Hindenburg Research cáo buộc công ty của tỉ phú Timur Turlov gian lận

Ngày 15.8, công ty bán khống Hindenburg Research công bố báo cáo mới nhất cáo buộc Freedom Holding Corp., công ty dịch vụ tài chính niêm yết trên Nasdaq có trụ sở tại Kazakhstan, thực hiện nhiều hoạt động gian lận và bất hợp pháp.

Một điều Hindenburg đã không đề cập đến: nhà sáng lập Freedom Holding, Timur Turlov, 35 tuổi, nằm trong danh sách tỉ phú của Forbes kể từ năm 2021, với khối tài sản ước tính trị giá khoảng 3,2 tỉ USD tính đến thời điểm kết thúc phiên giao dịch trong ngày 15.8. Giá trị này giảm hơn 100 triệu USD trong một ngày.

Vào năm 2021, Forbes đưa tin chi tiết về giá cổ phiếu của Freedom Holdings tăng một cách khó hiểu và một số vấn đề liên quan đến cách thành lập của công ty môi giới này.

Hindenburg Research cáo buộc Freedom Finance, đơn vị môi giới chứng khoán thuộc công ty, không thực hiện lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và châu Âu kể từ khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine diễn ra. Công ty vẫn cung cấp dịch vụ cho khách hàng ở Nga, bao gồm khách của những công ty nằm trong danh sách trừng phạt. (Công ty thừa nhận cung cấp “dịch vụ môi giới cho một số cá nhân và tổ chức bị áp lệnh trừng phạt” trong báo cáo thường niên được công bố hồi đầu tháng này.)

Hindenburg Research cũng cáo buộc Freedom Holding Corp. “làm giả báo cáo doanh thu,” thao túng giá cổ phiếu của công ty, và gộp tiền của khách hàng. “Freedom Holding có nhiều dấu hiệu vi phạm liên quan đến tài chính đáng bị điều tra,” Hindenburg Research viết.

Trong phiên giao dịch ngoài giờ vào ngày 15.8, giá cổ phiếu của công ty giảm 3,2%, kéo vốn hóa xuống còn gần 4,4 tỉ USD. Turlov sở hữu hơn 70% cổ phần nên giá cổ phiếu của công ty ít bị ảnh hưởng bởi tâm lý chung của nhà đầu tư.

“Những cáo buộc trong báo cáo của Hindenburg là không có căn cứ,” phát ngôn viên của công ty gửi email nói với Forbes. “Freedom Holding và các công ty con tiếp tục cung cấp tất cả thông tin cần thiết cho cơ quan quản lý cũng như nhà đầu tư. Họ cũng có thể xem báo cáo thường niên chúng tôi đã nộp gần đây và báo cáo tài chính được kiểm toán trên trang web công ty.”

Trong năm 2022, Freedom Holding Corp. đối mặt với nhiều thách thức. Hồi tháng 12.2022, ủy ban Giám sát kế toán các công ty đại chúng đã xử phạt các kiểm toán viên của công ty nhỏ WSRP LLC ở Utah thực hiện kiểm toán cho Freedom Holding Corp. trong thời gian trước đây vì không “điều tra mục đích kinh doanh của các bên thực hiện giao dịch.”

Freedom cũng phải gửi lại báo cáo lợi nhuận trong năm 2022 và ba báo cáo tài chính của quý 4.2021, quý 2 và quý 3.2022. Nasdaq đe dọa hủy niêm yết công ty kể từ ngày 15.6.2023.

Hơn hai năm trước, Forbes đã đưa tin về Freedom. Lúc đó, giá cổ phiếu của công ty tăng vọt, giúp nhà sáng lập kiêm CEO Turlov trở thành tỉ phú. Anh là người gốc Nga thuộc thế hệ Millennials và thích mặc áo cổ lọ màu đen.

Trước đây, công ty giao dịch trên thị trường chứng khoán phi tập trung ở Hoa Kỳ và được niêm yết trên Nasdaq vào tháng 10.2019. Như Turlov từng nói với Forbes trong cuộc phỏng vấn kéo dài hai giờ từ nhà ông ở Almaty, Kazakhstan: “Tôi quyết tâm phát triển công ty trở thành công ty đại chúng có kết quả hoạt động tốt để được giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán ở Hoa Kỳ. Bởi vì đó là mục tiêu hàng đầu của công ty.”

Trong những tuần gần đây, nhiều nhân viên và nhà phân tích từng làm việc tại Freedom Finance chia sẻ với Forbes về ấn tượng và trải nghiệm của họ. Một vài điều họ nói giống như báo cáo Hindenburg Research công bố gần đây. Còn những người khác tiết lộ văn hóa làm việc và môi trường độc hại của công ty.

“Họ làm ăn không đàng hoàng,” cựu giám đốc điều hành của Freedom làm việc tại Dubai nói với Forbes trong một vài tuần trước. “Họ chủ yếu tìm kiếm các nguồn tiền từ những hoạt động phi pháp để đầu tư vào thị trường chứng khoán như trước đây họ từng làm rất thành công ở Nga,” nhân viên khác yêu cầu giấu tên cho biết thêm.

Cũng chính nhân viên này nói rằng Freedom đã không trả khoản tiền lương công ty nợ ông. “Họ nói, ‘Ngay sau khi có giấy phép, chúng tôi sẽ có thể mở tài khoản ngân hàng ở Dubai để trả lương cho bạn,’” nhân viên này nhớ lại. “Họ đã trả cho tôi tổng cộng khoảng 5.000 USD trong sáu tháng. Lẽ ra họ phải trả cho tôi số tiền đó trong một tháng. Họ vẫn còn nợ lương của tôi trong khoảng 8 tháng.”

Một nhân viên khác từng làm tại văn phòng của Freedom Finance ở Cyprus với khoảng 300 nhân viên phàn nàn về môi trường làm việc độc hại. “Quản lý lạm dụng tôi nhiều lần và tôi rất khó khăn để làm tiếp,” nhân viên từng làm việc trong lĩnh vực tài chính cho biết. Ông làm gấp đôi so với các đồng nghiệp nhưng những người quản lý vẫn không đánh giá cao ông.

“Họ muốn tôi thấy rằng tôi là người tệ nhất và không xứng đáng làm việc ở đó,” nhân viên này nhớ lại. Ông rời khỏi công ty sau sáu tháng làm việc. “Đó là thời gian làm việc khủng khiếp.”

Còn những nhân viên từng làm việc khác nhận xét công ty tốt hơn. “Đó là một trong những nơi tuyệt vời nhất mà tôi từng làm,” cựu giám đốc điều hành cấp cao của văn phòng ở Cyprus cho biết. “Những người tử tế nhất.” Họ không cảm thấy công ty có điều gì bất ổn. “Tôi không thấy điều gì lạ,” người này nói thêm. “Tôi là người khá hoài nghi, nhưng không thấy gì cả. Mọi thứ đều bình thường.”

Tuy nhiên, những gì người nhân viên này nói có lẽ đáng ngờ. Kể từ khi rời khỏi Freedom Finance, người này (yêu cầu Forbes không sử dụng tên) chuyển sang làm việc cho bộ phận đầu tư thị trường chứng khoán của Alfa Bank, ngân hàng tư nhân lớn nhất của Nga nằm trong danh sách trừng phạt của EU và Hoa Kỳ. Theo báo cáo của Hindenburg, Freedom “vẫn cung cấp cho khách hàng nhiều cách lách lệnh trừng phạt thông qua Alfa Bank.”

“Chúng tôi sẽ không bao giờ bình luận về nhân viên hoặc các vấn đề việc làm,” phát ngôn viên của Freedom Holding cho biết.

Turlov bắt đầu sự nghiệp tài chính gần hai thập niên trước. Hồi năm 2021, Turlov kể với Forbes rằng năm 2003, ở tuổi 16, anh nộp đơn xin làm việc bán thời gian ở vị trí giao dịch viên tại công ty thương mại ở Moscow, trước khi chuyển đến ngân hàng khác hai năm sau đó với mục tiêu đầu tư vào thị trường Hoa Kỳ. Khi cuộc đại suy thoái xảy ra và Turlov mất việc, anh cùng với 6 đồng nghiệp thành lập Freedom.

Tập đoàn thành lập cửa hàng ở Almaty, Kazakhstan và từ đó mở rộng hoạt động kinh doanh sang các nước Đông Âu khác. Turlov gia nhập thị trường Hoa Kỳ vào năm 2015, khi đó công ty hoàn tất việc sáp nhập ngược với Bmb Munai, công ty do Nevada thành lập và trước đây sở hữu tài sản dầu khí của Kazakhstan. Chủ tịch Askar Tashtitov của Bmb tiếp tục giữ vị trí này tại Freedom.

Vào năm 2019, Turlov thực hiện đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. “Trong những ngày đầu tiên trong sự nghiệp của mình, tôi chưa bao giờ dám nghĩ rằng lượng cổ phiếu của công ty giao dịch trong ngày lên đến 1 triệu,” anh nói với Forbes.

Timur Turlov cũng sở hữu công ty môi giới FFIN Belize ở quốc gia Trung Mỹ Belize. Đây là đơn vị bên thứ ba phụ trách giao dịch cổ phiếu cho khách hàng của Freedom ở Hoa Kỳ. Vào năm 2021, Turlov giải thích anh thành lập chủ thể ở nước ngoài này do hạn chế trong quy định pháp lý ở Kazakhstan. Nhưng Hindenburg tuyên bố đồng thời dẫn lời các cựu giám đốc điều hành của công ty nói rằng thực ra FFIN Belize được sử dụng để “chuyển tiền mặt ra khỏi Nga mà không quan tâm đến quy trình thẩm định để chống rửa tiền.”

Freedom tiết lộ bí mật với Bloomberg và những cơ quan báo chí khác rằng có một quỹ phòng hộ mua cổ phiếu trực tiếp từ các nhà bảo lãnh cho đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Sau đó quỹ chuyển cổ phiếu cho Freedom thông qua chi nhánh ở Belize để đến khách hàng của công ty.

Nhưng Hindenburg cho rằng quỹ phòng hộ đó có thể hoàn toàn không tồn tại. Ngoài ra, công ty còn trích dẫn lời của các nhân việc làm tại công ty để khẳng định điều này. Jay Ritter, giáo sư của trường Kinh doanh Warrington thuộc đại học Florida, cũng hoài nghi về sự tồn tại của quỹ.

“Công ty không che giấu thông tin bán cổ phiếu cho quỹ này. Không có khoản đầu tư trước IPO. Tất cả đều được thực hiện một cách minh bạch,” Ritter, người nghiên cứu về IPO, nói với Forbes trong vài tuần trước. “Tôi thấy có gì đó thật đáng nghi ở đây.”

Biên dịch: Gia Nhi

———————-

Xem thêm:

Điều tra của forbes: hồ sơ “đế chế” adani của ấn độ
Calvin Lo bịa đặt thông tin để lọt vào danh sách tỉ phú của Forbes