Thái Lan, Indonesia và Việt Nam đẩy mạnh phát triển thủy điện tích năng

Cơ quan điện lực Thái Lan (EGAT) có kế hoạch đầu tư 2,8 tỷ USD để xây 3 nhà máy thủy điện tích năng mới, từ nay đến năm 2037.

Các hồ chứa, đường thủy và máy phát điện sẽ được xây quanh đập Chulabhorn ở miền Trung. Hoạt động khảo sát cũng đang tiến hành ở miền Tây và miền Nam.

Nhà máy thủy điện tích năng tạo ra điện bằng cách nối 2 hồ nước có độ cao khác nhau thông qua một đường thủy. Khi có điện dư thừa từ các nguồn khác, nước lại được bơm từ hồ ở dưới lên hồ ở trên.

Những năm gần đây, năng lượng mặt trời và gió ngày càng phổ biến, các hồ thủy điện tích năng có thể đóng vai trò như pin lưu trữ tự nhiên. Nước chuyển từ hồ thấp lên hồ cao, có thể sử dụng năng lượng tái tạo dư thừa vào ban đêm.

EGAT đang điều hành 4 nhà máy thủy điện tích năng, trong đó có 1 nhà máy lớn nhất Đông Nam Á.

Ba nhà máy EGAT lên kế hoạch xây, sẽ nâng tổng công suất lên 4.000 megawatt, gấp 2,6 lần hiện tại. Các nhà máy dự kiến này, có thể đáp ứng mức tiêu thụ cho 5.000 hộ gia đình trung lưu.

Công ty Rystad Energy dự đoán, công suất thủy điện tích năng ở Đông Nam Á có thể đạt 18 gigawatt năm 2033, gấp 8 lần năm 2024.

Hiện tại trong ASEAN, chỉ có Thái Lan và Philippines vận hành những nhà máy như vậy. Indonesia và Việt Nam đang có kế hoạch xây dựng.

Công ty điện lực nhà nước Indonesia (PLN) sẽ xây nhà máy thủy điện tích năng đầu tiên năm 2028, với vốn đầu tư khoảng 850 triệu USD, hợp tác với công ty xây dựng Nippon Koei từ Nhật Bản. PLN còn có kế hoạch xây thêm 3 nhà máy nữa trên đảo Java.

Tại Việt Nam, một nhà máy mới được khởi công ở tỉnh Ninh Thuận vào tháng 2.2025, với vốn đầu tư hơn 800 triệu USD do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư. Dự kiến nhà máy hòa lưới điện quốc gia năm 2029. Mục tiêu nhằm tận dụng các nguồn năng lượng tái tạo và giảm phát thải khí carbon.

Do khác biệt về kỹ thuật cũng như phụ thuộc vào thời tiết, nên năng lượng tái tạo từ gió và mặt trời thường xuyên bị lãng phí. Đây là lý do nhiều quốc gia muốn phát triển thủy điện tích năng, như một dạng năng lượng tái tạo để tận dụng tối đa các nguồn năng lượng tái tạo khác.

Ưu điểm của thủy điện tích năng là chi phí thấp khi sản xuất, nhưng đòi hỏi phải xây đập, hồ nước lớn và hạ tầng truyền tải trên khu vực địa hình phức tạp. Do đó, chi phí ban đầu tương đối cao. Trước mắt có thể thấy, chỉ những doanh nghiệp nhà nước hùng mạnh trong khu vực mới đảm đương được.

Theo công ty Rystad Energy, nhiều dự án thủy điện tích năng đã cải tạo cơ sở thủy điện cũ để giảm chi phí.

Thủy điện tích năng bắt đầu xuất hiện tại Nhật Bản những năm 1970, để cung cấp năng lượng cho giai đoạn tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Viễn cảnh phát triển mạnh mẽ ở Đông Nam Á thời gian tới, có thể là cơ hội cho những công ty như Hitachi và Toshiba của xứ mặt trời mọc, do đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực.

(Biên dịch: NVP)