không thể thay thế trên chuỗi khối ethereum.

Anh em nhà Cock Foster đã chuyển đến một địa điểm Airbnb ở Brooklyn và làm việc với các kỹ sư của Gemini để xây dựng nền tảng nghệ thuật kỹ thuật số độc đáo nhất thế giới hiện nay. Trong khi nhiều nền tảng kỹ thuật số hoạt động giống như eBay hơn và mở cửa cho mọi nhà sáng tạo, Nifty Gateway tuyển lựa nghệ sĩ một cách chọn lọc và bán các tác phẩm của họ theo “drops” (các phần tài sản kỹ thuật số), như cách làm của các thương hiệu thời trang như Nike và Supreme.

Thị trường nghệ thuật NFT đã bùng nổ. Hồi tháng hai, Nifty Gateway bán được 75 triệu đô la Mỹ trong số 91 triệu đô la Mỹ tranh NFT được đấu giá trên bảy nền tảng trực tuyến hàng đầu, theo dữ liệu do CryptoArt.io tổng hợp. Tính đến cuối tháng ba, nền tảng này đã bán được 132 triệu đô la Mỹ trên tổng doanh số 188 triệu đô la Mỹ các tác phẩm thuộc loại hình này. Khi anh em nhà Cock Foster ra mắt Nifty Gateway một năm trước, doanh thu hằng tháng chưa đến 100 ngàn đô la Mỹ.

Trong hơn mười năm, theo sở thích, mỗi ngày Beeple tạo ra một hình ảnh kỹ thuật số, đăng từng hình ảnh trong tác phẩm Everydays đầy khiêu khích của mình, mô tả những viễn cảnh lạc hậu về văn hóa đại chúng và chính trị, lên các trang mạng xã hội như Facebook và Instagram. Công việc này mang lại cho anh một lượng người hâm mộ cuồng nhiệt trên Internet, nhưng lại không thể kiếm tiền từ phương tiện kỹ thuật số, vốn sao chép dễ dàng chỉ bằng cú nhấp chuột phải.

“Mọi người đều phàn nàn về cùng một vấn đề,” Duncan nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2019. “Mua NFT quá phức tạp. Chúng tôi thành lập Nifty Gateway để giải quyết các vấn đề về truy cập và chúng tôi sẽ không nghỉ ngơi cho đến khi đạt một tỉ người thu thập NFT.” Ban đầu, hai anh em Cock Foster đặt mục tiêu thiết kế Nifty Gateway để mua NFT bằng Mastercard và Visas, thay vì phải trải qua quá trình vất vả để mua chúng bằng ether, chứ không phải là một nền tảng đấu giá NFT.

Tyler sử dụng điện thoại của mình để tạo một tài khoản trên Nifty Gateway, thanh toán bằng thẻ tín dụng của mình. Ngay sau khi Winklevii trở lại văn phòng, phó chủ tịch phụ trách kỹ thuật của Gemini, Eric Winer, nói với họ rằng anh đã lưu ý đến Nifty Gateway, công ty mới nổi lên từ chương trình đào tạo tại vườn ươm tăng tốc khởi nghiệp BoostVC của Adam Draper. Một tháng sau, Gemini đạt được thỏa thuận mua lại công ty khởi nghiệp bảy tháng tuổi này.

Mùa thu năm ngoái, Nifty Gateway bắt đầu tiếp cận với các nghệ sĩ, cố gắng phổ biến nền tảng độc quyền mới của mình bằng nghệ thuật kỹ thuật số thú vị và có giá trị. Với một triệu người theo dõi trên Instagram, Beeple là sự lựa chọn hiển nhiên.

Sau khi phổ cập kiến thức về NFT cho Winkelmann, các kỹ sư tại Nifty Gateway đã giải thích cách anh có thể lập trình để biến nghệ thuật trở nên năng động, biến đổi theo các thời điểm khác nhau hoặc theo một kết quả nhất định. Anh đã đề cập đến các chủ đề chính trị trong Everydays của mình và xem cuộc bầu cử năm 2020 là cơ hội để ghi dấu ấn.

Nếu Trump tái đắc cử, tác phẩm Crossroad bằng công nghệ NFT của Beeple sẽ biến thành một người đàn ông mạnh mẽ khỏa thân, đẫm mồ hôi, đầy cơ bắp bước qua lửa một cách đầy đe dọa. Nếu ông thất bại, NFT sẽ biến bức tranh thành một đoạn video lặp lại cảnh Trump nằm úp mặt dưới cầu vồng, với những từ như “kẻ thua cuộc” được vẽ trên cơ thể trần truồng của ông.

Ngày 31.10, Crossroad trở thành tác phẩm được săn đón nhất trên Nifty Gateway, bán với giá 66.666,66 đô la Mỹ cho một nhà đầu cơ tài sản kỹ thuật số 32 tuổi ở Miami và có bằng MBA của Columbia. Người này rao bán lại tác phẩm trên Nifty Gateway và chốt bán vào tháng hai với giá 6,6 triệu đô la Mỹ, thu lợi gấp 90 lần. Beeple kiếm được khoảng 660.000 đô la Mỹ nhờ quy định tính phí của nền tảng này, nghĩa là các nghệ sĩ được nhận thêm 10% tiền bản quyền mỗi khi các tác phẩm được bán sang tay sau đó.

Mỗi “drop” của Beeple được đấu giá một đô la Mỹ, giờ đây được giao dịch với giá hàng trăm nghìn đô la Mỹ, mang lại cho anh ít nhất 10.000 đô la Mỹ trên mỗi giao dịch. Các NFT khác nhau của anh đã được bán với tổng giá trị 10 triệu đô la trên Nifty Gateway trong nhiều tuần trước khi bán được 69 triệu đô la Mỹ vào ngày 11.3.2020. Nền tảng NFT của Winklevii, tính phí các nghệ sĩ 15%, trở thành nền tảng đổi đời cho Winkelmann. Nền tảng này cũng tạo ra một lĩnh vực kinh doanh bùng nổ cho Nifty Gateway.

Cameron cho biết: “Hiện giờ, chúng tôi đang kiếm được bốn triệu đô la Mỹ trong vòng năm phút.” Một năm trước, con số đó là 50 ngàn đô la Mỹ, nếu hôm ấy là một ngày may mắn. Tyler nói thêm: “Về cơ bản, toàn bộ thế giới nghệ thuật, toàn bộ thế giới giải trí, đang bị đánh sập.”

Không nghệ sĩ NFT nào trở nên giàu có hơn Mike Winkelmann, 39 tuổi, hay còn gọi là Beeple_Crap, ông bố hai con ở Charleston, Nam Carolina. Có bằng khoa học máy tính tại Purdue và không có nền tảng nghệ thuật gì ở trường trung học, anh sử dụng phần mềm đồ họa 3D để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật kỳ quặc và thường phản cảm. Một trong số các tác phẩm có hình ảnh Donald Trump khỏa thân ăn bánh hamburger khi đang ngồi trên xác tàu hỏa bị các phân tử virus corona khổng lồ cắn nuốt.

Cơn “sốt vàng” trong thế giới nghệ thuật và đồ sưu tầm kỹ thuật số được hình thành trên Nifty Gateway và các nền tảng NFT khác như NBA Top Shot sẽ không tồn tại mãi mãi. Nhưng cũng giống một số công ty thời kỳ bong bóng dot-com, chẳng hạn như Amazon, có thể tồn tại và cuối cùng phát triển mạnh, Winklevii đang xây dựng Nifty Gateway và Gemini phát triển lâu dài như một thị trường và hệ thống giám sát cho tất cả các loại tài sản, bao gồm chứng từ tài sản, hộ chiếu, hàng hóa, đồ sưu tầm, nhân vật trò chơi điện tử, phim, ca nhạc và vé sự kiện. Cameron nói: “Bạn muốn chọn mảng ngách đó, nơi thị trường thực sự có sức hút. Bạn không muốn làm sôi sục đại dương.”

Cuối cùng, Winklevii hi vọng hai thị trường mua bán của họ, Gemini và Nifty Gateway, được tích hợp vào một bảng điều khiển duy nhất, nơi NFT sẽ được dùng như tài sản thế chấp cho các khoản vay, cho phép chủ sở hữu khai thác tài sản kỹ thuật số của họ để huy động vốn mà không cần phải bán chúng.

Tyler và Cameron cũng hình dung ra tương lai trong đó hoạt động thẩm định để xác minh danh tính của người dùng được đưa ra dưới dạng NFT, cho phép người dùng chứng minh họ đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt – cũng tương tự như Facebook, nhưng với phần xác nhận danh tính không thể từ chối. “Nó gần giống như dịch vụ cần tuân thủ, có thể được đưa vào token NFT mà Gemini phát hành,” Tyler nói.

Một lĩnh vực đầu tư lớn khác của Winklevii là các ứng dụng dựa trên blockchain hỗ trợ phân quyền – với ý tưởng rằng các công ty công nghệ như Google, Facebook và Microsoft sẽ không còn cần thiết nữa vì các dịch vụ và ứng dụng web sẽ do người dùng tạo ra, vận hành và quản lý.

Năm 2014, Winklevoss Capital đã hợp tác với nhà phát triển mã nguồn mở Protocol Labs của San Francisco, tài trợ hạt giống cho các dự án khác nhau mà tương lai sẽ tạo ra một cơ sở hạ tầng Internet mới, không phụ thuộc vào các máy chủ tập trung. Một trong số đó là Filecoin, một giao thức phi tập trung cung cấp giải pháp không gian lưu trữ máy tính, trong đó người dùng trên khắp thế giới đem cho thuê không gian lưu trữ chưa sử dụng trên ổ cứng của mình và đổi lại họ nhận được token trên nền tảng ethereum được gọi là filecoin để làm khoản thanh toán. Đã có 250 ngàn máy tính như vậy, hay còn gọi là “các nút,” được liên kết thành một máy tính nền tảng đám mây phi tập trung. Filecoin gần đây đã có bước đột phá: Các token đã tăng 350% tính đến thời điểm này và vốn hóa thị trường vượt quá sáu tỉ đô la Mỹ.

Hồi tháng sáu, Protocol Labs tổ chức hội thảo để xây dựng các phiên bản phi tập trung của Amazon, Google và Facebook, và người dùng sẽ nhận filecoin thay vì lấy doanh thu từ các quảng cáo theo định hướng thông tin cá nhân. Sẽ có một ngày nào đó, các máy tính kết nối bằng filecoin có thể sánh ngang với các dịch vụ đám mây của những gã khổng lồ công nghệ này.

Cameron cho biết: “Hiện giờ, chúng tôi đang kiếm được bốn triệu đô la Mỹ trong vòng năm phút.” Một năm trước, con số đó là 50 ngàn đô la Mỹ, nếu hôm ấy là một ngày may mắn. Tyler nói thêm: “Về cơ bản, toàn bộ thế giới nghệ thuật, toàn bộ thế giới giải trí, đang bị đánh sập.”

Oasis Labs có trụ sở tại San Francisco, là một công ty khởi nghiệp đầy hứa hẹn khác thuộc sở hữu của Winklevii. Do một giáo sư bảo mật và trí tuệ nhân tạo tại ĐH California ở Berkeley điều hành, công ty này chuyên về dữ liệu siêu nhạy cảm, chẳng hạn như mã bộ gene người. Ý tưởng của công ty là người dùng sẽ kiểm soát dữ liệu của chính họ và nhận bồi hoàn từ các công ty sử dụng dữ liệu đó.

Công ty Stacks trong danh mục đầu tư của Winklevoss Capital hỗ trợ nhiều dự án nhằm thách thức sự kiểm soát tập trung của Big Tech. Boom là ví phi tập trung để tạo và gửi NFT; Pravica là một nền tảng giao tiếp phi tập trung tích hợp thư điện tử, trò chuyện và video vào một nơi duy nhất; Sigle là một phiên bản WordPress phi tập trung để tạo trang web. Tyler cho biết: “Trong vòng mười năm tới, bạn sẽ thấy các giao thức xã hội phát triển và mọi người sẽ xây dựng các hình thức phi tập trung của các dịch vụ này.”

Khoản đầu tư gần đây nhất của cặp song sinh này, Artie, xây dựng các trò chơi điện tử không cần tải xuống và các tài sản kỹ thuật số trong trò chơi có thể được trích xuất, giao dịch trên các thị trường mở và thậm chí được đưa vào các trò chơi khác tương tự. Trò chơi “không cần ứng dụng” của Artie sử dụng các tài sản được phát hành trên chuỗi khối ethereum và có thể phát trực tuyến từ mọi nơi, tương tự như cách mã nhúng của YouTube cho phép phát video của họ trên bất kỳ trang web nào.

Tỉ phú Mark Pincus, người sáng lập kiêm CEO của Zynga là một trong những nhà đầu tư vào Artie, cũng giống như Chad Hurley, người đồng sáng lập YouTube. “Chúng tôi nhận thấy người tiêu dùng muốn phá bỏ những tường rào bao quanh,” Armando Kirwin, người đồng sáng lập Artie, cho biết. “Họ muốn có nhiều lựa chọn hơn, họ không muốn độc quyền, họ muốn quay trở lại thời kỳ web tự do và cởi mở. Và đó là ranh giới bảo vệ cuối cùng của chúng ta.”

Dĩ nhiên, điều trớ trêu của bất kỳ nỗ lực nghiêm túc nào để xây dựng một vũ trụ ảo phi tập trung là, rồi cuối cùng, sẽ không còn cần đến các kiến trúc sư trưởng nữa. Tyler và Cameron Winklevoss có vẻ không quan tâm. Một nhà phân tích của Citibank gần đây đã dự đoán rằng giá Bitcoin có thể vượt qua mức 300 ngàn đô la Mỹ trong vòng vài năm tới. “Phi tập trung là một phạm trù rộng lớn,” Cameron nói trong khi nhìn ra cửa sổ về phía tòa nhà Chrysler ở New York. “Mục tiêu của chúng tôi không phải là trở thành ‘người gác cổng.’”

Cuộc cách mạng blockchain vẫn đang trong thời kỳ đầu. Mark Zuckerberg, hãy cẩn trọng.

——-

Biên dịch: Quỳnh Anh
(*) Bản in theo tạp chí Forbes Việt Nam số 92, phát hành tháng 4.2021.