Thặng dư thương mại của Trung Quốc tăng cao kỷ lục

Theo số liệu chính thức, trong 11 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu của Trung Quốc tăng 5,4% và nhập khẩu giảm 0,6%. Kết quả là thặng dư thương mại 1.070 tỷ USD. Thành tích này vượt qua cả năm 2024 là 992 tỷ USD.

Riêng trong tháng 11, xuất khẩu tăng 5,9% nhờ nhu cầu từ Đông Nam Á và châu Âu. Đây là con số đảo ngược sự sụt giảm 1,1% của tháng 10.

Ông Lu Ting, chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Nomura chia sẻ: “Dữ liệu hàng tháng biến động mạnh. Tuy nhiên không nên phân tích quá nhiều sự biến động, cần nhìn bức tranh tổng quát.”

Riêng thị trường Hoa Kỳ, tháng 11 xuất khẩu giảm 28,6%, tăng so với mức giảm 25% của tháng 10. Như vậy xuất khẩu sang nền kinh tế lớn nhất thế giới đã giảm 8 tháng liên tục. Nguyên nhân do căng thẳng thuế quan.

Ngược lại, xuất khẩu của Trung Quốc đến châu Phi và châu Âu lần lượt tăng 27% và 15% trong tháng 11. Tại Đông Nam Á, thị trường Việt Nam tăng nhập khẩu 8% từ Trung Quốc.

Về mặt hàng, máy móc và chất bán dẫn đóng vai trò xuất khẩu chính, đặc biệt là chip giá rẻ cho ô tô và thiết bị điện tử.

Bất chấp mối quan hệ đầy sóng gió với Hoa Kỳ, xuất khẩu vẫn là động lực tăng trưởng chính của đất nước tỷ dân. Điều này càng có ý nghĩa, khi tiêu thụ nội địa ảm đạm, nhất là ngành bất động sản chưa phục hồi.

Ông Lu từ Nomura nói tiếp: “Tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc đang duy trì tương đối tốt. Đây là cơ sở để năm 2026, tăng trưởng xuất khẩu có thể đạt 4%. Mức này cao hơn tăng trưởng thương mại trung bình toàn cầu. Yếu tố quan trọng, là thế mạnh vượt trội của Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất, nhưng có thể giảm bớt bởi rào cản tiềm tàng từ Mỹ và châu Âu.”

Trong 11 tháng đầu năm 2025, thặng dư thương mại của Trung Quốc với EU đạt 266,7 tỷ USD, vượt qua mức 247 tỷ USD của cả năm 2024.

Trở về từ chuyến thăm Trung Quốc tuần trước, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết, ông đã cảnh báo đất nước tỷ dân rằng, EU sẽ buộc phải áp dụng biện pháp mạnh để giải quyết vấn nạn mất cân bằng thương mại. Ông khẳng định, đây là yếu tố sống còn với nhiều ngành công công nghiệp của lục địa già.

Phát biểu trên phản ánh sự bất an ngày càng tăng trước làn sóng hàng hóa giá rẻ Trung Quốc, làm tổn hại đến nhiều ngành công nghiệp nội địa.

Ông Stephen Olson, chuyên gia từ viện ISEAS-Yusof Ishak có trụ sở tại Singapore nói rằng, hàng giá rẻ của Trung Quốc đã chuyển hướng từ thị trường Mỹ sang thị trường EU. Đây là cách thận trọng để Trung Quốc bảo vệ mình trước thuế quan của ông Trump. Nhưng điều đó sẽ khiến nhiều đối tác như EU bất bình, do hàng Trung Quốc phần lớn được trợ cấp mạnh mẽ, gây méo mó thị trường.

Vị chuyên gia này dự đoán, căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và các đối tác sẽ gia tăng vào năm 2026.

Giới quan sát đang theo dõi, liệu Trung Quốc có tăng trợ cấp tiêu dùng, để cải thiện thị trường nội địa hay không?

Bộ Chính trị Trung Quốc ngày 8.12 đã họp để thảo luận nghị sự kinh tế 2026. Theo Tân Hoa Xã, cuộc họp nhấn mạnh đến sự cần thiết phải bám sát nhu cầu nội địa, như động lực chính của nền kinh tế. Tuy nhiên bản tin không đề cập tới các chính sách cụ thể.

(Biên dịch: NVP)