Trung Quốc sắp miễn phí giáo dục mầm non để thúc đẩy tỷ lệ sinh

Chính phủ sẽ thiết lập một hệ thống trợ cấp mới và làm việc cùng chính quyền địa phương, để trang trải chi phí giáo dục trong 3 năm trước khi vào tiểu học. Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, cơ quan hoạch định chính sách kinh tế, đã công bố chương trình tại kỳ họp quốc hội đầu tháng 3.2025.

Một luật liên quan khác có hiệu lực từ tháng 6.2025, khuyến khích miễn phí giáo dục mầm non tại những khu vực đáp ứng đủ điều kiện. Luật này triển khai theo từng giai đoạn, bắt đầu tại khu vực phát triển kinh tế có nguồn thu mạnh, như Thượng Hải, Quảng Châu và Thâm Quyến.

Tỷ lệ sinh thấp đang là vấn đề lớn tại Đông Á. Ở Trung Quốc, năm học mới bắt đầu từ tháng 9. Trẻ em vào tiểu học từ 6 tuổi. Từ 3 đến 6 tuổi, là giai đoạn đi học mẫu giáo. Tỷ lệ nhập học của nhóm tuổi này hơn 90%. Chi phí mẫu giáo thay đổi tùy khu vực và trường công hay tư, dao động khoảng 1.400 USD đến 6.900 USD mỗi năm. Con số trên chiếm 6% đến 30% thu nhập bình quân các hộ gia đình thành thị.

Chính sách 1 con trước đây, dẫn đến sụt giảm mạnh số lượng trẻ vị thành niên. Những năm qua, kinh tế khó khăn khiến nhiều người không muốn kết hôn hoặc kết hôn nhưng không muốn có con. Số ca sinh năm 2024, chỉ bằng 1 nửa mức đỉnh năm 2016.

Sinh ít con, khiến nhiều bậc cha mẹ chú ý hơn đến giáo dục. Trường mẫu giáo tư thục với tiêu chuẩn chất lượng cao, đã phổ biến hơn trong thành thị. Các chương trình có thêm tiếng Anh và âm nhạc ngày càng được bậc phụ huynh lựa chọn.

Theo ước tính của YuWa Population Research, chi phí nuôi dạy 1 đứa trẻ đến tuổi trưởng thành ở Trung Quốc, nhiều gấp 6,3 lần GDP bình quân đầu người. Trung Quốc xếp thứ 2 trong 14 nền kinh tế lớn. Hàn Quốc đứng đầu, với con số gấp 7,8 lần GDP bình quân đầu người.

Năm 2021, Bộ Giáo dục Trung Quốc đưa ra quy định, như kiểm soát học phí với cơ sở tư nhân. Mục đích giảm gánh nặng cho gia đình có con nhỏ, nhưng điều này khiến nhiều công ty giáo dục phá sản. Để ứng phó, một số gia đình chuyển qua cho con học thêm, dẫn đến chi phí giáo dục còn tăng hơn.

Tại cuộc họp báo ngày 6.3.2025, Bộ trưởng Tài chính Lan Fo’an công bố kế hoạch chi trả cho giáo dục trẻ em. Chính quyền muốn tạo hệ thống áp dụng trên toàn quốc, nhằm thúc đẩy chi tiêu của người dân. Trước đó 1 số chính quyền địa phương như Thâm Quyến và Tế Nam, đã có động thái tương tự.

Nhiều địa phương của Trung Quốc đang gặp khó khăn tài chính. Thị trường bất động sản, nguồn thu chính của không ít tỉnh thành, đã giảm 50% từ 2021 đến 2024.

Nhật Bản bắt đầu miễn phí giáo dục mầm non và chăm sóc trẻ em từ năm 2019. Các nước khác hỗ trợ tương tự từ chính quyền quốc gia hoặc địa phương, như Hoa Kỳ, vương quốc Anh, Hàn Quốc và Mexico.

(Biên dịch: NVP)