Nhà sáng lập Marqeta Jason Gardner rời vị trí CEO

Vào ngày 10.8, Jason Gardner, nhà sáng lập của công ty cung cấp dịch vụ thanh toán công nghệ tài chính (fintech) Marqeta, thông báo rời khỏi vị trí giám đốc điều hành (CEO) và cho biết sẽ mất ít nhất vài tháng để tìm người kế nhiệm. Sau khi tìm ra người thay thế, Gardner sẽ chuyển sang vai trò chủ tịch điều hành.

Jason Gardner là cổ đông lớn nhất của Marqeta với 11% cổ phần có giá trị gần 400 triệu USD.

Vào ngày 11.8, một ngày sau khi Marqeta công bố kết quả tài chính cho quý 2.2022 và đưa ra thông báo Gardner rời khỏi vị trí CEO, cổ phiếu của công ty giảm 25% giá trị. Từ đầu năm 2022, giá cổ phiếu của Marqeta đã giảm 55% trong bối cảnh chung khi các công ty fintech thâm hụt 34% giá trị cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Việc Gardner, 52 tuổi, rời vị trí CEO là tin tức đáng chú ý, khi ông là hình ảnh của doanh nhân học tập suốt đời (lifelong entrepreneur). Sinh ra và lớn lên tại New Jersey vào những 1980, Gardner từng bán áo thun tie-dye trên các chuyến tàu đến những buổi hòa nhạc của ban nhạc Grateful Dead. Năm 2004, ông thành lập công ty cho phép khách hàng trả tiền thuê nhà trực tuyến và bán lại cho MoneyGram với giá trị 28 triệu USD vào năm 2007.

Vào năm 2010, Jason Gardner thành lập Marqeta và phát triển chậm trong 5 năm đầu hoạt động. Sau hai lần thay đổi, cuối cùng ông đã chọn mô hình kinh doanh hiện nay là hỗ trợ các công ty lớn xử lý giao dịch bằng thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ qua phần mềm giúp họ có thêm quyền kiểm soát việc giao dịch nào được chấp nhận. Năm 2015, khi Marqeta gần như cạn kiệt nguồn vốn, Gardner và hai giám đốc đã tình nguyện cắt giảm 40% lương để không phải sa thải nhân viên.

Cuối cùng, Marqeta đã có được thành công và thu hút các khách hàng doanh nghiệp đầy tham vọng như Instacart, DoorDash và Cash App của Square, những công ty muốn trở nên linh hoạt hơn trong việc xử lý giao dịch thẻ ghi nợ cho nhân viên cũng như khách hàng. Trong vòng gọi vốn vào tháng 5.2020, Marqeta được định giá tư nhân 4,3 tỉ USD và niêm yết cổ phiếu vào năm 2021, giúp Gardner trở thành tỉ phú.

Vào đầu tháng 11.2021, Marqeta đạt vốn hóa thị trường 18 tỉ USD. Tuy vậy, 9 tháng sau đó, thời điểm lãi suất tăng cao và xuất hiện lo ngại về nguy cơ lạm phát đã khiến giá trị vốn hóa của công ty fintech lao dốc. Giá cổ phiếu của các công ty đại chúng trong lĩnh vực fintech giảm 51% và Marqeta giảm 75%.

Jason Gardner cho biết hiệu suất cổ phiếu không ảnh hưởng đến quyết định rời khỏi vị trí CEO của mình, vì ông đã cân nhắc nghiêm túc về việc này từ tháng 1.2022 và bắt đầu thảo luận với những nhà sáng lập cũng như CEO của các công ty đại chúng khác. Trong đó có một buổi thảo luận để giải thích.

“Chúng tôi là những doanh nhân khởi nghiệp từ con số 0, đưa ra những ý tưởng hình thành và xây dựng mô hình kinh doanh mới. Giờ đây, vai trò của ông là tìm ra CEO có đầy đủ kiến thức và kinh nghiệm,” một nhà sáng lập chia sẻ với Gardner.

“Jason có trái tim của một doanh nhân. Khi Marqeta ngày càng lớn mạnh, Jason rất thẳng thắn về việc niềm đam mê của ông không phải lãnh đạo tổ chức lớn. Do vậy, tôi cho rằng bước tiếp theo của Marqeta là khá rõ ràng, họ cần ai đó có chuyên môn về việc mở rộng quy mô kinh doanh,” Arnon Dinur, giám đốc của quỹ đầu tư mạo hiểm 83North, người đã rốt vốn và gia nhập ban lãnh đạo Marqeta vào năm 2011, cho biết.

“Có sự khác biệt về mặt tổ chức giữa việc điều hành công ty đại chúng với công ty tư nhân. Bạn cho rằng sẽ có điểm chung từ hai loại hình này, nhưng thậm chí còn chưa đến mức đó. Điểm khác biệt lớn là công ty tư nhận có tính tự chủ và linh hoạt hơn, khi có thể làm mọi thứ theo ý muốn, có quyền điều chỉnh ngân sách. Mọi hoạt động kinh doanh đều được giữ kín.

Còn khi trở thành công ty đại chúng, bạn phải báo cáo kết quả kinh doanh cực kỳ chi tiết theo từng quý, trở nên minh bạch một cách triệt để. Một khi chuẩn bị cho doanh nghiệp nơi bạn đứng đầu, bất kể đó là chỉ dẫn về một vài nhân tố khác nhau, bạn cần phải điều hành. Việc điều hành hằng ngày rất khó so với việc trở thành CEO của công ty tư nhân,” Gardner cho biết.

Theo Dan Dolev, nhà phân tích cấp cao của Mizuho, việc giá cổ phiếu của Marqeta giảm 25% hôm 11.8 từ nhiều yếu tố khác nhau. Trong báo cáo nghiên cứu, Dolev cho biết các nhà đầu tư không ấn tượng với dự báo tăng trưởng doanh thu 37% trong quý 3.2022 của Marqeta và một số lo ngại về việc liệu Block, mang lại 69% doanh thu, có gia hạn hợp đồng với công ty không.

Dolev cho biết cũng có sự chững lại từ một số nhóm khách hàng như mua trước trả sau (buy now, pay later).

Dolev cũng cho rằng việc cổ phiếu rớt giá có một phần nguyên do từ thông báo rời khỏi vị trí CEO của Gardner. Gardner đồng tình với nhận định này. “Doanh thu của công ty trong quý 2.2022 tăng 53% và đó đều là những thống kê tuyệt vời. Tôi chỉ nghĩ rằng sự thay đổi từ cấp lãnh đạo rất khó để chấp nhận. Nhưng phản ứng này xuất hiện trong chưa đầy 24 giờ đồng hồ, sau khi chúng tôi đưa ra thông báo và báo cáo thu nhập,” ông cho biết.

Sau khi rời khỏi vị trí CEO, Gardner vẫn sẽ trực tiếp tham gia vào việc kinh doanh và bận rộn hơn. “Tôi là một người tham công tiếc việc. Hãy cho tôi ngồi trên máy bay và dành nhiều thời gian hơn với khách hàng, để tôi có thể thực sự thấu hiểu hơn về công ty họ điều hành. Có lẽ đây là một trong những phần vui nhất từ công việc của tôi,” ông cho biết.

Biên dịch: Minh Tuấn