Nợ xấu ngày càng nghiêm trọng với nhiều ngân hàng Trung Quốc

Theo Nikkei Asia, báo cáo của một số ngân hàng niêm yết tại Thượng Hải, Thâm Quyến và Hồng Kông cho thấy, tỷ lệ nợ xấu vay cá nhân tăng nhanh hơn nợ xấu bất động sản trong 6 tháng đầu năm 2025. Điều này phản ánh phần nào áp lực đè nặng lên nền kinh tế số 2 thế giới.

Trong số 45 ngân hàng niêm yết công bố đầy đủ tình hình cho vay gần nhất, nợ xấu cá nhân đã tăng 12,3% so với cùng kỳ năm trước, cán mức 118 tỷ USD. Con số này vượt xa mức tăng 4,8% nợ xấu mảng bất động sản.

Cả 6 ngân hàng quốc doanh lớn nhất theo tổng tài sản, đều ghi nhận mức tăng 2 con số về nợ xấu cho vay cá nhân. Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC), Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc (ABC) và Ngân hàng Giao thông Vận tải Trung Quốc, đều thông báo mức tăng hơn 20%.

Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc (CCB) và Ngân hàng Trung Quốc (BOC) ghi nhận mức tăng nợ xấu bán lẻ lần lượt là 14,5% và 19%.

Một số nhà phân tích cho rằng, xu hướng này đang tạo ra nguy cơ ngày càng lớn cho khối ngân hàng Trung Quốc.

Ông Nicholas Zhu, chuyên gia phân tích tín dụng tại Moody’s chia sẻ: “Khi người tiêu dùng có uy tín tín dụng cao kìm chế vay tiền, người có uy tín tín dụng thấp lại tích cực đi vay, dẫn đến rủi ro tài sản cho các tổ chức tài chính.”

Theo ông Chu, nhìn chung các hộ gia đình đang tiết kiệm hơn do gánh khoản vay thế chấp bất động sản. Tuy nhiên tiêu dùng phi thế chấp, chủ yếu là vay thẻ tín dụng lại đang tăng.

Ngân hàng Tiết kiệm Bưu điện Trung Quốc (PSBC) chứng kiến sự tăng trưởng hơn 10% các khoản nợ xấu cá nhân, nhưng thu nhập lãi từ các khoản vay này lại giảm 12,8%.

Các ngân hàng lớn của Trung Quốc đang chứng kiến mức biên lãi ròng thấp kỷ lục. Đây là thước đo quan trọng tính chênh lệch giữa thu nhập lãi và chi phí lãi. Nguyên nhân bởi lãi suất thấp và tình hình kinh tế vĩ mô ảm đạm. Nợ xấu tăng nhưng thu nhập lãi từ cho vay bán lẻ giảm, đang làm xói mòn lợi nhuận.

Từ đầu tháng 9, Chính phủ Trung Quốc triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất một số khoản vay tiêu dùng cá nhân, nhằm thúc đẩy mua sắm. Một quan chức cấp cao Ngân hàng Trung ương Trung Quốc kêu gọi các tổ chức tín dụng tận dụng hiệu quả chính sách, tăng nguồn cung, tối ưu hóa sản phẩm và tối ưu hóa dịch vụ tài chính tiêu dùng.

Tuy nhiên nhiều ngân hàng vẫn chưa hành động mạnh, vì nhận thấy áp lực thu nhập đằng sau các khoản nợ xấu.

Ngân hàng Hoa Hạ (Huaxia Bank), 1 trong 12 ngân hàng thương mại cổ phần hạng 2, báo cáo nợ xấu cá nhân tăng 24,7%, lên 2,3 tỷ USD. Ngân hàng này khuyến cáo, nguyên nhân bởi ảnh hưởng của tình hình rủi ro bên ngoài, khiến thu nhập và khả năng trả nợ của người vay đi xuống.

Ngân hàng China Everbright là số ít ngoại lệ, nhờ nỗ lực kìm chế nợ xấu trong lĩnh vực cho vay cá nhân. Tuy vậy, nợ xấu trong lĩnh vực bất động sản vẫn tăng gần 10%, khiến tổng nợ xấu tăng hơn 3%.

Một số ngân hàng thương mại tại các thành phố, được phân loại là tổ chức cho vay hạng 3, cũng gặp tình huống tương tự ở phân khúc tiêu dùng.

Ngân hàng Thiên Tân cho biết, nợ xấu cá nhân tăng 15,7%, lên 430 triệu USD. Nguyên nhân bởi điều chỉnh cơ cấu tài sản cho vay trực tuyến và giảm quy mô cho vay hợp tác xã trực tuyến. Nhà băng này cảnh báo rằng, khả năng trả nợ của 1 số khách hàng đã giảm do tác động tổng hợp của kinh tế vĩ mô, biến động lãi suất và 1 số yếu tố khác. Trong khi đó, vay thế chấp nhà ở giảm 7,4% trong nửa đầu năm, xuống còn 2,7 tỷ USD do nhu cầu thấp của thị trường.

Chuyên gia Zhu từ Moody’s nói tiếp: “Nhiều ngân hàng cho vay tiêu dùng không đảm bảo với số lượng lớn, có thể đối mặt với rủi ro tài sản. Biện pháp giảm rủi ro này, cần chính phủ ổn định thị trường nhà ở, đưa ra quy định chặt chẽ hơn về cho vay trực tuyến, đa dạng hóa danh mục đầu tư bán lẻ và dự phòng rủi ro tín dụng.”

Ông Oliver Melton, giám đốc Rhodium Group, cựu tùy viên tài chính Hoa Kỳ tại Bắc Kinh chia sẻ: “Theo 1 cách nào đó, không có gì ngạc nhiên khi chứng kiến sự gia tăng đáng kể của nợ xấu, bởi tốc độ tăng trưởng các khoản vay cá nhân là vô cùng nhanh.”

Theo ông Melton, rất khó để hiểu chính xác lý do đằng sau, vì các khoản vay cá nhân được dùng cho nhiều mục đích, từ sinh hoạt đến kinh doanh. Thu nhập hộ gia đình đi xuống cũng là 1 nguyên nhân ẩn số.

(Biên dịch: NVP)