Tỉ phú Gautam Adani vượt sóng gió

Một năm trước, tỉ phú cơ sở hạ tầng Ấn Độ Gautam Adani đang ở trên đỉnh cao của thế giới. Trong năm 2022, khối tài sản ròng trị giá 150 tỉ đô la Mỹ không chỉ giúp ông dẫn đầu danh sách 100 người giàu nhất Ấn Độ, mà còn trở thành vị tỉ phú giàu thứ hai thế giới.

Tuy vậy, chỉ vài tháng sau, Gautam Adani đã rời khỏi vị trí người giàu thứ hai thế giới khi giá cổ phiếu Adani Group sụt giảm do tập đoàn này vấp phải cáo buộc thao túng thị trường chứng khoán và gian lận kiểm toán từ Hindenburg Research vào tháng 1.2023.

Mặc dù Adani Group, tập đoàn kinh doanh đa ngành từ cảng tàu đến năng lượng do Gautam Adani thành lập và điều hành với vai trò chủ tịch, phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào và cổ phiếu phục hồi đôi chút, nhưng thông tin trên đã tạo ra ảnh hưởng không tốt. Khối tài sản của Gautam Adani, sở hữu cùng gia đình, hiện còn 68 tỉ đô la Mỹ, bị thổi bay đến 82 tỉ đô la Mỹ và ông xuống vị trí người giàu thứ hai Ấn Độ.

Để xác định cáo buộc từ Hindenburg Research, tòa án tối cao Ấn Độ đã yêu cầu ủy ban giao dịch chứng khoán (SEBI) nước này tiến hành điều tra liệu Adani Group có vi phạm quy định phát hành tối thiểu 25% ra công chúng và báo cáo giao dịch với các bên liên quan. SEBI vẫn đang trong quá trình điều tra và chưa đưa ra kết luận cuối cùng. Trả lời qua email, người phát ngôn của Adani Group cho biết Hindenburg Research đưa ra những cáo buộc chưa đủ cơ sở và điều này không ảnh hưởng đến tình hình hoạt động của công ty.

Mặc dù đối mặt với những khó khăn, Gautam Adani, người từng bị bắt cóc và vô tình có mặt trong khu vực xảy ra vụ tấn công khủng bố, vẫn biết cách vượt qua. Được xem là đồng minh thân cận của thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Gautam Adani đang tích cực theo đuổi các dự án mới và thương vụ mua lại doanh nghiệp để mở rộng quy mô cho Adani Group.

Vào tháng 4.2023, công ty con về cảng tàu trực thuộc Adani Group đã mua lại Karaikal Port, cảng tàu đang trong tình trạng phá sản nằm ở phía Nam Ấn Độ, theo thỏa thuận trị giá 178 triệu đô la Mỹ. Thương vụ này đã được phê duyệt trong một phiên tòa đặc biệt.

Một tháng sau, AdaniConneX, liên doanh giữa Adani Group với công ty cung cấp trung tâm dữ liệu toàn cầu EdgeConneX, thông báo xây dựng trung tâm dữ liệu công suất 300MW và công viên công nghệ đặt tại bang Andhra Pradesh, miền Nam Ấn Độ. Đến tháng 7.2023, AdaniConneX đã đảm bảo được khoản tiền hơn 200 triệu đô la Mỹ để làm vốn đầu tư cho các dự án trung tâm dữ liệu của công ty này.

Một trong những thắng lợi lớn nhất của Adani Group đến từ Adani Properties. Hồi tháng 7.2023, Adani Properties đã được chính quyền bang Maharashtra phê duyệt để quy hoạch Dharavi, một trong những khu ổ chuột lớn nhất châu Á ở ngoại ô Mumbai theo hình thức hợp tác công tư. Dharavi trở nên nổi tiếng sau khi xuất hiện trong bộ phim từng thắng giải Oscar Slumdog Millionaire (Triệu phú ổ chuột). Adani Group đã vượt qua đối thủ cạnh tranh là DLF, công ty của tỉ phú bất động sản Kushal Pal Singh, để giành quyền quy hoạch Dharavi với lời đề nghị trị giá 610 triệu đô la Mỹ trong năm 2022.

Adani Properties nắm 80% cổ phần trong dự án hợp tác công tư này, với mục tiêu quy hoạch Dharavi thành lập tổ hợp khu đô thị trên diện tích hơn 240 hecta. Đây là dự án phức tạp, dự kiến tiêu tốn khoảng 230 tỉ rupee (2,76 tỉ đô la Mỹ) và mất khoảng bảy năm để hoàn thành.

Tuy nhiên, dự án này lại gặp trở ngại từ SecLink Technologies, công ty có trụ sở tại Dubai. SecLink Technologies đã cáo buộc rằng lời đề nghị quy hoạch Dharavi mà họ đưa ra vào năm 2018 đã bị hủy bỏ một cách không chính đáng để tạo điều kiện cho Adani Group. Mặc dù Adani Properties là một phần trong quá trình kiện tụng, người phát ngôn của Adani Group từ chối đưa ra bình luận vì vấn đề đang được tòa án xem xét.

Adani Group đang có những bước tiến nhanh chóng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Công ty có kế hoạch đầu tư đến 50 tỉ đô la Mỹ trong vòng mười năm tới để sản xuất ba triệu tấn khí hydro xanh, với mục tiêu trở thành một trong những nhà sản xuất năng lượng tái tạo hàng đầu thế giới vào năm 2030, bao gồm cả điện mặt trời và điện gió. Vào tháng 9.2023, Adani Group thông báo liên doanh với Kowa Co. (Nhật Bản) cung cấp khí hydro xanh tại Nhật Bản và các thị trường khác khi nhà máy tại Gujarat đi vào hoạt động từ năm 2027.

Ban đầu, việc sản xuất khí hydro xanh là dự án hợp tác giữa Adani Enterprises và một trong những nhà đầu tư quốc tế lớn nhất của công ty, tập đoàn năng lượng Pháp TotalEnergies. Tuy nhiên, vào tháng 2.2023, TotalEnergies đã tạm dừng đầu tư vào dự án này và chờ đợi kết quả từ những đánh giá độc lập về cáo buộc của Hindenburg Research.

Trả lời về quyết định của TotalEnergies trong một cuộc họp với các nhà đầu tư, Robbie Singh – giám đốc tài chính của Adani Group cho biết công ty vẫn sẽ tiếp tục dự án. Bảy tháng sau, TotalEnergies, trong một thỏa thuận riêng, đã đồng ý đầu tư 300 triệu đô la Mỹ để lập liên doanh với Adani Green Energy. Liên doanh này đặt mục tiêu phát triển 45GW năng lượng tái tạo vào năm 2030.

Bên cạnh thỏa thuận này, Adani còn đang trong quá trình giảm nợ. Trong những tháng gần đây, Gautam Adani đã giảm bớt giá trị sở hữu trong Adani Group sau khi thu về khoảng 4,7 tỉ đô la Mỹ từ việc bán cổ phần của ông cho hai quỹ đầu tư toàn cầu GQG Partners và Qatar Investment Authority. Tháng 7.2023, ông thế chấp cổ phần để thanh toán khoản vay trị giá 2,2 tỉ đô la Mỹ. Trong thời gian qua, Adani Group trả thêm 700 triệu đô la Mỹ mà công ty đã vay để mua lại Ambuja Cements từ Holcim Group. 

Những quyết định chiến lược về tài chính này đã giúp cổ phiếu của chín công ty con (đã niêm yết cổ phiếu) thuộc Adani Group, bao gồm cả Adani Enterprises, tăng trở lại song vẫn thấp hơn so với mức giao dịch ghi nhận trước tháng 1.2023.

Biên dịch: Minh Tuấn