Mỹ – Úc thống nhất hợp tác mạnh mẽ trong vấn đề đất hiếm

Theo cổng thông tin Nhà Trắng, sau đàm phán 2 bên cam kết đóng góp 3 tỷ USD để thúc đẩy các dự án về đất hiếm trong 6 tháng tới.

Ông Trump nói thỏa thuận này mang lại cho Hoa Kỳ nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào. Chỉ 1 năm nữa, Hoa Kỳ sẽ có những khoáng sản cần thiết đáp ứng nhu cầu sản xuất công nghiệp.

Tháng 8.2025, đại sứ Úc tại Hoa Kỳ Kevin Rudd phát biểu tại CSIS rằng, xứ chuột túi có nhiều điều kiện giúp xứ cờ hoa củng cố chuỗi cung ứng.

Ông Rudd, cũng là cựu Thủ tướng Úc, lưu ý sản xuất 1 tàu ngầm lớp Virginia cần 4,5 tấn khoáng sản quan trọng. Do đó, Úc sẽ hỗ trợ Hoa Kỳ thực hiện điều này vì lợi ích an ninh cả 2.

Thủ tướng Albanese thông tin, ngoài liên minh Úc – Hoa Kỳ về đất hiếm, có thể Nhật Bản sẽ tham gia.

Trong cuộc gặp, ông Trump bày tỏ ủng hộ hiệp ước AUKUS, trong đó việc chuyển giao tàu ngầm từ Mỹ sang Úc đang tiến hành nhanh chóng.

Ông nói: “Chúng tôi thực sự có rất nhiều tàu ngầm, những chiếc tốt nhất thế giới và đủ sức triển khai tại bất kỳ đâu trên quả địa cầu. Chúng tôi đang đóng thêm 1 vài chiếc nữa. Quá trình này đã tiến triển nhanh chóng.”

Thủ tướng Albanese chia sẻ, 2 nước đang đưa hợp tác quốc phòng lên tầm cao mới. Quan hệ đối tác AUKUS rất quan trọng, và Úc cảm ơn Hoa Kỳ vì sự hỗ trợ này.

AUKUS hình thành tháng 9.2021 bởi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Úc Scott Morrison. Với mục tiêu bảo vệ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, Anh và Mỹ đồng ý cung cấp tàu ngầm hạt nhân cho Úc.

Theo kế hoạch, trước năm 2030 Úc dự kiến nhận ít nhất 3 tàu ngầm lớp Virginia, tiếp theo là tàu ngầm lớp SSN-AUKUS do Anh và Úc sản xuất trước năm 2040.

Tháng 7.2025, chính quyền Tổng thống Donald Trump tiến hành đánh giá lại toàn diện về AUKUS. Thứ trưởng Quốc phòng Elbridge Colby đứng đầu hoạt động, nhằm đảm bảo sáng kiến này phù hợp với triết lý “American First”. Nhiều lo ngại chuyển giao tàu ngầm cho Úc khiến an ninh Hoa Kỳ thêm lỗ hổng.

Trong phiên điều trần tại thượng viện tháng 7.2025, đô đốc Daryl Caudle, tham mưu trưởng hải quân Mỹ tuyên bố, xứ cờ hoa phải đóng mỗi năm từ 2,2 đến 2,3 chiếc tàu ngầm, gấp đôi hiện tại, nhằm đáp ứng nhu cầu chính mình lẫn của đồng minh.

Giới chức đang phân tích khả năng những tàu ngầm của Úc này, sẽ được triển khai trong trường hợp đối đầu Mỹ – Trung tại châu Á Thái Bình Dương tăng nhiệt.

Nói thêm về tiến độ, ngày 20.10, Bộ trưởng Hải quân Hoa Kỳ John Phelan cho biết, quá trình đóng tàu ngầm cho Úc đang thực sự tiến triển. Một số điểm mơ hồ trong thỏa thuận AUKUS đang được làm rõ và giải pháp có lợi cho cả 3 đang được củng cố dựa trên khuôn khổ ban đầu.

(Biên dịch: NVP)