Tương lai của robot giao hàng

Chỉ vài năm trước, robot giao hàng vẫn là sản phẩm của khoa học viễn tưởng. Giờ đây nó đang hiện diện ngoài đời thực và nhanh chóng trở thành một phần trong cuộc sống thường nhật. Thực tế, tôi thường bắt gặp 5 hoặc 6 con robot giao hàng khi đang chạy bộ vào buổi chiều ở quê nhà Milton Keynes, Anh.

Những robot này là của Starship, công ty triển khai robot giao hàng tự động đầu tiên năm 2018. Hiện tại, công ty vận hành hơn 1.000 robot tại một vài địa điểm ở Vương Quốc Anh, Mỹ và sẽ sớm có mặt tại Châu Âu lục địa.

CEO của Starship, Alastair Westgarth cho biết những robot của ông đã di chuyển tổng cộng 3,6 triệu km để giao 2 triệu đơn hàng. Chúng được vận hành bằng thuật toán máy học, liên tục trở nên thông minh hơn, thêm hiệu quả cũng như an toàn hơn.

Phần lớn những chuyến giao hàng này đều được thực hiện hoàn toàn tự động. Tuy vậy, nhân viên vận hành luôn sẵn sàng để điều khiển khi cần thiết.

“An toàn luôn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Vì vậy, nếu robot va chạm với một thứ gì đó bất thường, nó sẽ dừng lại và gửi cảnh báo tới nhân viên vận hành từ xa”, Westgarth cho biết.

“Đa phần, họ sẽ thông báo là robot vẫn ổn, tiếp tục để robot vận hành. Đó là 99% khả năng nội dung tương tác trong trường hợp có chướng ngại vật phức tạp. Nhưng robot vận hành hoàn toàn tự động trong gần như toàn bộ thời gian”.

Khi đã được tận mắt chứng kiến quá trình phát triển, tôi có thể cam đoan cho sự tự tin về hiệu năng. Khi lần đầu chúng xuất hiện trên những con phố ở gần nhà của tôi, chúng sẽ dừng lại mỗi khi có ai đó tiến lại gần. Hiện tại, chúng đã học được cách tự định vị và có những điều chỉnh nhỏ cho lộ trình để tránh di chuyển vào hướng đi của tôi.

Robot được trang bị các loại cảm biến, gồm hệ thống camera với thị giác máy, radar và cảm biến siêu âm để xác định những vật thể cứng như vỉa hè và bức tường. Ban đầu, chúng được con người vận hành và di chuyển qua 80 ngàn con đường mỗi ngày. Tuy vậy, khi đã học được về môi trường xung quanh, gần như mỗi robot đều vận hành tự động.

“3,6 triệu km là quãng đường mà chúng tôi đã đi qua. Chúng tôi vận hành 24/7, trong điều kiện trời tối, tuyết phủ và mưa rào… Khi lần đầu đụng phải tuyết, robot chưa quen . Do đó, camera đã hiển thị những hình ảnh khác và các cảm biến vận hành gặp trục trặc. Vì vậy, chúng tôi đã phải huấn luyện hệ thống cách ứng phó với môi trường như vậy. Chúng liên tục được “trao dồi”. Hiện nay, chúng tôi đưa ra các yêu cầu phức tạp hơn cho robot”.

Ảnh hưởng đến việc làm của con người là chủ đề mà ta không thể nào bỏ qua khi nói về robot. Rõ ràng, robot giao hàng tác động đến việc tuyển dụng lao động. Phản ứng thông thường sẽ cho rằng con người có thể sử dụng trí óc và cơ thể của mình cho những việc khác tốt hơn giao hàng, dù công việc này giúp cho họ có thu nhập để nuôi sống gia đình.

Theo Westgarth, ông tin tưởng rằng những doanh nghiệp như Starship sẽ mở ra thêm nhiều việc làm hơn là “lấy đi” của con người.

“Trong thâm tâm, chúng tôi tin rằng ứng dụng thêm công nghệ vào nơi làm việc sẽ giúp cho trải nghiệm trở nên hiệu quả và có giá trị hơn. Chúng tôi là một công ty đa quốc gia và hy vọng số lượng việc làm được tạo ra sẽ bù đắp lại cho số lượng việc làm mất đi từ giao hàng tự động. Nếu ta nhìn vào lịch sử, nền kinh tế tăng trưởng và nhiều việc làm được tạo ra khi năng suất và quyền tự trị xuất hiện. Một ví dụ điển hình là ngày nay, tài xế xe hơi đã thay thế cho người đánh xe ngựa.

“Cuối cùng sẽ cần nhân sự bảo dưỡng robot, cung cấp các dịch vụ vận chuyển cho các đơn vị bán hàng, lập trình phần mềm, phát triển ứng dụng trên điện thoại và máy tính bảng. Vì vậy, chúng tôi tin rằng việc tuyển dụng sẽ thay đổi, nhưng là tăng lên,” Westgarth cho biết.

Robot của Starship vận hành theo quy trình giao hàng chặng cuối, tầm hoạt động thực tế khoảng dưới 5 km từ siêu thị, cửa hàng bách hóa, quầy bán đồ ăn mang đi và nhà hàng.

Các mảng trong lĩnh vực giao hàng và logistics liên quan đến vận chuyển nội địa và quốc tế theo khoảng cách dài hơn. Ở đó, tác động của tự động hóa sẽ sớm được cảm nhận rõ nét hơn, với vận chuyển bằng tàu tự động, xe tải giao hàng tự động và máy bay không người lái.

Khi được hỏi về đường hướng phát triển sắp tới của Starship để phù hợp với sự phát triển sắp tới của vận chuyển tự động.

“Chúng tôi vẫn chưa định phát triển dịch vụ giao hàng bằng xe tải cho khoảng cách hơn 10km hoặc 20km. Đúng là có nhu cầu và cách thức để cung cấp, nhưng vẫn hoàn toàn vận hành bằng thủ công. Tuy vậy, trong tương lai, việc này sẽ trở nên tự động hơn. Lĩnh vực giao hàng là mô hình vận tải đa phương thức, nên rất khó để mở rộng quy mô về mặt kinh tế. Đó chính là thách thức. Nhưng sẽ dễ dàng hơn với giao hàng chặng cuối theo hướng tiếp cận tự động.

“Chúng tôi đang nỗ lực đem đến giải pháp giao hàng hiệu quả và năng suất cao, bổ sung thêm chuỗi giá trị thay vì làm mất đi. Tôi cho rằng tương lai rất xán lạn. Ta sẽ nhìn thấy các phương tiện tự động di chuyển trên đường phố, vỉa hè và lựa chọn khác như máy bay không người lái. Chúng tôi muốn được là một phần trong tương lai như vậy”.

Biên dịch: Minh Tuấn