Tương lai DeepSeek tại Mỹ sẽ giống TikTok?

Hiện chưa rõ mô hình AI mạnh mẽ nhưng tiết kiệm này, có gây rủi ro hay thúc đẩy ngành công nghiệp AI nói chung, nhưng nhiều nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng như nơi khác đã kêu gọi cấm sử dụng.

Đầu tháng 2.2025, hai thành viên Quốc hội Hoa Kỳ đề xuất dự luật lưỡng đảng nhằm chặn DeepSeek tại các thiết bị của chính phủ, với lý do an ninh quốc gia. Dự luật này tiếp nối động thái tương tự ở Úc, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).

Bà Xiaomeng Lu, chuyên gia nghiên cứu tại Eurasia Group chia sẻ: “Tôi ngạc nhiên khi Hoa Kỳ không phải nước đầu tiên muốn cấm DeepSeek. Họ thường là người đi đầu trong việc hạn chế công nghệ nhạy cảm của Trung Quốc. Phản ứng chậm có thể xuất phát từ ông Trump.”

Ngày 7.2, khi được hỏi có xem DeepSeek là mối đe dọa cho an ninh quốc gia hay không, Tổng thống Trump đáp: “Không. AI sẽ rẻ hơn nhiều so với suy nghĩ ban đầu của mọi người. Đó là điều tốt. Tôi coi đó là sự phát triển rất tốt, không phải tiêu cực.”

Trong nhiệm kỳ đầu năm 2020, ông Trump nỗ lực đóng cửa TikTok tại Hoa Kỳ, tuy nhiên vừa qua đã kéo dài việc hoãn lệnh cấm thêm 75 ngày, nhằm đàm phán giải pháp có lợi cho tất cả.

Bà Lu nói thêm: “Còn quá sớm để khẳng định ông Trump có can thiệp tương tự với DeepSeek hay không. Ông ấy muốn giảm sự ồn ào liên quan tới DeepSeek. Tôi nghĩ các cố vấn của ông ấy muốn hạn chế DeepSeek hơn nữa. Quốc hội ủng hộ điều đó.”

Năm 2022, Tổng thống Joe Biden ký lệnh hành pháp cấm ứng dụng TikTok trên các thiết bị của chính phủ. Dự luật trở thành luật chính thức vào tháng 4.2024 với sự ủng hộ của 2 đảng. Mặc dù nổi tiếng nhất với điều khoản cấm TikTok, luật này cũng đặt nền tảng pháp lý để cấm bất kỳ ứng dụng nào do đối thủ nước ngoài phát triển. Cụ thể, bất kỳ ứng dụng nào tổng thống xác định gây đe dọa với an ninh quốc gia.

Theo bà Lu, có nhiều cách để cấm DeepSeek. Lệnh cấm TikTok trên thiết bị của chính phủ, sau đó là cấm hoàn toàn, đã tạo ra tiền lệ pháp lý.

Dân biểu Josh Gottheimer (đảng Dân Chủ từ bang New Jersey) và dân biểu Darin LaHood (đảng Cộng Hòa từ bang Illinois) cho biết, đạo luật cấm DeepSeek trên thiết bị của chính phủ, dựa trên khả năng phía Trung Quốc sử dụng ứng dụng để giám sát và đưa ra thông tin sai lệch. Đây là quan ngại tương tự với trường hợp TikTok.

Khi được hỏi về tương lai DeepSeek tại Mỹ, ngày 10.2, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun nói: “Chúng tôi ủng hộ công nghệ trí tuệ nhân tạo mã nguồn mở, phản đối lạm dụng thuật ngữ an ninh quốc gia.”

Theo giáo sư Jason Corso từ đại học Michigan, có 2 lớp rủi ro liên quan đến mô hình AI như DeepSeek: Bảo mật dữ liệu và những hạn chế của chính công nghệ đó.

Dữ liệu người dùng khi truy cập DeepSeek là vấn đề nhạy cảm. Ví dụ TikTok đã chi hàng tỷ USD xây dựng trung tâm dữ liệu tại Hoa Kỳ để lưu trữ thông tin người dùng ở Hoa Kỳ, nhưng cũng không thuyết phục được các nhà lập pháp rằng, nhân viên công vụ Trung Quốc không thể truy cập dữ liệu đó.

Hai dân biểu Gottheimer và LaHood trích dẫn một thỏa thuận khi người dùng truy cập DeepSeek, là khả năng thông tin người dùng được chia sẻ với China Mobile – một công ty nhà nước Trung Quốc, cho thấy dữ liệu người dùng Hoa Kỳ có thể bị truy cập từ bên thứ 3. Những tuần gần đây, DeepSeek dẫn đầu số lượt tải về trên các App Store của Apple và Google.

Ông Yubei Chen, đồng sáng lập Aizip, một công ty khởi nghiệp AI tại thung lũng Silicon chia sẻ: “Cấm DeepSeek hoặc AI khác của Trung Quốc, có thể tạo lợi thế cho các nhà phát triển AI của Mỹ trong ngắn hạn, nhưng lâu dài sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh của AI Hoa Kỳ. Trung Quốc là thị trường AI rất lớn và cạnh tranh. Hoa Kỳ cần những ứng dụng như DeepSeek để thúc đẩy phát triển.”

(Biên dịch: NVP)