Khi AI là mỏ vàng đầu tư mới

Một người hùng trong mắt tôi, cũng là một trong những cuộc phỏng vấn tôi yêu thích nhất thời còn làm báo là Don Valentine (đã qua đời), nhà sáng lập Sequoia Capital, một trong những nhà đầu tư mạo hiểm vĩ đại nhất Thung lũng Silicon. Kim chỉ nam của ông là “phải chọn đúng hướng.” 

Nếu bạn đầu tư vào đúng lĩnh vực tiềm năng trong tương lai, bạn sẽ gặt hái thành công lớn. Chỉ cần một đến hai khoản đầu tư sinh lời gấp 10 đến 100 lần, cộng thêm vài thương vụ lời gấp 5 lần, là đã đủ khiến các đối tác của bạn hài lòng.

Nói tới đây, Don thường ngưng chút để nhấn mạnh: nếu đầu tư sai nhóm ngành, bạn sẽ chẳng thu về được gì. Lời khuyên của ông dành cho các nhà đầu tư mạo hiểm: các bạn nên để dành phân tích và lập luận thông minh cho sau này. Ưu tiên hàng đầu là chọn đúng nhóm ngành.

Theo Don, có hai yếu tố giúp bạn làm được điều đó và cả hai đều có thể quan sát và đo lường được, nên nếu bỏ qua, bạn chỉ là một nhà đầu tư lười biếng.

Thứ nhất, bạn phải hiểu được tốc độ phát triển của công nghệ đằng sau thương vụ bạn đang đầu tư. Từ năm 1965 đến 2015, Định luật Moore đã giúp việc này trở nên dễ dàng: định luật này nói rõ “số lượng bóng bán dẫn (transistor) trong một vi mạch tăng gấp đôi sau mỗi hai năm”, từ đó dự đoán được tương lai của công nghệ. Có thể nói, Don “kiếm bộn” nhờ Định luật Moore.

Tuy nhiên, đến năm 2015, Định luật Moore đã phần nào lỗi thời và phải nhường chỗ cho một lý thuyết khác có tốc độ tiến hóa nhanh hơn nhiều. GPU (vi xử lý đồ họa) của hãng NVIDIA kết hợp với thuật toán học sâu (deep learning) dẫn đầu bởi Google cùng vài hãng khác đã giúp hồi sinh AI.

Ngày hôm nay, AI đang là yếu tố then chốt thúc đẩy sự thay đổi, thậm chí với tốc độ nhanh gấp đôi Định luật Moore.

Thử hình dung việc này như sau: nếu Định luật Moore tương đương mức tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 30% đến 40% mỗi năm, thì AI hiện tại đang có CAGR 75% đến 100% mỗi năm. Liệu tốc độ phi thường này của AI sẽ kéo dài bao lâu? Có thể là một hoặc hai thập niên nữa. Có thể là tận nửa thế kỷ (giống Định luật Moore đã từng).

Thứ hai, bạn hãy nhìn vào sự nhiệt huyết ban đầu của khách hàng. Nếu thấy người tiêu dùng không mất nhiều thời gian để được thuyết phục, họ chỉ cần nhìn thấy và dùng thử sản phẩm là “xuống tiền” ngay, nghĩa là bạn đang ở đúng nơi. Không cần bán hàng kiểu thúc bách. Không cần ngân sách tiếp thị khổng lồ, chính sự hài lòng của khách hàng sẽ tự quảng bá sản phẩm giúp bạn.

Trước khi sáng lập Sequoia, Don từng là trưởng phòng bán hàng của một hãng bán dẫn lớn. Và như mọi người bán hàng khác, ông thích những sản phẩm “tự bán chính nó” – vừa đỡ mất công, doanh thu lại cao, hoa hồng thì hậu hĩnh.

Vậy AI đang bùng nổ ở đâu? Một dấu hiệu có thể thấy từ sớm là ở nơi các trung tâm dữ liệu đang phát triển mạnh mẽ. 

Một câu hỏi tương tự khác: các hãng vận hành trung tâm dữ liệu lớn nhất thế giới đang chọn mở rộng ở những nước nào?

Nếu tốc độ tăng trưởng ngành trung tâm dữ liệu đạt 15% mỗi năm, theo nghiên cứu của JLL Research, những quốc gia và vùng lãnh thổ nào đang chứng kiến nhu cầu tăng mạnh nhất? Những gã khổng lồ như Microsoft, Amazon, Oracle và Google đang rót hàng tỷ USD vào đâu?

Gợi ý: CEO của tất cả công ty tôi vừa điểm danh đều đã ghé thăm khu vực Đông Nam Á trong năm 2024. Lĩnh vực trung tâm dữ liệu tại khu vực Đông Nam Á được dự báo sẽ tăng trưởng ở mức hai con số, ngang với tốc độ tăng trưởng chung toàn cầu của lĩnh vực này.

Dự báo của tôi: người chiến thắng lớn trong kỷ nguyên AI không chỉ là các công ty AI, mà còn là những doanh nghiệp nào ứng dụng AI tốt nhất và nhanh nhất trên khắp mọi lĩnh vực từ nông nghiệp, sản xuất, vận chuyển cho đến đóng gói tiêu dùng – mọi ngành nghề hiện đại trên toàn cầu. Những doanh nghiệp ứng dụng AI tốt nhất sẽ vô cùng khôn ngoan và linh hoạt. Ngược lại, những công ty chậm chân sẽ gặp nhiều rắc rối.

Những công ty chậm chạp nhưng giàu có sẽ cố dùng tiền mua kiến thức và kỹ năng AI (thông qua các phi vụ sáp nhập), nhưng họ sẽ thua trước những doanh nghiệp biết ứng dụng AI giỏi nhất thế giới.

Rich Karlgaard là biên tập viên tại Forbes. Là tác giả và nhà tương lai học, ông đã xuất bản một số cuốn sách, mới nhất là cuốn Late Bloomers, khám phá đột phá về ý nghĩa của việc trở thành tài năng nở muộn trong nền văn hóa bị ám ảnh bởi điểm SAT và thành công sớm. Truy cập: https://www.forbes.com/sites/richkarlgaard/

Biên dịch: Vương Đỗ — Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 6.2025