Thỏa thuận JETP tạo đòn bẩy 15,5 tỉ USD cho chuyển đổi xanh

Nhóm đối tác quốc tế (IPG) bao gồm Liên minh châu Âu, Vương quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Italy, Canada, Nhật Bản, Na Uy và Đan Mạch đã ký kết thỏa thuận JETP. Theo đó Việt Nam cùng các nước G7 và các đối tác quốc tế khác thông qua tuyên bố thiết lập quan hệ JETP.

Thỏa thuận nói trên là bước đi cụ thể để huy động nguồn lực tài chính và công nghệ, góp phần hỗ trợ Việt Nam thực hiện chủ trương xây dựng nền kinh tế xanh, thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Việt Nam là quốc gia thứ ba ký kết JETP sau thành công của JETP với Nam Phi tại COP26 và JETP và Indonesia tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 năm nay.

JETP với Việt Nam được xây dựng trên Đối tác G7 về đầu tư hạ tầng toàn cầu (PGII) của Vương quốc Anh nhằm thu hẹp khoảng trống đầu tư vào cơ sở hạ tầng ở các nước đang phát triển.

Thông cáo do đại sứ quán Anh phát hành tại Việt Nam hôm 15.12 cho biết, thỏa thuận đối tác này sẽ hỗ trợ Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu tham vọng cân bằng phát thải vào năm 2050, đẩy nhanh quá trình đạt đỉnh phát thải khí nhà kính và chuyển dịch từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch.

Trước mắt JETP sẽ huy động nguồn tài chính 15,5 tỉ USD từ khối tư nhân và chính phủ trong 3-5 năm tới để hỗ trợ quá trình chuyển dịch xanh của Việt Nam.

Đóng góp ban đầu cho JETP bao gồm cam kết 7,75 tỉ USD từ IPG, ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và công ty Tài chính Quốc tế (IFC). Song song đó các tổ chức tài chính do Glasgow Financial Alliance for Net Zero (GFANZ) điều phối cam kết huy động một khoản đối ứng 7,75 tỉ USD.

GFANZ bao gồm các định chế tài chính: Bank of America, Citibank, Deutsche Bank, HSBC, Macquarie Group, Mizuho Financial Group, MUFG, Prudential PLC, Shinhan Financial Group, SMBC Group và Standard Chartered.

Thỏa thuận cũng đưa ra trong 12 tháng tới Việt Nam cùng các đối tác xây dựng và thông qua kế hoạch huy động nguồn lực JETP Việt Nam để triển khai chiến lược và tạo điều kiện thực hiện tài trợ.

4 mục tiêu trọng tâm JETP sẽ hỗ trợ Việt Nam bao gồm:

Đẩy nhanh thời gian đạt đỉnh phát thải khí nhà kính dự kiến của Việt Nam từ năm 2035 lên năm 2030;

Giảm 30% phát thải đỉnh của ngành điện từ 240 triệu tấn xuống 170 triệu tấn và đẩy nhanh đỉnh phát thải sớm lên năm 2030, sớm hơn kế hoạch 5 năm;

Giới hạn công suất điện than ở mức 30.2GW so với mức kế hoạch dự kiến là 37GW;

Đẩy nhanh triển khai năng lượng tái tạo lên ít nhất 47% tổng sản lượng điện vào năm 2030, so với mức kế hoạch hiện tại là 36%.

Ước tính việc thực hiện thành công các mục tiêu tham vọng theo thỏa thuận JETP sẽ giúp cắt giảm được khoảng 500 triệu tấn phát thải khí nhà kính vào năm 2035 và tiếp tục giảm phát thải nhiều hơn sau đó.

Thông điệp từ lãnh đạo các thành viên IPG về JETP với Việt Nam

Thủ tướng Anh Rishi Sunak: Mô hình JETP là nhân tố thay đổi cuộc chơi trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu – sử dụng tài trợ quốc tế để khơi thông nguồn tài chính của khu vực tư nhân.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen: Với JETP, Việt Nam và các đối tác quốc tế nhằm chứng minh rằng các nền kinh tế mới nổi và tăng trưởng nhanh có thể thực hiện thành công quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau: Canada tiếp tục là đối tác cam kết cho quá trình chuyển dịch năng lượng sạch ở Việt Nam, đó cũng là lợi ích lớn nhất cho tương lai năng lượng sạch và bao trùm ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron: Đóng góp của chúng tôi phải hỗ trợ cam kết của Việt Nam tiến theo một lộ trình phát triển bền vững, quan hệ đối tác này phải bao gồm quá trình chuyển dịch công bằng với sự tham gia và có lợi cho xã hội dân sự.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz: Cam kết JETP cùng làm việc với Việt Nam để đảm bảo quá trình chuyển dịch cần thiết sẽ công bằng và bao trùm. Đức sẽ chủ động hỗ trợ Việt Nam đạt được các mục tiêu mới này.

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio: Nhật Bản tự hào là thành viên của JETP, một quan hệ đối tác thúc đẩy phát thải thấp và phát triển thích ứng với biến đổi khí hậu ở Việt Nam cùng với các nước đối tác và sự tham gia của khu vực tư nhân.

Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Støre: Chúng tôi tin rằng việc này sẽ huy động được nguồn tài chính cần thiết từ khu vực tư nhân để đẩy nhanh việc chuyển dịch tham vọng từ than sang năng lượng tái tạo.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden: Hoa Kỳ rất hào hứng là một đối tác của Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng xanh, thông qua USAID, chúng tôi đã cam kết 50 triệu USD sẽ được giải ngân trong năm năm tới. Cùng nhau, chúng ta sẽ đạt được cân bằng phát thải vào năm 2050!

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres: Với thỏa thuận hôm nay, Việt Nam đang đi đầu trong việc xây dựng một mô hình hợp tác mới nhằm đạt được việc chuyển dịch năng lượng công bằng, bao trùm thông qua năng lượng tái tạo. Liên Hiệp Quốc sẵn sàng tiếp tục hỗ trợ các am kết này và tất cả các nỗ lực hợp tác khác.

(Nguồn: trích thông cáo từ Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)