Indonesia đi giữa lằn ranh tăng trưởng kinh tế và ổn định tiền tệ

Nếu thực sự chính phủ đang tác động vào BI, tính độc lập của cơ quan này có nguy cơ bị đe dọa và đồng rupiah khả năng cao bị bán tháo.

Nhiều doanh nghiệp lo ngại về tài sản của họ ở Indonesia, sau các cuộc biểu tình liên miên từ cuối tháng 8. Tổng thống Prabowo Subianto sa thải Bộ trưởng Tài chính Sri Indrawati vào đầu tháng 9, càng dấy lên lo ngại về kinh tế vĩ mô.

Trong số 31 nhà kinh tế được Reuters khảo sát, không có ai dự đoán BI sẽ giảm lãi suất trong bối cảnh hiện nay. Tổng thống Prabowo Subianto đặt mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng từ 5% hiện tại lên 8% vào cuối nhiệm kỳ.

Hiện nhiều ngân hàng trung ương toàn cầu cũng đối mặt với tính độc lập bị đe dọa. Tiêu biểu nhất là Tổng thống Donald Trump liên tục công kích Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), yêu cầu giảm lãi suất.

Indonesia thời gian qua chật vật với các kế hoạch tốn kém của ông Prabowo. Ví dụ bữa ăn học đường miễn phí hay xây nhà cho công chức.

Giới đầu tư lo ngại, nếu BI bị chính trị chi phối, sẽ không thể kiểm soát được vấn đề, như tài khoản vãng lai sụt giảm hoặc lạm phát cao hơn.

Ông Howe Chung Wan, chuyên gia tài chính tại Principal Asset Management nói: “Indonesia đang cần tăng trưởng. Họ hiểu rằng kinh tế trì trệ và thị trường việc làm ảm đạm có thể gây ra bất mãn, vì vậy họ nghiêng về thúc đẩy GDP. Câu hỏi đặt ra, liệu họ có thể cân bằng với ổn định tiền tệ không? Đồng rupiah vẫn chịu áp lực, bởi Indonesia phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu và nguồn vốn từ nước ngoài.”

Từ đầu năm 2025, đồng rupiah đã giảm 3% giá trị, trở thành 1 trong những đồng nội tệ kém hiệu quả nhất tại châu Á. BI từng nhiều lần can thiệp để ổn định giá trị đồng tiền này.

Tháng 4, rupiah rớt xuống mức kỷ lục 16.970 đổi 1 USD, rồi tăng nhẹ lên 16.585 trong mấy ngày qua.

Từ đầu năm tới nay, BI giảm tổng cộng 1,5% lãi suất. Thị trường dự đoán cắt giảm sẽ tiếp tục trong thời gian tới.

Thống đốc Perry Warjiyo của BI phát biểu tại 1 cuộc họp: “Tăng trưởng kinh tế của Indonesia cần được thúc đẩy hơn nữa, để phù hợp với năng lực nền kinh tế.”

Một số nhà kinh tế cho rằng, thời điểm BI giảm lãi suất có lợi cho đồng rupiah, khi Fed vừa hạ, gây áp lực lên USD trong ngắn hạn, tạo thêm dư địa để BI điều chỉnh chính sách.

Ông Chris Kushlis, chuyên gia kinh tế tại T.Rowe Price nhận định: “Khi đứng giữa tăng trưởng và ổn định tiền tệ, BI phải đưa ra lựa chọn khó khăn. Thị trường có thể lo ngại, áp lực chính trị khiến BI chuyển hướng sang tăng trưởng, đánh đổi bằng ổn định tiền tệ.”

Chuyên gia kinh tế Howei Schwab tại Driehaus Capital cho biết, đang có rủi ro về tính độc lập của Ngân hàng Trung ương Indonesia, cũng như sự chủ động truyền thông về thay đổi chính sách.

Theo ông Schwab, BI và Chính phủ Indonesia cần nhanh chóng trấn an nhà đầu tư, nếu không sẽ gây bất lợi cho thị trường.

Khoảng cách giữa lợi suất trái phiếu ngắn hạn và dài hạn của Indonesia đã tăng từ tháng 4, do lo ngại về thuế quan, chính sách tài khóa và tăng trưởng kinh tế.

Chênh lệch lợi suất trái phiếu kỳ hạn 1 năm và 10 năm hiện ở mức 12%, gần bằng mức cao nhất vào tháng 1.2023, cũng như vượt xa mức 3,7% vào đầu tháng 4.2025.

Bà Trinh Nguyen, chuyên gia kinh tế tại Natixis Corporate & Investment Banking cho biết, Indonesia nổi tiếng về sự thận trọng trong chính sách tài khóa, ưu tiên ổn định tỷ giá hối đoái hơn tăng trưởng nhanh. Do đó, nhiều lo ngại trong thời gian qua có thể hiểu được.

(Biên dịch: NVP)