Việc đầu tư bất động sản ứng dụng công nghệ blockchain sẽ trở thành xu hướng chính trong những thập niên tới đây
Đầu tư bất động sản là lĩnh vực được ưa thích tại Việt Nam bên cạnh kênh đầu tư chứng khoán và tài sản số. Nhưng một trở ngại với đầu tư bất động sản là đòi hỏi ngồn vốn lớn. Theo CBRE, giá một căn hộ chung cư xây mới tại TP.HCM hiện có giá tối thiểu đã vượt 2.000 USD/m2, mặt bằng giá trên thị trường sơ cấp một số dự án gần đây tăng trung bình khoảng 8-15% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cũng theo số liệu Bộ Xây dựng ghi nhận giá bất động sản 2021 tăng ở tất cả các phân khúc, mạnh nhất là đất nền với mức tăng 20-30%; tiếp theo là nhà liền thổ với 15-20% và chung cư với 5-7%.
Chính vì vậy, để người trẻ có thể đầu tư vào lĩnh vực bất động sản là không dễ dàng. Việc mua chung bất động sản, chia nhỏ tiền trả căn nhà hoặc nhiều cá nhân cùng góp vốn cho một dự án thông qua các quỹ tín thác đang là xu hướng mới.
Tại Việt Nam đã có một số startup proptech đi theo xu hướng chia nhỏ tiền trả căn nhà hay đầu tư chung bất động sản theo chứng chỉ quỹ có thể kể tới như HomeBase, Infina… Trong đó, HomeBase đã gọi vốn được 30 triệu USD, còn Infina đã gọi được 6 triệu USD trong vòng hạt giống.
Gần đây, cái tên mới xuất hiện chính là METAIN, một startup xây dựng hệ thống blockchain tại Việt Nam cho phép nhiều người cùng góp tiền vào mua một căn nhà, thông qua việc phát hành NFT tương đương với một chứng chỉ quỹ có giá trị là 10 USD.
METAIN là nền tảng đầu tư chung vận hành dựa trên các nguyên tắc của định chế quỹ tín thác bất động sản (REIT) và ứng dụng công nghệ blockchain. METAIN sẽ phát hành các NFT tương đương với một chứng chỉ quỹ có giá trị là 10 USD. Sau đó, METAIN sẽ tập trung đầu tư vào các bất động sản tại trung tâm TP.HCM và Hà Nội, nơi có mức tăng trưởng cao ổn định mỗi năm.
Nhưng mô hình này ẩn chứa rủi ro: khuôn khổ pháp lý cho hình thức đồng sở hữu bất động sản, uy tín của đơn vị huy động vốn, chu kỳ thị trường và thanh khoản. Ông Trần Trọng Nhân, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của METAIN trấn an: “Hàng năm danh mục đầu tư bất động sản của METAIN sẽ được kiểm toán và định giá bởi đơn vị kiểm toán và tư vấn thuế Deloitte, được đính giá tài sản 2 lần/năm bởi CBRE và sổ đỏ của tài sản được lưu giữ bởi các đơn vị thứ 3 là ngân hàng, công ty luật. Qua đó, nhằm đảm bảo nhà đầu tư có thể nhận lại vốn đầu tư của mình ngay cả trong các tình huống xấu nhất.”
Mỗi danh mục đầu tư chung của METAIN là có thời hạn đầu tư là 5+1+1 năm. Đến hết năm thứ 5, các nhà đầu tư sẽ thực hiện quyền bỏ phiếu để quyết định thanh khoản hoặc giữ lại tài sản để vận hành tiếp. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp vào năm thứ 7, danh mục đầu tư bất động sản của METAIN bắt buộc kết thúc và công ty sẽ bán tài sản theo giá thị trường.
Hội môi giới bất động sản Việt Nam nhận định tại Việt Nam, quỹ đầu tư bất động sản đầu tiên và duy nhất được niêm yết (từ năm 2017) là TCREIT, đã tăng giá trị tài sản ròng 27% cũng trong năm 2021. Còn tại Mỹ, quy mô thị trường REIT đạt khoảng 1.300 tỉ USD, tăng gần 30% chỉ sau năm năm.
Theo một chuyên gia, việc mua chung bất động sản giúp người trẻ, người không đủ tiền vẫn có thể đầu tư vào lĩnh vực bất động sản, nhưng song hành với các rủi ro cần phải nhận diện. Đầu tiên là chu kỳ thị trường bất động sản. Khi thị trường nhà đất đi xuống, những nhà đầu tư chia nhỏ tiền hoặc cùng mua chung sẽ gặp rủi ro rất cao về việc bị chôn tiền, vì công ty đứng giữa không thể bán bất động sản.
Thứ hai chính là việc bảo mật. Việc chỉ cần sở hữu chứng chỉ quỹ, nhất là các chứng chỉ quỹ kỹ thuật số, là có thể buôn bán, trao đổi được có thể khiến nhiều nhà đầu tư trở thành mục tiêu của các hacker.
Cuối cùng chính là tính minh bạch và uy tín của các công ty. Các nhà đầu tư cần thận trọng trong việc chọn đơn vị cung cấp dịch vụ, tránh tình trạng gặp lừa đảo.