Điều gì đang diễn ra với ngân hàng Thụy Sĩ Credit Suisse?

Trong hơn một tuần qua, những lo ngại xoay quanh tình hình tài chính của tập đoàn ngân hàng Thụy Sĩ Credit Suisse đã dấy lên nỗi lo sợ mới cho thị trường về sự sụp đổ tương tự Lehman Brothers vào năm 2008.

Những tin đồn có tính rủi ro cao cho rằng ngân hàng này phá sản đã đẩy giá cổ phiếu xuống mức thấp kỷ lục trong phiên giao dịch hôm 3.10 và chi phí bảo hiểm cho khả năng vỡ nợ tăng mạnh nhất trong hơn hai thập kỷ qua.

Trong phiên giao dịch sáng ngày 3.10, cổ phiếu của Credit Suisse giao dịch ở mức “đáy” 3,7 USD, sau đó tăng trở lại trên 4 USD vào cuối ngày. Từ đầu năm 2022, cổ phiếu đã bốc hơi xấp xỉ 60% giá trị và trên đà giảm lớn nhất lịch sử của ngân hàng này.

Tuy vậy, các chuyên gia nhận định Credit Suisse không có khả năng sụp đổ ngay cả khi hợp đồng hoán đổi rủi ro do vỡ nợ (CDS), lớp phòng thủ giúp ngân hàng này tránh nguy cơ vỡ nợ, tăng mạnh hôm 3.10. Tuy vậy, bất chấp những lời đồn đoán xuất hiện “khoảnh khắc Lehman Brothers”, phần lớn các chuyên gia tại Wall Street đều bác bỏ khả năng về cuộc suy thoái khác làm rung chuyển toàn bộ hệ thống tài chính.

“Thế giới nay rất khác so với năm 2008, thời điểm mọi người đột ngột nhận ra tình cảnh thua lỗ diện rộng trong toàn bộ hệ thống tài chính,” James Angel, giáo sư ngành tài chính của trường Kinh doanh McDonough trực thuộc đại học Georgetown, nhận định. Tuy có những hiện thực “đau đớn” về tình hình thị trường hiện nay khi suy thoái kinh tế toàn cầu đang đến gần, “không có vấn đề nào lớn mang tính hệ thống ảnh hưởng đến thế giới như năm 2008,” Angel cho biết thêm.

Hơn nữa, so với cuộc khủng hoảng tài chính, các ngân hàng nay hoạt động dưới nhiều quy định giám sát chặt chẽ hơn với những bài kiểm tra nghiêm ngặt về tính ổn định. Tuy vậy, Angel nhận định, CDS của Credit Suisse tăng mạnh do thị trường đang trong tâm lý hoang mang, khi các nhà đầu tư cho rằng nếu có một ngân hàng với rủi ro cao về tài chính thì sẽ xuất hiện nhiều ngân hàng khác.

“Credit Suisse vẫn đang trong ‘chu kỳ tồi tệ’, với những tin tức không có lợi chỉ khiến CDS tăng cao hơn và đẩy giá cổ phiếu xuống mặc cho những nỗ lực trấn an thị trường từ ban quản lý. Các nhà đầu tư không nhất thiết phải vội vàng rót tiền vào cổ phiếu của Credit Suisse và chúng tôi chắc chắn rằng khó xảy ra ‘khoảnh khắc Lehman Brothers’,” Adam Crisafulli, nhà sáng lập của Vital Knowledge, cho biết.

Theo các chuyên gia, kịch bản tồi tệ nhất là khi Credit Suisse phải đệ đơn xin bảo hộ theo chương 11 trong Luật Phá Sản Hoa Kỳ, tạo ra “hiệu ứng gợn sóng” tác động tiêu cực đến phần còn lại của hệ thống tài chính khi rủi ro đối tác còn trở nên nan giải hơn. Trước đó, ngân hàng sẽ phải đạt đến mức không thể huy động vốn cho tài sản.

Theo Angel, câu hỏi lớn đặt ra là các cơ quan quản lý sẽ làm thế nào để ứng phó với kịch bản trên. Có khả năng Credit Suisse phải tiến hành tái cơ cấu, huy động vốn với lãi suất thấp hoặc vay vốn thông qua cơ sở cho vay chiết khấu của ngân hàng trung ương.

Trước đây, các định chế tài chính có tình hình tài chính khó khăn phải bán bớt tài sản hoặc thực hiện thỏa thuận hay sáp nhập với một định chế tài chính khác để bù vào tỉ lệ vốn. Giải pháp cuối cùng để ngăn nguy cơ vỡ nợ của các cơ quan quản lý là viện trợ chính phủ tương tự như năm 2008, khi ngân hàng trung ương Thụy Sĩ can thiệp bằng nguồn quỹ khẩn cấp cho UBS (Credit Suisse khi ấy huy động vốn từ bên ngoài).

Tuy vậy, Angel nhận định vẫn không có khả năng xảy ra “sự kiện Lehman Brothers”, khi tình thế của Credit Suisse có vẻ như theo góc độ của một công ty hơn, khi ngân hàng này đã vướng vào các vụ bê bối trong những năm gần đây và đang phải trả giá cho điều đó.

Các nhà phân tích của KBW so sánh trường hợp của Credit Suisse hiện nay với Deutsche Bank năm 2016, khi ngân hàng Đức cũng đối mặt với những lo ngại về tính thanh khoản. Vào thời điểm đó, Deutsche Bank đang phải đối mặt với một cuộc điều tra liên bang liên quan đến chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp (MBS), CDS tăng cao hơn, hạ xếp hạng tín dụng và một số khách hàng ngừng giao dịch với ngân hàng.

Tuy vậy, áp lực giảm xuống khi Deutsche Bank đạt mức phí dàn xếp thấp hơn dự kiến và huy động nguồn vốn mới có giá trị gần 8 tỉ USD.

Trong bản ghi nhớ vào tuần trước, Ulrich Körner, giám đốc điều hành (CEO) của Credit Suisse cho biết ngân hàng này đang bước vào giai đoạn quan trọng trong kế hoạch tái cơ cấu, mặc dù ông thuyết phục nhân viên không nhầm lẫn giữa “kết quả giao dịch cổ phiếu hằng ngày với cơ sở vốn vững chắc và khả năng thanh khoản”. Credit Suisse đã thảo luận về việc bán tài sản như một phần trong quá trình cải tổ và cập nhật kế hoạch kinh doanh, bên cạnh báo cáo tài chính cho quý 3 vào ngày 27.10.

Trong thời gian gần đây, các nhà phân tích của Deutsche Bank và KBW đều ước tính Credit Suisse sẽ tốn gần 4 tỉ USD cho kế hoạch tái cơ cấu.

Trong một văn bản hôm 3.10, nhóm các nhà phân tích của Citigroup với Andrew Coombs cho biết, cổ phiếu của Credit Suisse đang ở mức thấp kỷ lục và chỉ có “những người đủ can đảm” mới dám đầu tư vào. Các nhà phân tích cho biết có “mức độ rủi ro đáng kể” từ việc Credit Suisse thực hiện kế hoạch chiến lược mới và thị trường đang định giá cho những gì có thể trở thành đợt huy động vốn pha loãng cao. Tuy nhiên, các nhà phân tích không tin đây là một “cuộc suy thoái năm 2008” khác.

Tương tự, JPMorgan lập luận rằng Credit Suisse vẫn có độ thanh khoản và vị thế vốn mạnh, dựa trên kết quả tài chính từ quý kinh doanh gần nhất.

Biên dịch: Minh Tuấn