Doanh nghiệp Việt lên kế hoạch ứng phó thuế đối ứng từ Mỹ

Chia sẻ với Forbes Việt Nam mới đây, bà Nguyễn Thúy Hạnh, Tổng giám đốc kiêm Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp và Đầu tư của Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam cho biết, ở thời điểm hiện tại, sau hơn 2 tháng kể từ thời điểm Tổng thống Mỹ, Doanld Trump công bố về thuế đối ứng với Việt Nam, các doanh nghiệp là khách hàng của ngân hàng này đã chuẩn bị kỹ lưỡng kế hoạch cho từng dự báo về mức thuế mà chính quyền Mỹ có thể áp dụng.

“Cả ngân hàng và khách hàng của chúng tôi đều chưa nhìn thấy những rủi ro lớn,” bà Hạnh nói và đánh giá những vòng đàm phán giữa 2 bên diễn ra trong thời gian qua khá tích cực.

Theo Bộ Công Thương, hôm 19.6, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã có phiên đàm phán trực tuyến cấp bộ trưởng với Bộ trưởng Bộ Thương mại Howard Lutnick và Trưởng đại diện thương mại Jamieson Greer về thương mại đối ứng 2 bên. Đại sứ Greer cho biết Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) sẽ sớm hoàn thiện và gửi lại Việt Nam các tài liệu cần thiết để 2 bên tâp trung thảo luận hướng đến kết quả phù hợp với lợi ích của cả hai nước.

Sau quyết định hoãn áp thuế đối ứng mức 46%, hàng hóa từ Việt Nam đang được tăng tốc nhập khẩu vào Mỹ. Theo dữ liệu từ JOC, trong 5 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ tăng tới 27% – cao thứ ba trong khu vực, sau Indonesia (tăng 302%) và Campuchia (tăng 37%). 

Điều này thể hiện khá rõ ở ngành thủy sản khi tổng kim ngạch xuất khẩu 5 tháng đầu năm đạt trên 4,34 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ 2024. Riêng tháng 5 ghi nhận mức gần 977 triệu USD, tăng 20%. Trong đó, thị trường Mỹ đạt hơn 234 triệu USD, tăng 61% so với cùng kỳ – mức tăng mạnh nhất trong số các thị trường lớn.

Lý giải về sự những con số này, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep), cho rằng, nguyên nhân chủ yếu đến từ “khoảng trống” chính sách thuế khi từ ngày 9.4 đến 9.7, Mỹ áp dụng mức thuế tạm thời 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, thấp hơn nhiều so với mức 46% được cảnh báo trước đó.

Tranh thủ giai đoạn này, nhiều doanh nghiệp Việt đã tăng tốc giao hàng. Xuất khẩu cá tra sang Mỹ, vốn giảm mạnh trong tháng 4, đã phục hồi đến 35% trong tháng 5 là một minh chứng rõ cho sự điều chỉnh linh hoạt về lịch giao hàng của các doanh nghiệp.

Theo số liệu mới công bố của Cục Hải quan, tính đến hết 15.6, tổng trị giá xuất khẩu của Việt Nam đạt 197,9 tỷ USD, tăng 13,7% (tương ứng tăng 23,9 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, một số nhóm hàng tăng như: máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 40,7%; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng tăng 15%; cà phê tăng  63% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo nghiên cứu “Triển vọng doanh nghiệp năm 2025” của UOB, các doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động triển khai các biện pháp nhằm ứng phó với những tác động có thể xảy ra từ chính sách thuế của chính quyền ông Trump. 60% doanh nghiệp bày tỏ lạc quan về triển vọng trong năm tới, trong đó 46% cho biết sẽ đẩy nhanh kế hoạch mở rộng ra thị trường nước ngoài.

Đồng thời, việc Chính phủ Mỹ tạm hoãn áp thuế trong vòng 90 ngày đã tạo điều kiện để các cuộc đàm phán thương mại được tiến hành giúp doanh nghiệp có thêm thời gian chủ động ứng phó – từ việc ổn định chuỗi cung ứng đến kiểm soát chi phí đầu vào gia tăng. Khoảng 52% doanh nghiệp dự báo chi phí nguyên vật liệu và sản xuất sẽ tăng đáng kể, trong khi 30% lo ngại lạm phát sẽ tăng cao. 

Để đối phó, các doanh nghiệp đang thực hiện nhiều biện pháp như đa dạng hóa nhà cung cấp, tăng cường nội địa hóa và giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Gần 70% doanh nghiệp kỳ vọng thương mại nội khối ASEAN sẽ tăng tốc, cả trong năm 2024 và trong một đến ba năm tới, trong đó Thái Lan và Singapore là hai điểm đến được ưa chuộng nhất. 

Gần 70% doanh nghiệp kỳ vọng thương mại nội khối ASEAN sẽ tăng tốc, cả trong năm 2024 và trong một đến ba năm tới, trong đó Thái Lan và Singapore là hai điểm đến được ưa chuộng nhất. 

---

Các doanh nghiệp đang tập trung ưu tiên quản lý chuỗi cung ứng trong bối cảnh bất ổn địa chính trị tiếp tục tạo ra nhiều rủi ro. Ba thách thức chính được xác định bao gồm: chi phí cung ứng tăng cao, gián đoạn các tuyến cung ứng hiện có và các vấn đề quản lý hàng tồn kho.

Để giải quyết những lo ngại này, các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực đa dạng hóa nguồn cung, số hóa các quy trình chuỗi cung ứng và tăng cường quan hệ hợp tác với nhà cung cấp.

Ngoài ra, xu hướng nội địa hóa cũng ngày càng được chú trọng, với việc các doanh nghiệp ưu tiên tìm nguồn cung và vận hành gần hơn để nâng cao độ ổn định của chuỗi cung ứng. Trong năm 2024, 72% doanh nghiệp lựa chọn nhà cung cấp nội địa, 67% tìm nguồn cung trong khu vực ASEAN, và 43% từ Trung Quốc.

Theo ông Lim Dyi Chang, đây là thời điểm thích hợp để các doanh nghiệp Việt Nam điều chỉnh chiến lược theo hướng giảm phụ thuộc quá mức vào từng thị trường xuất khẩu riêng lẻ, đồng thời khai thác sức mạnh ngày càng tăng của thương mại nội khối ASEAN. 

Đến hiện tại, các tổ chức quốc tế đều dự báo tích cực về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2025. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo quy mô kinh tế Việt Nam sẽ đạt 506 tỷ USD, đứng thứ 33 toàn cầu; Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo tăng trưởng GDP ở mức 6,8%, đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Á – Thái Bình Dương. Trong khi đó, Ngân hàng Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP đạt 6,7% (với mức tăng 7,5% trong nửa đầu năm và 6,1% trong nửa cuối năm).