Thuế quan của Hoa Kỳ phủ bóng lên hội nghị cấp cao ASEAN

ASEAN bị Hoa Kỳ đe dọa áp thuế rất cao. Ví dụ Campuchia (49%), Lào (48%), Việt Nam (46%) hay Thái Lan (36%). Thời gian qua, các nước nỗ lực tìm cách hóa giải cũng như giảm phụ thuộc thương mại quá nhiều vào 1 đối tác.

Thế khó thứ 2 của ASEAN, là mắc kẹt trong cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung. Hoa Kỳ cáo buộc nhiều nước Đông Nam Á là điểm trung chuyển hàng hóa Trung Quốc, hoặc phần lớn giá trị sản phẩm đến từ Trung Quốc. Trong khi đó đất nước tỷ dân đe dọa, các nước đàm phán thương mại với Hoa Kỳ không được làm tổn hại lợi ích bên thứ 3.

Theo AFP, dự kiến lãnh đạo ASEAN sẽ bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng về chính sách thuế của Hoa Kỳ, cũng như cam kết của khối là ủng hộ thương mại tự do toàn cầu.

Dự kiến sau cuộc gặp thượng đỉnh nội bộ, ASEAN sẽ họp với Trung Quốc và một số đối tác Trung Đông. Tiếp theo, Singapore sẽ khai mạc đối thoại an ninh Shangri-La, với hàng trăm quan chức quốc tế tới dự, như Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Năm nay Malaysia là chủ tịch luân phiên ASEAN. Theo truyền thống, khối luôn trung lập trong cạnh tranh quyền lực toàn cầu. Điều này ngày càng bị thử thách từ khi ông Trump nhậm chức.

Thủ tướng Anwar Ibrahim của Malaysia đã kêu gọi 1 kế hoạch hành động chung của ASEAN, để cùng giải quyết khó khăn.

Chia sẻ tại cuộc họp báo về hội nghị thượng đỉnh, ông nói: “Trong lúc các quốc gia đàm phán song phương để giải quyết mâu thuẫn thương mại, khối nên lập 1 mặt trận thống nhất, phản ánh lập trường của ASEAN. Tầm quan trọng là xây dựng sự gắn kết các thành viên.”

Dự kiến trong những cuộc họp sắp tới, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cũng tham dự. Bắc Kinh đang thúc đẩy quan hệ bền chặt hơn với Đông Nam Á, định vị mình là đối tác đáng tin cậy bất chấp mâu thuẫn tại biển Đông.

Trước đó vào tháng 4, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có chuyến thăm 3 nước ASEAN là Việt Nam, Malaysia và Campuchia. Tại Kuala Lumpur, lãnh đạo Trung Quốc nói 2 bên cần hợp tác chặt chẽ hơn, để bảo vệ triển vọng phát triển tại châu Á. Thủ tướng Anwar đáp rằng, Malaysia là người bạn kiên định nhưng có nguyên tắc của Trung Quốc.

Bà Munirah Alatas, Chuyên gia chính trị tại Đại học Malaya của Malaysia chia sẻ: “Phần còn lại của thế giới không nên thay đổi quan điểm trung lập của ASEAN. Khối đang có nhiều vấn đề cần giải quyết, như nội chiến Myanmar và tranh chấp biển Đông. Do đó nên đề cao tinh thần hài hòa.”

(Biên dịch: NVP)