Đấu với người khổng lồ

Giai đoạn 2019–2021 là thời điểm định mệnh với ngành thương mại điện tử toàn cầu. Khi gã khổng lồ Amazon mở cửa cho các nhà bán hàng quốc tế, hàng loạt công ty bị đè bẹp trong cuộc đổ bộ thần tốc của các đội quân thương mại Trung Quốc. Trong đó không hiếm những cái tên Âu Mỹ từng được định giá hàng trăm triệu USD. Ở trung tâm cơn lốc ấy, thương hiệu Yes4All của một CEO Việt Nam, Nguyễn Chí Mỹ, trỗi dậy tăng trưởng gấp 4–5 lần, được Amazon và Walmart đưa vào danh sách đối tác chiến lược và trở thành trường hợp hiếm hoi từ Đông Nam Á có thể bứt phá trong cuộc chơi “bán hàng vào nước Mỹ”.

Gặp Forbes Việt Nam trong lần đầu trả lời phỏng vấn độc quyền, ông Nguyễn Chí Mỹ, 51 tuổi, cho biết công ty đang trên đà có thể vượt mức doanh thu 200 triệu USD trong năm 2025. “Mong muốn của chúng tôi là có thể đưa Yes4All niêm yết trên sàn quốc tế trước năm 2030, trở thành thương hiệu nổi tiếng toàn cầu với định giá kỳ vọng trên 2 tỷ USD,” ông Mỹ nói.

Yes4All có trụ sở chính tại TP.HCM, là công ty thương mại điện tử của người Việt có quy mô lớn nhất về doanh thu tổng hợp, chuyên về các sản phẩm thể thao tại gia và nội thất, theo tự bạch. Công ty hiện chiếm 25% thị phần sản phẩm tạ chuông (kettlebell) của Amazon, lớn nhất sàn, vượt cả shop “con ruột” Amazon Basics, theo Smallcount. Trong mảng nội thất, công ty đã đạt doanh thu 50 triệu USD sau hai năm phát triển. 

Yes4All bắt đầu thu hút sự chú ý của giới thương mại điện tử toàn cầu nhờ chuỗi tăng trưởng mạnh từ khi có chính sách thuế quan của Mỹ áp vào hàng hóa Trung Quốc giai đoạn 2018-2019. Năm 2019, doanh thu Yes4All đạt hơn 40 triệu USD, được xem là mốc nền. Năm 2020, con số tăng hơn gấp đôi. Năm 2021, công ty ghi nhận doanh thu ước tính đạt trên 104 triệu USD, đồng thời bắt đầu chuỗi tăng trưởng trên dưới 30%/năm cho đến nay. Đội ngũ công ty hiện có khoảng 500 người, trong đó 90% ở Việt Nam và khoảng 50 người làm việc tại các kho bãi ở Mỹ.

Về cấu trúc chuỗi cung ứng, dữ liệu hải quan Mỹ cho thấy trước năm 2023, đại đa số hàng hóa của Yes4All được nhập khẩu vào Mỹ trực tiếp từ Trung Quốc. Hàng được lưu tại kho bãi của công ty tại Mỹ trước khi bán trên sàn Amazon, Walmart hay Wayfair. Sau đó, công ty thêm vào danh mục sản phẩm nội thất và liên tục gia tăng khối lượng nhập khẩu từ Việt Nam. Đến cuối năm 2024, Yes4All nhập khẩu vào Mỹ tổng cộng khoảng 1.300 container, nguồn hàng phân bổ gần như đồng đều giữa Việt Nam và Trung Quốc. 

Vẻ ngoài thân thiện và giản dị, CEO Nguyễn Chí Mỹ trông giống một lập trình viên hơn là một chủ doanh nghiệp. Ông nói khá nhiều về quá khứ khó khăn và giấc mơ “trở nên vĩ đại”, không quên gắn liền với những bài học từng có và nhiệm vụ truyền cảm hứng của một ông chủ startup. 

Sinh ra trong một gia đình nhà giáo và công chức, Nguyễn Chí Mỹ vốn quen với môi trường kỷ luật nghiêm khắc và đầy kỳ vọng. Từ nhỏ, ông đã đặt mục tiêu đứng đầu lớp, đồng thời tiếp cận với tin học từ rất sớm.

 “Với Yes4All, lợi thế tuyệt đối chính là chi phí cố định thấp tại Việt Nam.”

---

Thể hình nhỏ con và thường xuyên bị bắt nạt, ông quyết định theo học võ thuật. Không chỉ học cách tự vệ và quản lý cảm xúc, trải nghiệm tại võ đường còn mang đến cho ông bài học đầu đời sâu sắc: muốn tồn tại, cần có một hệ sinh thái đủ mạnh. “Không còn bị ăn hiếp không phải chỉ vì tôi giỏi võ, mà vì tôi còn có chống lưng,” ông Mỹ kể lại, nửa đùa nửa thật.

21 tuổi, ông Mỹ bỏ dở đại học để theo cha sang Missouri (Mỹ) mở nhà hàng nhỏ vào năm 1995. Với người cha, giấc mơ đơn giản là mưu sinh ổn định; còn với người con, khát vọng lại lớn hơn nhiều: phải làm điều gì đó thật vĩ đại. Sau đó chuyển đến California, ông Mỹ vừa học vừa làm, mất hơn một thập niên để hoàn thành chương trình đại học.

Ông Mỹ học tại trường cao đẳng ít danh tiếng Orange Coast sau khi đã có thường trú nhân để giảm học phí. Do giao tiếp tiếng Anh không tốt, ông chủ Yes4All tự thúc ép bản thân đọc nhiều sách. Chính trong khoảng thời gian đó, sách giúp ông bén duyên với đầu tư, trở thành nhà đầu cơ trong ngày (day trader). Ông khoe mình kiếm bộn khi “đánh” chứng khoán Mỹ đúng trong giai đoạn thăng hoa. Bên cạnh đó, việc mua đi bán lại sách cũ cho ông cơ hội tập tành kinh doanh thương mại điện tử.

Từ thử nghiệm diễn đàn trao đổi sách cũ Yes4Students (tương tự Amazon ban đầu), website cho thuê phim Yes4Movies (tương tự Netflix), ông Mỹ thu được kết quả khả quan khi bán hàng trên Amazon, với thương hiệu Yes4All. 

“Tôi nhận ra một thương hiệu nếu muốn thắng thì phải biết mượn lợi thế. Còn muốn thắng tuyệt đối thì phải mượn được lợi thế tuyệt đối,” ông Nguyễn Chí Mỹ nói. Với Yes4All, lợi thế tuyệt đối này chính là chi phí cố định thấp tại Việt Nam.

•  •  •

Năm 2013, ông mở văn phòng tại TP.HCM, xây dựng hệ thống vận hành với đội ngũ người Việt chăm chỉ và chịu khó học hỏi. Ưu thế về chi phí cố định giúp Yes4All có thể vượt mặt các nhà bán hàng nhỏ lẻ cùng thời. Công ty nhanh chóng trở thành đối tác chiến lược của Amazon và Walmart năm 2016, giúp doanh nghiệp này kịp tích lũy trước làn sóng thương mại điện tử Trung Quốc ba năm sau đó. 

Lê Hoàng, CEO Staspi Solutions, đơn vị tư vấn tiếp thị và công nghệ cho các nhà bán hàng Việt, nhận định các nhà bán hàng Trung Quốc “mạnh toàn diện”, từ sản xuất, thiết kế sản phẩm, logistics đến tốc độ triển khai và giá thành. Chỉ trong ba năm, họ đã lấn át cả các thương hiệu Âu Mỹ ngay trên sân nhà như Amazon, Walmart, eBay; nhiều tên tuổi tỷ USD như Made.com hay Bowflex buộc phải phá sản.

CEO Nguyễn Chí Mỹ cũng cho rằng vì phải cạnh tranh với gã khổng lồ phương Bắc, nên phần lớn nhà bán hàng Việt Nam chưa chen chân được vào các sàn quốc tế. Giới quan sát trong ngành thương mại điện tử nhìn nhận đây là hệ quả dễ hiểu nếu xét đến việc Amazon nới lỏng điều kiện cho Trung Quốc sớm hơn một chút so với Việt Nam. Thêm vào đó, lực lượng vận hành trong nước còn thiếu người giỏi và tư duy phát triển còn nặng tính ăn xổi, thiếu chiến lược dài hạn.

Vậy, chiêu thức “sinh tồn” của gã nhỏ con Yes4All là gì? Chính là sự quen thuộc và kinh nghiệm cộng sinh với các nền tảng thương mại điện tử Âu Mỹ – điều mà các đối thủ Trung Quốc chưa kịp tích lũy nhiều. 

Theo CEO Nguyễn Chí Mỹ, cần hiểu Amazon là một nền kinh tế hoàn chỉnh, có cả ngân hàng, thị trường vốn, logistics, hệ thống pháp lý riêng và bộ máy kiểm soát chặt chẽ. Sàn có thể nâng một nhà bán hàng trở thành ngôi sao tỷ USD trong vài tháng, nhưng cũng có thể “khiến họ biến mất chỉ sau một đêm,” ông Mỹ nhận định.

Vì vậy, Yes4All trang bị một đội ngũ pháp lý hùng hậu lên đến 15 nhân sự, lo hàng loạt tác vụ từ sở hữu trí tuệ, tuân thủ các quy định. Công ty cũng sẵn sàng lao vào các cuộc khiếu nại và kiện tụng với đối thủ và kể cả các sàn để bảo vệ lợi ích chính mình. Ông Mỹ thủng thẳng: “Làm sàn thương mại điện tử mà không có đội ngũ pháp lý mạnh mẽ là không sống nổi đâu”.

Là một công ty thương mại điện tử phát triển nhanh chóng, Yes4All vốn có thừa sự gấp gáp lẫn hỗn loạn lại vấp phải khá nhiều trắc trở trong giai đoạn đầy biến động gần đây. Những bất đồng về tầm nhìn dẫn đến việc người đồng sáng lập Nguyễn Trung Dũng tách ra thành lập công ty HMD, mang theo một nửa đội ngũ cốt cán năm 2019. Ngay sau đó, bối cảnh tiêu dùng toàn cầu đảo chiều hậu Covid-19 và làn sóng siết thuế quan thời “Trump 2.0” tiếp tục tạo thêm áp lực lên toàn bộ chuỗi cung ứng và chiến lược mở rộng của công ty.

CEO Nguyễn Chí Mỹ sớm nhận ra: Yes4All cần thêm nguồn lực chống đỡ trước những cú xoay vĩ mô. Những biến động dồn dập sẽ không chỉ là khủng hoảng mà là phép thử sinh tồn. Muốn tồn tại và đi xa, công ty cần “lớn nhanh, lớn đủ”, không chỉ nhìn vào tăng trưởng mà còn phải là “một doanh nghiệp có sức bền dài hạn”.

Công ty quyết định mở rộng sang lĩnh vực nội thất (furniture), vốn là những sản phẩm cồng kềnh, ít nhà bán hàng dám thử. Với kinh nghiệm bán dụng cụ thể thao tại gia, Yes4All tối ưu toàn bộ chuỗi cung ứng, làm việc sát với các nhà cung cấp Việt Nam, tận dụng lợi thế chi phí và thuế nhập khẩu.

“Ông Trump nếu cứ đánh mạnh vào hàng Trung Quốc, mình sẽ bị hổng chân hoàn toàn. Yes4All phải tìm một danh mục mà Việt Nam có lợi thế,” CEO Nguyễn Chí Mỹ nói thêm: “Nếu đầu tư đủ và truyền cảm hứng đúng cách, giấc mơ cùng chinh phục nước Mỹ vẫn có cửa để thành công.” 

Nếu cột mốc 50 triệu USD doanh thu là thành tựu mà mảng dụng cụ tập luyện phải mất 10 năm để vươn tới thì mảng nội thất chỉ mất 3 năm. Tuy nhiên, hàng hóa nội thất cồng kềnh, không tối ưu về vận chuyển, lưu kho và giao nhận. Danh mục sản phẩm này vẫn chưa tìm được điểm hòa vốn. Vì thế, ông Mỹ vẫn phải dùng biên lợi nhuận từ các danh mục đã ổn định (vốn rơi vào khoảng 15-20%) để nuôi mảng mới. 

“Chúng tôi tin nền tảng tốt sẽ mang về doanh thu tốt,” ông Mỹ nói danh mục nội thất sẽ dần chiếm tỷ trọng lớn, đạt đến 60% doanh thu vào năm 2030.

Bên cạnh ưu thế hiểu biết về nền tảng và sản phẩm, ông Mỹ cũng hướng đến chiến lược dài hạn cho thương hiệu và nhân sự. Yes4All định hướng IPO trong vòng vài năm tới, với định giá kỳ vọng 2-3 tỷ USD. “IPO không chỉ để gọi vốn mà là bước xác lập vị thế thương hiệu toàn cầu,” ông Mỹ nói. Vì vậy, nếu có cơ hội định giá cao hơn tại Ấn Độ hoặc Tokyo, Yes4All sẵn sàng niêm yết tạm thời ở đó rồi quay về Mỹ sau.

Theo ông Mỹ, IPO còn là “cuộc sát hạch toàn diện” của một công ty. Đó là nơi thương hiệu, quản trị chiến lược, vận hành nhân sự, tài chính… đều được đặt dưới kính hiển vi toàn cầu. Công ty đã gọi vốn vòng tiền niêm yết từ Quỹ VIG, với khoảng 5,4 triệu USD cho 12% cổ phần năm 2022. Ông Mỹ nhận xét: “Số tiền không lớn nhưng tôi cần một tầm nhìn lớn và phải là người Việt để đồng hành trên chặng đường này.”

Về nhân sự, CEO Yes4All thừa nhận đây là thách thức lớn khi người của ông còn nặng tinh thần khởi nghiệp, chưa chuyên môn hóa sâu, chưa cực kỳ giỏi trong lĩnh vực của mình. Công ty có chương trình đào tạo chuyên sâu cho quản lý cấp cao, nhưng dường như đang còn loay hoay thử nghiệm ở cấp nhân viên. 

Ở giai đoạn tiếp theo, Yes4All sẽ tiếp tục chú trọng phát triển đội ngũ theo hướng “quý hồ tinh”, mà theo như cách nói của bà Linh Phạm, giám đốc nhân sự công ty là “bước nâng chuẩn về văn hóa và con người”. Ngoài ra, một mục tiêu cấp thiết khác là tìm kiếm thêm những đối tác chiến lược không chỉ giỏi về logistics, công nghệ, tài chính mà còn có khả năng mở cánh cửa vào các hệ sinh thái thương mại điện tử mới như Flipkart (Ấn Độ) hay Mercado Libre (Nam Mỹ).

“Không cần phải là người Mỹ, không nhất thiết học ở Harvard hay có mối quan hệ tại Washington. Chỉ cần học đủ sâu, làm đủ cực, tôi tin kết quả sẽ tới,” ông Mỹ chia sẻ. Ông gọi đây là một “khoảnh khắc lịch sử” khi một doanh nghiệp Việt như Yes4All có thể vươn ra toàn cầu bằng chính thực lực. “Nếu không phải bây giờ, thì còn chờ đến khi nào nữa?”

Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 7/8.2025