“Giải đấu riêng” của những vận động viên tỉ phú

Đã một phần tư thế kỷ kể từ khi Tiger Woods lần đầu tiên khoác lên mình chiếc áo khoác xanh của nhà vô địch giải Masters, và 20 năm kể từ khi LeBron James, khi đó vẫn mới học trung học, tham gia trận đấu bóng rổ trên truyền hình quốc gia lần đầu tiên.

Cả hai đều trải qua chiến thắng, chấn thương, tai tiếng, thất bại và lại chiến thắng lần nữa, dĩ nhiên là theo các thứ tự khác nhau. Sau tất cả, họ vẫn ở đỉnh cao kinh tế trong môn thể thao của mình. Hai huyền thoại này đã kiếm được tổng cộng 2,9 tỉ đô la Mỹ (1,7 tỉ đô la Mỹ cho Woods, 1,2 tỉ đô la Mỹ cho James) gồm tiền lương, thu nhập từ quảng cáo và nguồn thu nhập khác.

Thành công này đã biến cả hai nhà vô địch thành tỉ phú. Đó là kỳ tích mà chưa có bất kỳ vận động viên nào từng đạt được trước đây. (Michael Jordan, một vận động viên – tỉ phú hiếm hoi khác, đã không đạt mức thu nhập mười con số mãi cho đến khi ông nghỉ hưu, nhờ khoản đầu tư đúng lúc vào đội bóng rổ NBA Charlotte Hornets.)

Woods, 46 tuổi, tích lũy khối tài sản ước tính một tỉ đô la Mỹ chủ yếu nhờ hợp đồng quảng cáo với các thương hiệu như Nike, Gatorade và Rolex. Ông cũng nắm giữ danh mục đầu tư bất động sản ấn tượng và sở hữu nhiều doanh nghiệp bao gồm Jupiter, Florida, nhà hàng The Woods và nhà điều hành các khóa học minigolf cao cấp đang dự kiến mở rộng ra toàn quốc.

James, 37 tuổi, gây dựng khối tài sản ròng trị giá một tỉ đô la Mỹ với danh hiệu là một trong những cầu thủ được trả lương cao nhất – và là người liên quan đến kinh doanh nhiều nhất trong lịch sử NBA. Anh hợp tác với Nike, ký một hợp đồng tài trợ trọn đời vào năm 2015, và hợp tác với các thương hiệu như AT&T, PepsiCo và Beats by Dre.

Ngoài ra anh còn sở hữu SpringHill, công ty sản xuất phim điện ảnh và truyền hình (hợp tác sản xuất các phim Space Jam; What’s My Name: Muhammad Ali). Tháng 10.2021, các nhà đầu tư bên ngoài bao gồm Fenway Sports Group và Epic Games mua cổ phần của SpringHill với mức định giá 725 triệu đô la Mỹ. James vẫn là cổ đông lớn nhất.

“Họ cực kỳ khéo léo khi tham gia vào lĩnh vực kinh doanh, tạo ra doanh nghiệp, theo cách mà các vận động viên trước đó không làm được,” nhà quản lý thể thao huyền thoại Leigh Steinberg, người nổi tiếng là nguồn cảm hứng cho nhân vật của Tom Cruise trong Jerry Maguire, nhận xét.

Steinberg vẫn nhớ mình đã đàm phán về hợp đồng tân binh lớn nhất trong lịch sử bóng đá vào năm 1975 – hợp đồng trả cho hậu vệ Steve Bartkowski của Atlanta Falcons 600 ngàn đô la Mỹ trong vòng bốn năm. Nếu điều chỉnh theo lạm phát thì con số đó chỉ khoảng 800 ngàn đô la Mỹ mỗi năm – ít hơn những gì hàng chục tân binh của giải NFL kiếm được vào năm ngoái.

Điều gì đã thay đổi? Đầu tiên và quan trọng nhất là giá trị của thể thao trực tiếp trên truyền hình. Trong thế giới phát trực tuyến, hầu như không có chương trình nào khác có thể cạnh tranh với thể thao về việc tạo ra lượng khán giả đại chúng.

Năm 2011, 51 trong số 100 chương trình truyền hình hàng đầu của năm là các sự kiện thể thao. Năm ngoái, con số đó là 95 trên 100. Quy mô giá trị của các hợp đồng truyền hình tăng vọt, kéo theo mức lương của các cầu thủ. Jack Nicklaus kiếm được 5,7 triệu đô la Mỹ (chưa tới 40 triệu đô la Mỹ ngày nay) trong sự nghiệp thi đấu kéo dài bốn thập niên của mình, bắt đầu chơi chuyên nghiệp vào năm 1961.

Con số đó chưa bằng một phần ba số tiền kiếm được trong 27 năm đã điều chỉnh theo lạm phát của Woods. Jordan kiếm được 94 triệu đô la Mỹ (172 triệu đô la Mỹ ngày nay) tiền lương từ 16 mùa giải của ông ở NBA. James đã đạt đến con số đó chỉ trong năm mùa giải vừa qua.

Các ngôi sao thế hệ của Woods và James cũng xếp hạng cao hơn. Theo cựu chủ tịch CBS Neal Pilson, vào đầu những năm 2000, khán giả truyền hình sẽ giảm từ 30-50% khi Woods không xuất hiện tại một giải đấu (hiện nay thì sức hút ít hơn), và James thi đấu ở mọi trận đấu trong số 15 trận đấu NBA được đánh giá cao nhất mười năm qua.

Steinberg nói: “Có thể nói, chính môn thể thao đó đã tạo ra những siêu nhân vật nổi tiếng này, và ngược lại, họ cũng góp phần rất lớn vào sự phổ biến của môn thể thao đó.”

Điều đó khiến số tiền kiếm được ngoài thi đấu cũng cao hơn nhiều. Việc các vận động viên được trả tiền khi quảng bá cho các thương hiệu là một truyền thống lâu đời, từ thời Babe Ruth đến Arnold Palmer đến Jordan. Nhưng giờ đây, tiềm năng quảng bá có thể đạt đến hàng tỉ đô la Mỹ nhờ vào hiệu quả khuếch đại của mạng xã hội và công nghệ hiện đại.

Không ai kiếm được nhiều tiền trong sự nghiệp của họ hơn Woods và James. Trong số 1,7 tỉ đô la Mỹ thu nhập trước thuế trong sự nghiệp của Woods, chỉ có 120 triệu đô la Mỹ đến từ tiền thắng thi đấu golf thực tế.

James kiếm được khoảng 385 triệu đô la Mỹ qua thi đấu và lên tới 900 triệu đô la Mỹ bên ngoài sân đấu. Nhà tư vấn kinh doanh thể thao kỳ cựu kiêm giảng viên Joe Favorito của đại học Columbia nói: “Chắc chắn Babe Ruth có thể kiếm được nhiều tiền hơn nếu có lượt theo dõi trên Twitter.”

Không có bất kỳ xu hướng nào trong số này có dấu hiệu chậm lại, chắc chắn những cầu thủ siêu sao trong mùa tiếp theo sẽ kiếm được nhiều tiền hơn, nhanh hơn cả Woods hoặc James.

Bản in theo tạp chí Forbes Việt Nam số 107, tháng 7.2022, chuyên đề Kinh tế tuần hoàn

—————————–

Xem thêm
OliveX kết hợp trào lưu metaverse và hoạt động thể chất
Thế giới đồ chơi Superplastic thành Disney của “vũ trụ ảo”
Những vận động viên có thu nhập cao nhất trong năm 2022
10 nữ vận động viên có thu nhập cao nhất 2021 đạt kỷ lục 167 triệu USD
Xu hướng: NFT cùng “vũ trụ ảo” metaverse thay đổi ngành kinh doanh thời trang