Nhà đầu tư và người dân thất vọng với dự án thủ đô mới của Indonesia

Tuy nhiên bầu không khí hiện nay yên tĩnh hơn nhiều so với 1 năm trước, khi Tổng thống Joko Widodo chủ trì kỷ niệm ngày lễ độc lập. Sự kiện tại thủ đô mới Nusantara khi đó thu hút hàng nghìn khách mời trong nước lẫn quốc tế.

Sự kiện năm ngoái cũng là điểm nhấn để Indonesia giới thiệu Nusantara với thế giới, như một đô thị xanh, thông minh và bảo vệ môi trường.

Những ngày giữa tháng 8 này, tại Nusantara ngoài công nhân xây dựng, chỉ có ít quan chức và khách du lịch. Lễ kỷ niệm ngày độc lập năm nay được tổ chức ở thủ đô Jakarta, dưới sự chủ trì của Tổng thống Prabowo Subianto.

Nhiều doanh nghiệp được khuyến khích hoặc có ý định đầu tư vào Nusantara đang tỏ ra thất vọng. Ông Hariyadi Sukamdani, chủ tịch Hiệp hội Khách sạn và Nhà hàng Indonesia nói: “Đầu tư vào Nusantara hiện giờ quá rủi ro, giống như tự sát. Ưu tiên của chính phủ hiện nay không nằm ở nơi này nữa. Thậm chí di dời thủ đô có diễn ra hay không, cũng trở nên mập mờ.”

Từ năm ngoái, các công ty bất động sản như Agung Sedayu, Intiland Development và Royal Golden Eagle Group đã đầu tư xây dựng một số cơ sở hạ tầng ở Nusantara, như khách sạn, trung tâm mua sắm, khu nghỉ dưỡng và trung tâm hội nghị.

Cơ quan quản lý hành chính thủ đô Nusantara (OIKN) tháng 8.2024 cho biết, khoảng 475 công ty trong và ngoài nước quan tâm đến đầu tư vào thành phố. Các dự án tiềm năng là trường học, năng lượng xanh và tiện ích thông minh. Tính đến tháng 6.2025, khu vực tư nhân cam kết đầu tư 8,4 tỷ USD.

Tuy nhiên đến nay, một số dự án xây dựng bị bỏ dở. Một số dự án xây khách sạn và bệnh viện thì vẫn hoạt động.

Ông Alphonzus Widjaja, chủ tịch Hiệp hội Các trung tâm mua sắm Indonesia cho biết, đầu tư vào khu thương mại trước tiên nơi đó phải đông dân. Hiện nay, lượng người di cư tới Nusantara quá ít, tích tắc như giọt nước mỗi ngày.

Trong số 29 tỷ USD cần thiết để đầu tư cơ bản, Tổng thống Widodo muốn 80% đến từ doanh nghiệp tư nhân và 20% đến từ nhà nước. Chính phủ Indonesia đã chi 5,5 tỷ USD trong giai đoạn 2023 và 2024 để xây nhà ở cho bộ trưởng, căn hộ cho công chức và cơ sở hạ tầng như đường xá hoặc hệ thống dẫn nước.

Chính phủ muốn xây khoảng 47 tòa nhà chung cư làm nơi ở cho 10.000 công chức. Hiện nay 27 tòa nhà đã hoàn thành và có 1.200 người vào ở, chủ yếu làm việc cho OIKN.

Một công chức đến từ Jakarta chia sẻ: “Nhà mới tại đây tốt hơn nhiều so với phòng trọ ở Jakarta. Tuy nhiên không có nhiều thứ để làm hoặc trải nghiệm, như công viên hay trung tâm giải trí. Số người chuyển vào còn ít. Phòng trống rất nhiều.”

Năm nay chính phủ đã phân bổ 840 triệu USD xây tòa nhà tư pháp và khu phức hợp quốc hội. Tuy nhiên Tổng thống Prabowo vẫn chưa lên tiếng về tiến độ.

Lễ kỷ niệm ngày độc lập năm ngoái, ông Prabowo tham dự với tư cách Bộ trưởng Quốc phòng. Điều này ngầm thể hiện cam kết, trong việc tiếp tục di dời thủ đô. Ông cũng nhấn mạnh về dự án trong chiến dịch tranh cử 2024.

Tuy nhiên 10 tháng tại nhiệm vừa qua, chỉ 1 lần ông tổ chức họp nội các tại Nusantara vào tháng 1.2025. Ông dành nhiều tâm huyết hơn cho các chương trình xã hội, như bữa ăn học đường và an ninh lương thực.

Người đứng đầu OIKN nhận định, Nusantara có thể trở thành thủ đô hành chính hoàn chỉnh của Indonesia vào năm 2029, giai đoạn cuối trong nhiệm kỳ 5 năm của ông Prabowo.

Nhiều người dân huyện Sepaku tỉnh Đông Kalimantan bên cạnh Nusantara, đã bày tỏ hào hứng về viễn cảnh thủ đô mới. Giống như phần lớn người khác trên đảo Borneo, họ nhận thấy quyền lực và tài nguyên phát triển tập trung vào đảo Java quá nhiều trong mấy chục năm qua.

Anh Salman, một cư dân huyện Sepaku đã bỏ phiếu cho ông Prabowo năm 2024, vì chính trị gia này cam kết tiếp tục dự án Nusantara. Tuy nhiên khi trao đổi với báo chí, anh than thở: “Bây giờ tình hình giống như 1 trò đùa. Tôi chỉ mong Tổng thống Joko Widodo có thêm 1 nhiệm kỳ nữa cho đến khi Nusantara chính thức đi vào hoạt động, rồi hãy nhường ghế cho Prabowo Subianto.”

(Biên dịch: NVP)