75% nữ điều hành ở Hoa Kỳ mắc hội chứng nghi ngờ bản thân

Tất cả chúng ta đều trải qua giai đoạn hoài nghi khả năng và cảm thấy không xứng đáng đảm nhận được một vai trò lãnh đạo nào đó trong sự nghiệp. Nhưng hóa ra phụ nữ lại là những người dễ có cảm giác này nhất.

Theo các chuyên gia tâm lý, khi một người rơi vào trạng thái tâm lý như vậy, người đó đang bị hội chứng kẻ mạo danh hay còn gọi là hội chứng nghi ngờ bản thân. Nhiều nữ lãnh đạo cấp cao thường mắc hội chứng này.   

Trong 5 năm qua, hầu hết nữ lãnh đạo tham gia những khóa tập huấn năng cao nâng lực điều hành tại Rachel Wells Coaching đều nói rằng họ cảm thấy sợ hãi vì có cảm giác không xứng đáng để được thăng chức, hoặc buộc mình phải làm tốt mọi việc để không bị hạ thấp thành tích. Việc hạ thấp thành tích khiến họ khó thể hiện bản thân để được bổ nhiệm chức vụ cao hơn.

Ngoài ra, theo cuộc thăm dò ý kiến được KPMG thực hiện trên 750 nữ lãnh đạo cấp cao trong năm 2020, ước tính có khoảng 75% số người được hỏi đồng ý rằng họ đều trải qua một giai đoạn trong sự nghiệp với cảm giác lo sợ bản thân bị đánh lừa mà mình không hề hay biết khi được thăng chức.

Trong 750 nữ lãnh đạo cấp cao này, 85% tin rằng phụ nữ làm việc trong các công ty của Hoa Kỳ thường có cảm giác này hơn trong khi 81% cho rằng họ tự tạo áp lực để đạt thành tích cao và không thất bại trong kinh doanh so với các đồng nghiệp nam.

Hội chứng kẻ mạo danh là gì?

Hội chứng kẻ mạo danh là trạng thái tâm lý trong đó người mắc phải coi mình là kẻ lừa đảo và cảm thấy không xứng đáng để giữ vị trí hoặc đảm nhận một vai trò nào đó cho dù trên thực tế họ làm được với kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn cao.   

Do đó, nếu mắc hội chứng kẻ mạo danh, bạn có thể thấy mình thường xuyên bỏ qua những lời khen ngợi hoặc tán dương thành tích, thay vào đó, bạn nghĩ do mình may mắn nên mới đạt được những thành tựu như vậy trong sự nghiệp.

Bạn có thể thường xuyên nghi ngờ: Liệu tôi thật sự giỏi không? Và bạn sẽ nghi ngờ về khả năng và chê bai sự thành công của chính mình hơn sự thành công của những người khác. Nếu bạn đang rơi vào trạng thái thế này thì bạn đang làm việc trong một công ty tốt.

Những người làm việc hiệu suất cao, các nhà lãnh đạo và quản lý là những người dễ rơi vào trạng thái này nhất, và bởi vì họ bị như vậy nên họ luôn cố gắng làm tốt hơn để chứng minh với bản thân cũng như những người khác rằng họ xứng đáng đảm nhận vai trò đó.

Tại sao các nữ lãnh đạo lại nghi ngờ bản thân?

Theo nghiên cứu, “56% lo sợ rằng họ sẽ không đáp ứng được kỳ vọng hoặc mọi người xung quanh không tin rằng họ có khả năng như mong đợi.”

Trong nghiên cứu của đại học California, tiến sĩ Brandon Ito, bác sĩ tâm thần tại UCLA Health, lưu ý rằng hội chứng kiểm soát xung đột đặc biệt phổ biến ở những người thành công thuộc các nhóm yếu thế, chẳng hạn như phụ nữ và người da màu.

Một số yếu tố có thể góp phần dẫn đến cảm giác nghi ngờ bản thân và thấy không xứng đáng đảm nhận vai trò lãnh đạo trong công ty:

Sự phân biệt

Thiếu sự hướng dẫn, hỗ trợ dẫn đến cảm giác bị cô lập

Khuôn mẫu giới trong ngành, chẳng hạn như định kiến trong ngành công nghệ vốn nam giới chiếm ưu thế

Mức độ giám sát cao hơn

Tự ti do hoàn cảnh cá nhân, xuất thân hoặc trình độ giáo dục

Làm thế nào để vượt qua sự nghi ngờ bản thân?

Bước đầu để vượt qua hội chứng kẻ mạo danh là thừa nhận rằng bạn mắc phải trạng thái tâm lý này. Hãy nhận diện hội chứng trong cuộc sống và tại nơi làm việc của bạn. Đó là những nơi hội chứng thường xuất hiện.

Thường mất một thời gian dài để bạn nhận ra bản thân đang rơi vào trạng thái đó. Nếu bạn có cảm giác nghi ngờ bản thân, suy giảm sự tự tin cũng như khả năng lãnh đạo thì bạn hãy thực hiện các bước sau để vượt qua hội chứng kẻ mạo danh.

1. Ăn mừng thành công

Hãy dành thời gian để suy ngẫm về hành trình sự nghiệp cho đến nay và điều gì giúp bạn đạt được vị trí hiện tại. Thay vì tìm kiếm sự công nhận từ bên ngoài, hãy suy ngẫm về thực tế, những lời khuyên tích cực từ người khác cũng như nhìn lại giai đoạn bạn làm việc chăm chỉ để đạt được thành công như ngày nay. Hãy khen ngợi bản thân và tạo thói quen ghi nhận thàng công dù lớn hay nhỏ.

2. Hãy kiên nhẫn

Hãy nhớ rằng lãnh đạo cũng có thể mắc sai lầm vì đó là điều không thể tránh khỏi trong hành trình phát triển sự nghiệp. Nếu thất bại thì bạn nên chấp nhận và rút kinh nghiệm. Bạn không phải lúc nào cũng cần phải quá hoàn hảo. Đôi khi mắc sai lầm và tự nhận thức ra lỗi là cách giúp chúng ta điều hành tốt hơn.

3. Tự tin và chủ động vượt qua

Hãy tự tìm hiểu về hội chứng kẻ mạo danh và cách vượt qua trạng thái này. Ngoài các nguồn tài liệu trực tuyến, hãy đọc những câu nói hay của người nổi tiếng để tạo động lực cũng như giúp bạn luôn lạc quan suốt cả ngày.

4. Xây dựng mạng lưới của riêng bạn

Nếu công ty không đủ khả năng hỗ trợ hoặc hướng dẫn, hãy tìm và xây dựng mạng lưới quan hệ bên ngoài để nhận được sự hỗ trợ. Hãy tìm kiếm những người phụ nữ giống như bạn, những người đã thành công trong sự nghiệp và thăng tiến trong công ty cho dù khó khăn.

Tìm kiếm sự hướng dẫn, tham gia vào các cuộc trò chuyện, gặp gỡ trực tuyến và trực tiếp, đồng thời theo dõi nội dung của họ để luôn truyền cảm hứng cho bạn.

Biên dịch: Gia Nhi