5 xu hướng trí tuệ nhân tạo hàng đầu trong năm 2023

Trong hơn một thập kỷ qua, nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) đã thâm nhập vào mọi ngõ ngách của đời sống xã hội, từ Chatbot, các trợ lý ảo như Siri (Apple) và Alexa (Amazon) cho đến công nghiệp cơ khí tự động cũng như xe tự hành. Thật khó để ngó lơ tác động từ công nghệ này.

Hiện nay, công nghệ phổ biến nhất trong việc hoàn thiện AI là máy học (ML), các thuật toán tân tiến được phát triển để thực hiện một công việc cụ thể, như trả lời câu hỏi, chuyển ngữ hay xác định lộ trình, và ngày càng tốt hơn khi tiếp xúc với nhiều dữ liệu hơn nữa.

Theo nghiên cứu của IDC, trong năm 2023, chính phủ các nước trên thế giới và doanh nghiệp sẽ đầu tư đến 500 tỉ USD vào công nghệ AI. Nhưng AI sẽ được ứng dụng như thế nào và có tác động ra sao? Sau đây, tôi sẽ đưa ra 5 xu hướng AI quan trọng nhất đối với các ngành nghề, lĩnh vực và xã hội trong năm 2023.

Quá trình dân chủ hóa AI

AI sẽ chỉ phát huy hết tiềm năng khi phổ biến tới mọi người, và mang lại lợi ích cho toàn bộ doanh nghiệp cũng như tổ chức. Trong năm 2023, việc này sẽ dễ dàng hơn bao giờ hết, với ngày càng nhiều ứng dụng mang AI đến mọi người dân, bất kể họ có kỹ năng chuyên môn hay không. Đó có thể từ hoạt động đơn giản như gợi ý văn hóa giúp giảm thao tác gõ chữ trong việc tìm kiếm hoặc viết mail, đến các ứng dụng cho phép ta tạo ra những bản báo cáo và hình ảnh trực quan tinh vi chỉ với một cú nhấp chuột.

Với sự xuất hiện của ngày càng nhiều nền tảng no-code và low-code, việc tự tạo ra ứng dụng trở nên dễ dàng hơn, ngay cả khi bạn không biết lập trình nếu không có ứng dụng nào đáp ứng nhu cầu của bạn. Bất kỳ ai cũng đều có thể tạo ra, thử nghiệm và vận hành các giải pháp dựa trên nền tảng AI bằng thao tác kéo và thả đơn giản hay các giao diện thiết kế wizard.

Ví dụ như SwayAI, nền tảng no-code dùng trong việc phát triển các ứng dụng AI cho doanh nghiệp và nền tảng Akkio có thể tạo những bộ công cụ dự đoán cũng như hỗ trợ đưa ra quyết định.

Nhìn chung, việc dân chủ hóa AI sẽ giúp các doanh nghiệp và tổ chức rút ngắn khoảng cách kỹ năng ứng dụng AI do thiếu hụt đội ngũ các nhà khoa học dữ liệu và kỹ sư phần mềm AI. Từ việc giúp mọi người có kiến thức của những nhà khoa học dữ liệu và kỹ sư phần mềm, tất cả chúng ta sẽ dễ dàng tiếp cận với khả năng và tiện ích từ AI.

AI Tạo sinh

Nếu bạn hỏi ai đó AI hữu ích nhất khi dùng cho việc gì, có lẽ phần lớn sẽ trả lời rằng công nghệ này chủ yếu dành cho các quy trình tự động hóa và tác vụ lập đi lập lại. Tuy việc này có phần đúng, ngày càng nhiều nhánh khóa học tập trung vào phát triển các công cụ và ứng dụng AI có khả năng sao chép một trong những kỹ năng chỉ có ở con người, tư duy sáng tạo.

Các thuật toán AI tạo sinh sẽ thu thập dữ liệu từ video, hình ảnh hoặc âm thanh, thậm chí là chương trình máy tính và sử dụng chúng để tạo ra nội dung hoàn toàn mới, chưa từng có trong thế giới thực. Một trong những mô hình AI tạo sinh nổi tiếng nhất là GPT 3 do OpenAI phát triển, có khả năng tạo ra văn bản và văn xui giống như con người. Một phiên bản khác của GPT3 có tên gọi DALL-E được dùng để tạo hình ảnh.

Công nghệ này đã đạt được thành tựu đáng kể nhờ vào những thử nghiệm như các đoạn video deepfake nổi tiếng lấy khuôn mặt của nam diễn viên Tom Cruise và màn trình diễn thu hút sự chú ý tại cuộc thi Tìm kiếm Tài năng Mỹ (America’s Got Talent) của nhóm Metaphysic trong năm 2022. Đến năm 2023, chúng ta sẽ nhìn thấy mức độ ứng dụng tăng cao hơn để tạo ra dữ liệu siêu thực có thể được các doanh nghiệp sử dụng cho mọi loại mục đích khác nhau.

Dữ liệu video và âm thanh giả có thể đáp ứng nhu cầu ghi hình cũng như thu âm, chỉ bạn nhập vào công cụ tạo sinh những gì mà bạn muốn khán giả nghe và nhìn thấy, AI sẽ làm điều đó cho bạn.

Đạo đức AI và AI có thể diễn giải

Việc phát triển các mô hình đạo đức AI và AI có thể diễn giải đóng vai trò cực kỳ quan trọng, với trọng tâm nằm ở lòng tin. AI cần dữ liệu để học hỏi và điều này đôi khi đồng nghĩa với dữ liệu cá nhân. Đối với nhiều trường sử dụng AI hữu ích và hoạt động nhất có thể nằm ở dữ liệu rất nhạy cảm như thông tin sức khỏe hoặc tài chính.

Nếu không tin tưởng hay nắm rõ cách AI đưa ra quyết định, chúng ta đơn giản là sẽ cảm thấy thiếu an toàn để giao phó thông tin của mình và toàn bộ quy trình sụp đổ.

Năm 2023 sẽ là thời điểm đưa ra những nỗ lực giải quyết các vấn đề về AI. Những cá nhân/tổ chức ứng dụng hệ thống AI sẽ phải cố gắng hơn nữa nhằm đảm bảo rằng họ có thể lý giải cách AI đưa ra quyết định và thông tin nào được chuyển vào nền tảng này. Vai trò của đạo đức AI cũng sẽ trở nên quan trọng, khi các tổ chức nỗ lực xóa bỏ định kiến và sự bất công từ hệ thống tự động đưa ra quyết định của AI.

Dữ liệu sai lệch trong việc tự động đưa ra kết quả từng dẫn đến thành kiến, mà có thể gây ra sự bối xử bất động, một điều không thể nào chấp nhận trong một thế giới nơi AI sẽ đóng vai trò đưa ra những quyết định liên quan đến tuyển dụng và quyền tiếp cận với hệ thống pháp luật cũng như chăm sóc sức khỏe.

Nâng cao công việc

Khi bước sang năm 2023, nhiều người trong số chúng ta sẽ làm việc với robot và máy móc thông minh, được phát triển để giúp cho công việc trở nên tốt và hiệu quả hơn. Đó có thể là các thiết bị cầm tay thông minh giúp chúng ta nhanh chóng truy cập vào nguồn dữ liệu và tiếp cận với các khả năng phân tích, khi AI ngày càng được ứng dụng trong ngành bán lẻ cũng như nhà máy.

Qua đó, các thiết bị sử dụng thực tế ảo tăng cường (Augmented Reality – AR) có thể lồng ghép thông tin ảo vào thế giới thực xung quanh chúng ta. Với các mục đích bảo trì hay sản xuất, các thiết bị này có thể cung cấp thông tin theo thời gian thực và hỗ trợ con người xác định mức độ nguy hiểm, cũng như nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng của chúng ta. Chẳng hạn như chỉ ra nơi nào có rò rỉ dây điện hoặc bộ phận quá nhiệt.

Các nhà quản lý và trưởng nhóm sẽ có khả năng truy cập vào bảng thông tin kỹ thuật số và báo cáo theo thời gian thực, ngay lập tức cập nhật đánh giá mới nhất về mức độ hiệu quả trong hoạt động kinh doanh. Các trợ lý ảo vận hành trên nền tảng AI cũng sẽ phổ biến hơn nữa tại môi trường làm việc với khả năng trả lời câu hỏi một cách nhanh chóng, bên cạnh tự động gợi ý đưa ra các giải pháp thay thế, hiệu quả hơn để hoàn thành công việc.

Nhìn chung, AI sẽ trở thành kỹ năng làm việc không thể thay thế trong việc phát triển khả năng làm việc với trí thông minh. Tôi có thể nói rằng với nhiều người trong số chúng ta, công nghệ này sẽ có một bước tiến dài trong việc giảm đi nỗi lo về việc vai trò của chúng ta không còn cần thiết.

AI trong phát triển bền vững

Trong năm 2023, mọi công ty sẽ gặp áp lực giảm phát thải carbon và giảm thiểu tác động lên môi trường. Qua đó, cuộc cạnh tranh trong việc ứng dụng và tạo ra lợi nhuận từ công nghệ AI có thể là điều tốt lẫn xấu. Các thuật toán AI, cũng như cơ sở hạ tầng quan trọng để hỗ trợ và vận chuyển như điện toán đám mây cũng như thiết bị biên, đòi hỏi lượng lớn nguồn nhân lực và hiệu suất.

Một nghiên cứu công bố vào năm 2019 phát hiện, việc đào tạo một mô hình học sâu (deep-learning) có thể thải ra 282 tấn khí carbon. Nhưng đồng thời, công nghệ này có thể giúp các công ty nắm rõ cách xây dựng sản phẩm, dịch vụ và hạ tầng theo hướng tiết kiệm năng lượng hơn, từ việc xác định nguồn tài nguyên đang bị lãng phí và thiếu hiệu quả.

Những nỗ lực hình thành cơ sở hạ tầng sử dụng nguồn năng lượng tái tạo và thân thiện với môi trường hơn cũng là một phần trong động lực thúc đẩy nhiều AI phát triển bền vững hơn nữa.

Có thể trở thành yếu tố thúc đẩy tính bền vững trong những ngành nghề và lĩnh vực khác. Ví dụ như, công nghệ thị giác máy tính kết hợp với hình ảnh vệ tinh để xác định hành vi phát rừng và hoạt động khai thác gỗ trái phép tại những khu rừng nhiệt đới, cũng như đánh bắt bất hợp pháp ảnh hưởng đến đa dạng sinh học trong đại dương.

Trong năm 2022, tôi kỳ vọng sẽ nhìn thấy việc tiếp tục triển khai các sáng kiến về AI, hướng đến giải quyết một vài trong số những vấn đề cấp bách của thế giới, thay vì chỉ tập trung vào gia tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Biên dịch: Minh Tuấn