Kakao hợp tác với OpenAI để thúc đẩy tăng trưởng

Bước những bước đầy tự tin và chủ ý tại buổi họp báo đông nghẹt người ở Seoul vào đầu tháng hai, Shina Chung, CEO của gã khổng lồ internet Hàn Quốc Kakao, trịnh trọng chào đồng sáng lập OpenAI Sam Altman. Sau sáu tháng đàm phán căng thẳng, Kakao và OpenAI đã chính thức đi đến một thoả thuận hợp tác, mở đường cho Kakao (với vốn hóa thị trường lên đến 20 tỷ USD) tiếp cận công nghệ tiên tiến của “gã khổng lồ” AI đến từ Mỹ. 

Chung, nữ CEO đầu tiên của Kakao, khẳng định rằng đây có thể là bước ngoặt giúp hiện thực hóa “mọi dịch vụ có thể tưởng tượng ra trong kỷ nguyên AI”, đồng thời mang đến cho Kakao cơ hội để vươn lên dẫn đầu cuộc đua công nghệ khốc liệt trong kỷ nguyên số.

Với sự hỗ trợ từ OpenAI, Kakao kỳ vọng sẽ hiện thực hóa tham vọng trở thành người tiên phong trong việc cung cấp các dịch vụ siêu cá nhân hóa cho 49 triệu người dùng của siêu ứng dụng KakaoTalk, vốn đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống số của người Hàn Quốc, tương đương 94% dân số cả nước.

Chung đặt mục tiêu triển khai vào tháng 11 tới một thế hệ trợ lý ảo (AI agents) không chỉ dừng lại ở việc trả lời câu hỏi đơn giản, mà còn có thể đưa ra quyết định và thực hiện hành động thay cho người dùng.

Chúng tôi cần một đối tác có thể tin cậy, đặc biệt là một đơn vị dẫn đầu về hiệu năng và đổi mới,” Chung chia sẻ trong buổi phỏng vấn độc quyền với Forbes Asia tại văn phòng của Kakao ở Pangyo, trung tâm công nghệ của Hàn Quốc nằm ở phía Nam Seoul. “Chúng tôi có cùng triết lý (với OpenAI).”

Đối với Kakao nói chung và Chung nói riêng, liên minh với OpenAI có thể là yếu tố mang tính bước ngoặt. Kể từ khi nhậm chức vào tháng 3.2024, thách thức lớn nhất của Chung là đưa công ty vượt qua giai đoạn doanh thu trì trệ dài nhất trong lịch sử 15 năm. Ở tuổi 50, nữ lãnh đạo từng có mặt trong danh sách Những nữ doanh nhân quyền lực của Forbes Asia năm 2024 tin rằng chiến lược tập trung toàn lực vào AI sẽ trở thành cú hích cho tăng trưởng. “Chúng tôi đang chuẩn bị những thay đổi lớn cho KakaoTalk để AI có thể thâm nhập sâu vào nhiều dịch vụ của nền tảng này,” Chung chia sẻ.

Thương vụ này không chỉ mang lại lợi ích cho Kakao. Với OpenAI, đây là cơ hội để mở rộng tham vọng toàn cầu, thông qua việc tiếp cận một trong những thị trường am hiểu công nghệ bậc nhất thế giới – nơi có số lượng người dùng trả phí ChatGPT cao nhất ngoài nước Mỹ.

“Chúng tôi rất phấn khích khi có thể mang công nghệ AI tiên tiến đến với hàng triệu người dùng của Kakao và cùng nhau tạo nên những dịch vụ có thể định hình lại cách con người giao tiếp và kết nối,” Kevin Weil, giám đốc sản phẩm của OpenAI, chia sẻ qua email.

Chỉ một ngày trước khi bắt tay với Chung, Sam Altman đã có mặt tại Tokyo để cùng Masayoshi Son (nhà sáng lập SoftBank) công bố liên doanh mới, với mục đích cung cấp dịch vụ AI cho các doanh nghiệp Nhật Bản. SoftBank gần đây cũng dẫn đầu vòng gọi vốn 40 tỷ USD liên quan tới OpenAI, đồng thời hợp tác cùng công ty này trong dự án Stargate trị giá 500 tỷ USD, với mục tiêu xây dựng các trung tâm dữ liệu AI tại Mỹ.

Đây là một bước ngoặt quan trọng đối với Kakao. Khác với những tên tuổi lớn như Samsung hay Hyundai vốn dựa vào xuất khẩu toàn cầu, Kakao lại phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường Hàn Quốc, nơi đang phải đối mặt với một cuộc suy thoái ngày càng trầm trọng. Kinh tế trong nước vừa ghi nhận mức giảm 0,2% GDP trong quý đầu năm, chịu tác động từ nguy cơ chiến tranh thương mại toàn cầu, sức mua của người tiêu dùng suy giảm và bất ổn chính trị kéo dài.

Năm 2024, Kakao đã thu hẹp khoản lỗ ròng xuống còn 161,9 tỷ won (119,4 triệu USD) – một bước tiến dài so với con số 1,82 nghìn tỷ won của năm trước. Doanh thu tăng nhẹ 4%, lên 7,87 nghìn tỷ won. Theo Kakao, liên minh với OpenAI có thể mở ra đà tăng trưởng hai con số trong hai năm tới, khi tập đoàn từng nổi tiếng với ứng dụng nhắn tin dần tái định hình mình thành doanh nghiệp internet xoay quanh AI.

Để chiếm thế thượng phong trước Naver, đối thủ trực tiếp của Kakao và là công ty internet lớn nhất Hàn Quốc về doanh thu (đạt 10,73 nghìn tỷ won năm 2024), Chung phải tức tốc tích hợp công nghệ AI vào toàn bộ hệ sinh thái Kakao, từ nhắn tin đến giao dịch ngân hàng số. Naver (có trụ sở tại Seongnam) được đánh giá là đang dẫn trước Kakao với mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) HyperClova X, ra mắt năm 2023 và được tối ưu cho ngôn ngữ và văn hóa Hàn Quốc. 

Không chậm trễ, vào giữa tháng sáu, Kakao công bố khoản đầu tư 600 tỷ won để xây dựng trung tâm dữ liệu AI rộng 92.000m² tại thành phố Namyangju, cách Seoul khoảng 25km. Đây sẽ là trung tâm dữ liệu thứ hai của Kakao, sau khi công ty khánh thành cơ sở tại Ansan với dung lượng lưu trữ lên đến sáu tỷ gigabyte vào năm 2024. Trung tâm mới dự kiến sẽ khởi công vào năm 2026 và đi vào hoạt động năm 2029. 

•  •  •

Bằng cách tận dụng mô hình LLM của Open AI, Kakao đang phát triển một hệ thống đa nhiệm với mục tiêu giữ chân người dùng càng lâu càng tốt, đồng thời khiến họ chi tiêu nhiều hơn trong quá trình sử dụng. “Thay vì tranh đua tốn kém trên các bảng xếp hạng mô hình AI mạnh nhất, chúng tôi quyết định tiếp cận thị trường một cách thực dụng hơn và tập trung hiệu quả chi phí,” nữ CEO cho biết.

Nhờ ứng dụng các trợ lý ảo do OpenAI phát triển, Kakao có thể triển khai hệ thống tự động thực hiện các tác vụ trong hệ sinh thái số của Kakao mà ít cần sự can thiệp từ con người: đặt bàn nhà hàng, gọi taxi, thanh toán bữa ăn… Chung tin rằng sự “tích hợp” này sẽ giúp Kakao tăng doanh thu từ quảng cáo, vốn là nguồn thu chính của hãng, bằng cách tiếp cận người dùng qua khung chat hay những kênh tích hợp. “AI giúp cải thiện mảng kinh doanh cốt lõi của chúng tôi, nhất là quảng cáo và thương mại,” bà nói.

“Trợ lý ảo sẽ tự động làm việc thay bạn và cuộc sống sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, ngay cả khi bạn không hiểu về AI.”

Quảng cáo chiếm 15% doanh thu tập đoàn trong năm ngoái, trong khi mảng thương mại đóng góp 11%. Kakao thu hoa hồng lên đến 8% trên mỗi giao dịch quà tặng giữa người dùng KakaoTalk. Trung bình mỗi ngày có khoảng 600.000 món quà (từ socola đến mỹ phẩm và quần áo) được trao đổi dưới hình thức voucher điện tử, có thể sử dụng tại các nhà hàng, cửa hàng tham gia hoặc đặt mua trực tiếp từ cửa hàng quà tặng trên nền tảng.

“Ngành quảng cáo hiện là nguồn thu chính của các công ty internet và sẽ thay đổi mạnh mẽ với sự xuất hiện của dịch vụ AI,” Jingu Kim, chuyên gia phân tích tại Kiwoom Securities, nhận định. Ông dự đoán các gói đăng ký B2C tích hợp dịch vụ trợ lý AI sẽ nhanh chóng được người dùng đón nhận. “Chúng tôi tin rằng Kakao có thể đạt được tăng trưởng bền vững và nâng cao giá trị thông qua hợp tác với OpenAI.”

Trong một đợt thử nghiệm nội bộ đầu tháng năm, Kakao đã ra mắt một ứng dụng nhắn tin độc lập mới mang tên Kanana, hiện đang trong giai đoạn beta (thử nghiệm giới hạn). Ứng dụng này có hai trợ lý AI là Kana và Nana. Được vận hành nhờ sự kết hợp giữa mô hình GPT của OpenAI và mô hình ngôn ngữ nhỏ (SLM) do Kakao tự phát triển, Kanana có thể hỗ trợ người dùng trong các cuộc trò chuyện cá nhân và nhóm: trả lời câu hỏi, tóm tắt nội dung thảo luận, đặt lịch họp cho sự kiện, và chia sẻ các cập nhật mới. Kakao không tiết lộ chi phí đầu tư cho dự án này, nhưng cho biết hiện có khoảng 400 nhân viên (gần 10% tổng nhân sự của công ty) đang làm việc trong lĩnh vực AI.

Chung cho biết: “Trong những trường hợp sử dụng hằng ngày, chúng ta không cần phải đầu tư vào một mô hình LLM.” Lý do là vì việc đó có thể tốn đến hàng trăm triệu đô la và mất nhiều năm phát triển. Theo bà, các mô hình SLM không chỉ có chi phí thấp hơn mà còn an toàn hơn, ít khi đưa ra những câu trả lời sai lệch, đồng thời bảo mật tốt hơn. Đặc biệt, SLM không cần kết nối mạng với hệ thống điện toán đám mây, vốn có nguy cơ bị xâm nhập hoặc rò rỉ dữ liệu từ máy chủ.

Kakao sẽ sử dụng mô hình SLM của riêng mình để xử lý các tác vụ đơn giản, trong khi những công việc phức tạp hơn sẽ được mô hình LLM của OpenAI đảm nhiệm. Đây cũng là chiến lược mà Apple đang áp dụng: những câu hỏi đơn giản được Siri trả lời, dựa trên mô hình Apple Intelligence LLM do Apple tự phát triển, còn những truy vấn phức tạp hơn sẽ được chuyển tiếp cho ChatGPT. Chung giải thích: “Trước đây, ai cũng mặc định dùng GPU cho trí tuệ nhân tạo, nhưng liệu có hợp lý không khi phải sử dụng những con chip đắt đỏ nhất cho những tác vụ suy luận đơn giản?”

Công ty dự kiến sẽ hoàn tất giai đoạn thử nghiệm kín của Kanana vào tháng 11, trùng thời điểm ra mắt trợ lý AI hợp tác giữa OpenAI và Kakao. “Trợ lý ảo này sẽ tự động thực hiện công việc thay bạn và cuộc sống sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, ngay cả khi bạn không hiểu về AI,” Chung cho biết. “Hiện nay, bạn phải tìm xem nên dùng ứng dụng nào, mở ứng dụng đó rồi mới thao tác. Nhưng với AI có tính tác vụ chủ động (agentic AI), mọi thứ sẽ diễn ra một cách liền mạch, tự nhiên và không cần can thiệp thủ công.”

•  •  •

Bên cạnh mảng công nghệ, Chung cũng tiến hành tinh gọn Kakao, loại bỏ các mảng ngoài lõi và giảm 1/5 số lượng công ty liên kết trong hai năm từ 147 xuống còn 115. Kakao cũng dự kiến tách Daum, cổng thông tin lớn thứ hai Hàn Quốc về lượng truy cập mà công ty mua lại vào năm 2014. Sự tinh giản này giúp Chung tập trung phát triển các mảng khác trong danh mục đầu tư của Kakao cả trong và ngoài nước, đặc biệt là ngân hàng, giải trí và y tế số.

Vào tháng sáu, liên doanh giữa ngân hàng trực tuyến Kakao Bank và tập đoàn tài chính SCBX của Thái Lan đã được Chính phủ Thái Lan chấp thuận, cho phép Kakao thành lập ngân hàng ảo tại Thái Lan. Đầu năm nay, Kakao Entertainment đã công bố ra mắt toàn cầu ứng dụng cộng đồng người hâm mộ Berriz, trong khi Kakao Healthcare ký kết hợp tác với startup chăm sóc người cao tuổi Caring (trụ sở tại Seoul) và mở rộng hoạt động sang thị trường Nhật Bản.

Doanh thu của Kakao bắt đầu chững lại sau khi đạt đỉnh 2.000 tỷ won trong quý 3.2023. Trước áp lực tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, nhà sáng lập Kim Beom-su quyết định xoay mũi nhọn sang mảng giải trí. Ông Kim, người nắm giữ 24% cổ phần của Kakao và có tài sản ròng ước tính 5,1 tỷ USD, đã tham gia cuộc chiến thâu tóm “đế chế giải trí” K-pop SM Entertainment, đối đầu với tỷ phú Bang Si-hyuk của Hybe, đơn vị quản lý nhóm nhạc toàn cầu BTS. Cuối cùng, Kakao đã giành chiến thắng, mua lại 35% cổ phần của SM với giá 1,3 nghìn tỷ won vào tháng 3.2023. Tuy nhiên, các công tố viên cáo buộc rằng ông Kim, vốn được xem là người tiên phong trong ngành Internet Hàn Quốc, đã thao túng giá cổ phiếu của SM nhằm ngăn cản Hybe thâu tóm công ty. Ông Kim đã bị bắt vào tháng 7.2024 và hiện được tại ngoại chờ xét xử. Trong thông điệp gửi nhân viên Kakao, ông phủ nhận mọi cáo buộc: “Những cáo buộc đó không đúng sự thật. Tôi chưa bao giờ chỉ đạo hay dung túng cho bất kỳ hành vi phi pháp nào.”

Khi cuộc chiến thâu tóm SM Entertainment diễn ra, Chung đang điều hành quỹ đầu tư mạo hiểm Kakao Ventures và giữ một ghế trong hội đồng quản trị của Kakao. Bà đã gây dựng được danh tiếng trong giới đầu tư mạo hiểm, với danh mục đầu tư sản sinh ra bốn “kỳ lân” (các công ty khởi nghiệp đạt định giá trên một tỷ USD).
Để ổn định tình hình sau giai đoạn biến động, HĐQT Kakao đã bổ nhiệm Chung làm giám đốc điều hành (CEO) vào năm 2024. “Tôi xem giai đoạn đó như một bước ngoặt của Kakao,” bà hồi tưởng, “khủng hoảng đôi khi chính là cơ hội để tái sinh.”

Phong cách nhìn xa trông rộng của Chung được rèn giũa qua 25 năm sự nghiệp tại Boston Consulting Group, eBay và Naver. Chung học ngành văn học Pháp tại Đại học Yonsei ở Seoul (không phải vì bà đặc biệt yêu thích văn chương Pháp, mà vì đây là ngành thời thượng trong giới nữ sinh giỏi thời ấy). Sau đó, bà lấy bằng thạc sĩ Marketing cũng tại Yonsei và MBA tại Đại học Michigan.

“Khủng hoảng đôi khi chính là cơ hội để tái sinh.”

Năm 2014, bà gia nhập Kakao Ventures trong vai trò đối tác, và trở thành CEO chỉ trong bốn năm. Mười năm làm việc tại quỹ đầu tư mạo hiểm này đã dạy bà “vận dụng trí tưởng tượng với sự tò mò,” bà chia sẻ. “Ví dụ, thị trường cho phần lớn các khoản đầu tư giai đoạn đầu khi đó chưa tồn tại, nên tôi phải tưởng tượng ra nó.” Điều đó đã thành hiện thực khi Kakao Ventures rót vốn sớm cho Rebellions, nhà sản xuất chip AI của Hàn Quốc, góp hai tỷ won trong tổng số 5,5 tỷ won vốn hạt giống năm 2020. Tháng 12.2024, Rebellions trở thành “kỳ lân” chip AI đầu tiên của Hàn Quốc, được định giá 1,3 ngàn tỷ won sau khi sáp nhập với một nhà sản xuất chip thuộc Tập đoàn SK của tỷ phú Chey Tae-won (Kakao vẫn nắm cổ phần).

Không ai có thể chắc chắn rằng canh bạc công nghệ lớn của Chung sẽ mang lại thành công. Có nhiều lo ngại rằng các trợ lý AI chỉ là làn sóng cường điệu nhất thời, tương tự như dự án metaverse của Facebook, khi tập đoàn này đổi tên thành Meta và rót hàng chục tỷ đô vào một thế giới ảo mà đến nay vẫn bị xem là thất bại. Cùng với OpenAI, các ông lớn công nghệ như Google, Anthropic và Salesforce cũng đã ra mắt các trợ lý AI dành cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, nhưng những sản phẩm này đến nay vẫn chưa thể trở thành xu hướng phổ biến.

•  •  •

OpenAI cũng bị hạn chế trong việc sử dụng dữ liệu cá nhân thu thập từ các trợ lý AI của Kakao, theo kết luận của cơ quan chức năng Hàn Quốc được đưa ra sau khi chính Kakao yêu cầu tiến hành rà soát, do lo ngại nguy cơ chia sẻ thông tin nhạy cảm như tài khoản ngân hàng hoặc dữ liệu thẻ tín dụng.
Theo phán quyết của Ủy ban Bảo vệ Thông tin Cá nhân, toàn bộ dữ liệu trò chuyện phải được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu do Kakao kiểm soát, và OpenAI không được phép sử dụng dữ liệu này cho mục đích thương mại. 

Hiện tại, cam kết đầu tư 100 nghìn tỷ won vào AI và hỗ trợ các tập đoàn công nghệ trong nước của tân Tổng thống Lee Jae-myung đã thổi bùng sức sống cho Kakao, giúp cổ phiếu của doanh nghiệp này tăng hơn 85% chỉ trong hai tháng. Giới đầu tư cũng ồ ạt rót vốn sau khi có đề xuất ban hành luật cho phép các doanh nghiệp Hàn Quốc phát hành stablecoin neo theo đồng won, trong đó nền tảng thanh toán niêm yết Kakao Pay được xem là một trong những bên hưởng lợi lớn nhất. Cổ phiếu Kakao Pay từng tăng vọt, nhưng gần đây đã điều chỉnh mạnh sau khi cơ quan quản lý cảnh báo về những rủi ro liên quan đến stablecoin. Dẫu vậy, Chung vẫn cho thấy sự bền bỉ và nhạy bén để vượt qua những thử thách này. Bà nói mình còn một “vũ khí bí mật” luôn đồng hành: trí tưởng tượng. “Mọi thứ sẽ vận hành trơn tru,” bà dõng dạc tuyên bố. “Đặc biệt là khi một kỷ nguyên mới bắt đầu.” 

Biên dịch: Hoàng Thi — Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 9/10.2025